Ortaokul Öğrencilerinin Okula ve Okul Rehberlik Servisine Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 69 - 79, 31.03.2020

Neşe Kurt Demirbaş , Seda Sevgili Koçak

Öz

Öğrencilerin okulda bulundukları süre dikkate alındığında ailelerinden çok daha uzun süreyi okulda arkadaşlarıyla ve öğretmenleriyle geçirdikleri görülmektedir. Burada geçirdikleri zamanın kaliteli olması aynı zamanda bilişsel, duyuşsal ve davranışsal gelişimlerine katkı sağlaması oldukça önemlidir. Bu araştırma ile ortaokul öğrencilerinin okula ve okul rehberlik servisine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini 5, 6, 7 ve 8. sınıflara devam eden 240 öğrenci oluşturmuştur. Analizler sonucunda çalışmanın bulgularına bakıldığında rehberlik servisine yönelik tutumları ile okula yönelik tutumları arasında orta; rehberlik servisine yönelik tutum toplam puanı ile okula yönelik tutumun akran etkileşimi, okul algısı, akademik benlik, motivasyon alt boyutlarında orta; okula yönelik tutum toplam puanları ile rehberlik servisine yönelik tutum alt boyutlarından rehberlik servisini olumlu değerlendirme ile arasında orta düzeyde bir ilişki bulunmuş ancak rehberlik servisini olumsuz değerlendirme alt boyutu ile düşük düzeyde bir ilişkiye ulaşılmıştır. Erkek ve kız öğrencilerin okula ve rehberlik servisine yönelik tutum toplam puanları kıyaslandığında kızların erkeklere göre hem rehberlik servisine hem de okula yönelik daha yüksek olumlu tutuma sahip olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Sınıf düzeyinin okul rehberlik servisine yönelik tutumları üzerindeki etkisinde ise 5. sınıfların, 6. ve 8. sınıf puan ortalamalarından; okula yönelik tutum toplam puanı üzerindeki etkisinde de benzer şekilde 5. sınıfların, 6., 7. ve 8. sınıf puan ortalamalarından anlamlı bir biçimde farklılaştığı bulunmuştur. Elde edilen bulgular mevcut alan yazın bağlamında tartışılmış ve öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Tutum, Okul, Rehberlik servisi, Ortaokul

Kaynakça

• Alıcı, D. (2013). Okula yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi: Güvenirlik ve geçerlik çalışması. Eğitim ve Bilim Dergisi, 38(168), 318-331.
• Allport, G. W. (1967). Attitudes. M. Fishbein (Ed.), Readings in attitude theory and measurement (s. 1-14) içinde. New York: John Wiley& Sons.
• Bakırcıoğlu, R. (2005). Rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Balcı, S. (1990). Meslek liselerinde psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinden beklentiler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Başaran, İ. E. (2008). Örgütsel davranış: İnsanın üretim gücü. Ankara: Ekinoks Yayıncılık.
• Bloom, B. S. (1995). İnsan nitelikleri ve okulda öğrenme (Çeviri: D. A. Özçelik), İstanbul: MEB Yayıncılık.
• Cheng, S. T., & Chan, A. C. M. (2003). The development of a brief measure of school attitude. Educational and Psychological Measurement, 63(6), 1060-1070. http://dx.doi.org/10.1177/0013164403251334 adresinden erişilmiştir.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2nd Ed.). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Duman, E. (1985). Lise öğrencilerinin rehberlik uzmanlarından görev beklentileri ve görev beklentilerine etki eden faktörler. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Ergün, S. (1993). Özel dershanelerde görevli öğretmenler ile bu dershanelere devam eden öğrencilerin rehberlik hizmetlerine ilişkin beklentilerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya.
• Görkem, N. (1985). Öğrencilerin rehberlik uzmanlarında gördükleri hizmetlerle bekledikleri hizmetler arasındaki farklar. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Güvendi, M. (1980). Rehberlik saatlerinde öğrenci yaşantıları ve beklentilerinin karşılaştırılması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• İnceoğlu, M. (2010). Tutum, algı, iletişim (5. Baskı). İstanbul: Beykent Üniversitesi Yayınları.
• Kağıtçıbaşı, Ç. (2008). Günümüzde insan ve insanlar. İstanbul: Evrim Yayınevi.
• Kepçeoğlu, M. (1987). Eğitimde psikolojik danışma ve rehberlik uygulamalarının gelişimi ve belli başlı sorunları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 264-272.
• Kutlu, M. (2002). Üniversite öğrencilerinin psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerinden beklentileri. Eğitim ve Bilim Dergisi, 27(123), 22-30.
• Otrar, M., & Abbasoğlu, B. (2016). İlkokul ve ortaokul öğretmenleri için rehberlik faaliyetlerine yönelik bir tutum ölçeği geliştirme çalışması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5, 145-156.
• Özdemir, İ.E. (1991). Bazı değişkenlerin liselerdeki öğrenci, öğretmen, danışman ve yöneticilerin psikolojik danışman ve rehberlik hizmetlerinden beklentilerine etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Peker, A. (2008). Farklı liselerdeki öğrenci, öğretmen ve yöneticilerin rehberlik beklentilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Sarı, M., & Cenkseven, F., (2008). İlköğretim öğrencilerinde okul yaşam kalitesi ve benlik kavramı. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2),1-16.
• Smith, C., & Sandhu, D. S. (2004). Toward a positive perspective on violence prevention in schools: Building connections. Journal of Counseling & Development, 82(3), 287–293
• Soykatırcı, M. (2004). Ergenlik dönemindeki öğrencilerin okullardaki psikolojik danışma ve rehberlik hizmetlerine bakış açıları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri.
• Sözbilir, M., Akıllı, M., & Ozan, C. (2010). Yusufeli’de öğrencilerin okula karşı tutumları. Geçmişten Geleceğe Yusufeli Sempozyumu, 10-12 Haziran 2010, Yusufeli, Artvin.
• Tatlıoğlu, K. (1999). Rehberlik ve psikolojik danışma servisinden beklentiler üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Uyan, Z. D. (2013). Özengen müzik eğitimi alma durumu ile okula yönelik tutum arasındaki ilişkiler. E- Journal of New World Sciences Academy. 8(2), 252-268. http://dx.doi.org/10.12739/NWSA.2013.8.2.D0131.