Yapısal Şiddet Bağlamında Başarısız Devletler ve Terörizm İlişkisi: Yemen ve Suriye Örnekleri

Yıl 2023, Cilt: 25 Sayı: 1, 3 - 29, 23.06.2023

Rabia Güngörsen , Güngör Şahin

https://doi.org/10.54627/gcd.1251174

Cited By: 1

Öz

İki kutuplu sistemin son bulması ile devlet başarısızlığı kavramının hem akademinin hem de politik alanın gündeminde yer almaya başladığı ifade edilmektedir. 21. yüzyıl ile birlikte ise devletlerin güvensizlik algılaması bir başka devletin oluşturduğu tehditlerin yanı sıra başarısız devletlerdeki istikrarsızlıktan kaynaklandığına dair genel bir kabul vardır. Bu kapsamda çalışmanın amacı, Johan Galtung’un yapısal şiddet teorisi çerçevesinde başarısız devletler ve terörizm arasındaki ilişkiyi incelemektir. Çalışma, terörizmin devlet başarısızlığının tek nedeni olmadığının ve bir devletin başarısız olması, terörizmi üretme/ihraç etme arasında doğrusal ilişki bulunmadığını iddia etmektedir. Devletlerin bünyesinde ortaya çıkan yapısal şiddetin önlenememesi nedeniyle başarısız devletlerin ortaya çıkması neticesinde terörizmi üretmesi olasılığının daha yüksek olduğu hipotezini savunmaktadır. Bu bağlamda Yemen ve Suriye’deki yapısal şiddetin varlığı neticesinde kırılgan yapısı doğrultusunda iç savaşın çıkmasıyla beraber mevcut rejimlerin ülkenin tamamında siyasi kontrolü sağlayamaması, topraklarının tamamı üzerinde devlet otoritesinin olmaması, kamu hizmetlerinin adaletsiz dağılımı nedeniyle güvensizlik ortamı ve ağır insani krizler neticesinde başarısızlığa sürüklendiği ve terörizmi üretme/ihraç etmesinin uluslararası güvensizliğe neden olduğu bulgusuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yapısal Şiddet, Başarısız Devlet, Terörizm, Yemen, Suriye

Teşekkür

Güvenlik Çalışmaları dergisinde bir çalışmamızın yer alma olasılığı için sürecin tümünde emeği geçen dergi yöneticilerine teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Anadolu Ajansı. (2021). Arap Baharının ilk devriminin üzerinden 10 yıl geçti. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/arap-baharinin-ilk-devriminin-uzerinden-10-yil-gecti/2109556 (E.T. 03 Ocak 2023)
• Anadolu Ajansı. (2022). Çatışma ve insani kriz ekseninde Yemen. https://www.aa.com.tr/tr/analiz/catisma-ve-insani-kriz-ekseninde-yemen/2750739 (E.T. 11 Ocak 2023)
• Anadolu Ajansı. (2021). Suriye'deki iç savaş 10'uncu yılını geride bıraktı. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/suriyedeki-ic-savas-10uncu-yilini-geride-birakti/2175301 (E.T. 14 Ocak 2023)
• Anadolu Ajansı. (2015). Yemen'de El Kaide endişesi. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/yemende-el-kaide-endisesi/57623 (E.T. 10 Ocak 2023)
• Anadolu Ajansı. (2021). Yemen'de 6 farklı güç arasındaki nüfuz ve toprak mücadelesi ülkeyi yıkıma uğratıyor. https://www.aa.com.tr/tr/dunya/yemende-6-farkli-guc-arasindaki-nufuz-ve-toprak-mucadelesi-ulkeyi-yikima-ugratiyor/2163140 (E.T. 11 Ocak 2023)
• Baranyi, S. ve Powell, K. (2005). Fragile States, Gender Equality and Aid Effectiveness: A Review of Donor Perspectives. The North-South Institute, 1-14.
• Cojanu, V. ve Popescu, A. I. (2007). Analysis of Failed States: Some Problems of Definition and Measurement. The Romanian Economic Journal, 113-132
• Coggins, B. L. (2014). Does State Failure Cause Terrorism? An Empirical Analysis (1999–2008). Journal of Conflict Resolution, s. 1-29
• Fragile State İndex. Indicators. https://fragilestatesindex.org/indicators/ (E.T. 10 Ocak 2023)
• Fragile State İndex. Syria, Country Data. https://fragilestatesindex.org/country-data/ (E.T.19 Ocak 2023)
• Fragile State İndex. Yemen, Country Data. https://fragilestatesindex.org/country-data/ (E.T.13 Ocak 2023)
• Fragile State İndex. What Does State Fragility Mean? https://fragilestatesindex.org/frequently-asked-questions/what-does-state-fragility-mean/ (E.T. 19 Haziran 2023)
• Galtung, J. (1969). Violence, Peace, And Peace Research. International Peace Research Institute, Oslo, s.167-191.
• Global Terrorism Database. Syria, Between 2000 and 2020. https://www.start.umd.edu/gtd/search/Results.aspx?start_yearonly=2000&end_yearonly=2020&start_year=&start_month=&start_day=&end_year=&end_month=&end_day=&country=200&asmSelect1=&dtp2=all&success=yes&casualties_type=b&casualties_max= (E.T.22 Ocak 2023)
• Global Terrorism Database. Yemen, Between 2000 and 2020. https://www.start.umd.edu/gtd/search/Results.aspx?start_yearonly=2000&end_yearonly=2020&start_year=&start_month=&start_day=&end_year=&end_month=&end_day=&country=228&asmSelect1=&dtp2=all&success=yes&casualties_type=b&casualties_max= (E.T.16 Ocak 2023)
• Helman, G. B. ve Ratner, S. R. (1993).Saving Failed States, Foreign Policy. 14 Aralık 2022 https://foreignpolicy.com/2010/06/15/saving-failed-states/ adresinden erişilmiştir.
• Human Development İndex. HDI Dimensions and Indicators. https://hdr.undp.org/data-center/human-development-index#/indicies/HDI (E.T.02 Ocak 2023)
• Human Development Report. Syrian Arab Republic, Country Data. https://hdr.undp.org/data-center/specific-country-data#/countries/SYR (E.T.16 Ocak 2023)
• Human Development Report. YEMEN, Country Data. https://hdr.undp.org/data-center/specific-country-data#/countries/YEM (E.T.13 Ocak 2023)
• Hoffman, B. (2006). Inside Terrorism, Columbia University Press New York. Lee. B. (2019). Violence: An Interdisciplinary Approach to Causes, Consequences, and Cures. John Wiley & Sons, Wiley Online Library. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/epdf/10.1002/9781119240716.ch7
• Martin, G. (2017). Terörizm Kavramlar ve Kuramlar, Çevirenler: İhsan Çapcıoğlu, Bahadır Metin, Ankara: Adres Yayınları.
• Newman, E. (2007). Weak States, State Failure, and Terrorism. Terrorism and Political Violence. s. 463-488
• Newman, E. (2009). Failed States and International Order: Constructing a Post-Westphalian World. Contemporary Security Policy. (30:3) s. 421-443
• Patrick, S. (2006). Weak States and Global Threats: Fact or Fiction? The Center for Strategic and International Studies and the Massachusetts Institute of Technology. (29:2) s. 27-53.
• Piazza, J. A. (2008). Incubators of Terror: Do Failed and Failing States Promote Transnational Terrorism? International Studies Quarterly. s. 469–488
• Puccetti, L. P. (2021). Failed States and Terrorism: Engaging the Conventional Wisdom. s. 1-5
• Rotberg, R. I. (2003). Failed States, Collapsed States, Weak States: Causes and Indicators, s. 1-25.
• Takeyh, R. ve Gvosdev N. (2002). Do Terrorist Networks Need A Home? Washington Quarterly. 97-108
• Winter, D. D., & Leighton, D. C. (2001). Structural violence. In D. J. Christie, R. V. Wagner, & D. D. Winter (Eds.), Peace, conflict, and violence: Peace psychology in the 21stcentury. New York: Prentice-Hall.