Dördüncü ve Beşinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Kabul ve Sosyal Duygusal Beceri Algısı Düzeylerinin Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 197 - 212, 04.08.2022

Tuğba Sivrikaya

Öz

Bu araştırmada, 4. ve 5. sınıf öğrencilerinin sosyal kabulünün ve sosyal duygusal beceri algısının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya, 2021-2022 eğitim öğretim yılında Düzce ilinde 4 ve 5. sınıflara devam eden 1006 öğrenci katılmıştır. Araştırma genel tarama modeli ile desenlenmiştir. Veriler, Google Formlar üzerinde oluşturulan Sosyal Kabul Ölçeği, Sosyal Duygusal Beceri Algısı Ölçeği ve demografik bilgi formlarının okullara dijital yolla gönderilmesiyle toplanmıştır. Veri analizinde dağılımın normal olmadığı ve grup sayısının iki olduğu durumlarda Mann-Whitney U Testi, grup sayısının ikiden fazla olduğu durumlarda Kruskal Wallis H-Testi uygulanmıştır. Ölçek puanlarının korelasyon incelemesinde Spearman Brown sıra farkları korelasyon tekniği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda öğrencilerin sosyal kabul ve sosyal duygusal beceri algısı düzeylerinin yüksek olduğu, aralarında orta düzeyde pozitif yönlü bir ilişki olduğu bulunmuştur. Öğrencilerin cinsiyete, bulundukları sınıfa ve annenin eğitim durumuna göre sosyal kabul düzeyleri arasında anlamlı bir fark bulunmazken, babanın eğitim durumuna göre sosyal kabul düzeylerinde anlamlı fark tespit edilmiştir. Ailesinde engelli birey olanların sosyal kabul düzeyleri ise olmayanlara göre daha yüksek bulunmuştur. Öğrencilerin sosyal kabul ve sosyal duygusal beceri algısı düzeylerinin arttırılmasına yönelik psikoeğitim programlarının hazırlanması, babaların aile eğitim çalışmalarına katılımının teşvik edilmesi ve okullarda engellilere yönelik farkındalık çalışmalarının yürütülmesi yönünde önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Sosyal kabul, Sosyal duygusal beceri algısı, Özel gereksinimli birey, Kaynaştırma eğitimi

Determination of the Levels of Social Acceptance and Perception of Social-Emotional Skills of Fourth and Fifth Grade Students

Öz

This study aims to examine the social acceptance and perception of social-emotional skills of 4th and 5th-grade students. 1006 students who attend 4th and 5th grades in Düzce in the 2021-2022 academic year participated in the research. This research is designed with a relational screening model. The data were collected by digitally sending the Social Acceptance Scale, Social-Emotional Skills Perception Scale, and demographic information forms created on Google Forms to schools. In data analysis, the Mann-Whitney U test was used in cases when the distribution was not normal, and the number of groups was two, and the Kruskal Wallis H-Test was used in cases when there were more than two. Spearman Brown rank-order correlation coefficient was used in the correlation analysis of scale scores. As a result of the research, the student's social acceptance and social-emotional skill perception levels were found high, and there was a moderate positive relationship between them. While there was no significant difference between the social acceptance levels of the students according to their gender, class, and mother's education level; a significant difference was found between the social acceptance levels according to the father's education level. Social acceptance levels of those withith a disabled person in their family were higher than those who do not. Preparation of psychoeducation programs, encouraging fathers to participate in family education activities, and awareness activities for the disabled in schools are suggested to increase social acceptance and social-emotional skills of students.

Anahtar Kelimeler

Social acceptance, Perception of social-emotional skills, Individual with special needs, Inclusive education

Kaynakça

• Aktan, O., Budak, Y., & Botabekovna, A.B. (2019). İlkokul öğrencilerinin kaynaştırma öğrencilerine yönelik sosyal kabul düzeylerinin belirlenmesi: bir karma yöntem çalışması. İlköğretim Online, 18(4), 1520-1538. doi:10.17051/ilkonline.2019.632374.
• Aktaş, C., & Küçüker, S. (2002). Bilişsel-duyuşsal odaklı bir programın ilköğretim öğrencilerinin fiziksel engelli yaşıtlarına yönelik sosyal kabul düzeylerine etkisinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 3(2), 15-25.
• Ataman (2003). Özel Gereksinimli çocuklar ve özel eğitim. A. Ataman (Ed.) Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş içinde. (ss.9-31). Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Baydan, Y. (2010). Sosyal-duygusal beceri algısı ölçeği’nin geliştirilmesi ve sosyal-duygusal beceri programının etkililiği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Büyüköztürk, Ş. (2011). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (14. Baskı). Pegem.
• Can, A. (2017). Bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (5. Baskı). Pegem.
• Canöz, Ş. (2009). Özel eğitime gereksinimi olan öğrenciler ve özel eğitim. H. Avcıoğlu (Ed.) İlköğretimde özel eğitim içinde. (ss. 1-11). Nobel.
• Civelek, A. H. (1990). Eğitilebilir zihinsel özürlü çocukların sosyal kabul görmelerinde normal çocukların bilgilendirilmelerinin ve iki grubun resim-iş ile beden eğitimi derslerinde bütünleştirilmelerinin etkileri. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara. https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (2. Baskı). Erlbaum.
• Ellis, P. D. (2010). The essential guide to effect size, statistical power, metaanalysis and interpretation research results. Cambridge University Press.
• Eripek, S. (2007). Özel eğitim ve kaynaştırma uygulamaları. S. Eripek (Ed.) İlköğretimde kaynaştırma içinde. (ss. 1-21). Anadolu Üniversitesi Web Ofset.
• Etikan, I. Musa, S. A., & Alkassim, R.S. (2016). Comparison of convenience sampling and purposive sampling. American Journal of Theoretical and Applied Statistics, 5(1),1-4. https//doi.org/10.11648/j.ajtas.20160501.11.
• Fırat, T., & Koyuncu, İ. (2019). Lise öğrencilerinin özel gereksinimli bireylere yönelik sosyal kabul düzeyleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(1), 503-525.
• Field, A. P. (2009). Discovering statistics using SPSS: (and sex and drugs and rock 'n' roll). Sage.
• Kabasakal, E., & Emiroğlu, O. Y. (2020). Adölesanlarda öznel iyi oluş, öz yeterlik, sosyal kabul düzeyi ve irrasyonel inanışlar arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Journal of Pysychiatric Nursing, 11(4), 315-322. https://doi.org/10.14744/phd.2020.67044.
• Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemleri. Nobel.
• Martinez, R.S. & Carspecken, P. (2007). Effectiveness of a brief ıntervention on latino children's social acceptance of peers with special needs. Journal of Applied School Psychology, 23(1), 97-115. https://doi.org/10.1300/J370v23n01_05.
• Miller, P.H. (2017). Gelişim psikolojisi kuramları. (Çev. B. Onur). İmge.
• Odom, S. L., Zercher, C., Li, S., Marquart, J. M., Sandall, S., & Brown, W. H. (2006). Social acceptance and rejection of preschool children with disabilities: A mixed-method analysis. Journal of Educational Psychology, 98(4), 807–823. https://doi.org/10.1037/0022-0663.98.4.807.
• Özçomak, M. S., & Çebi, K. (2017). İstatistiksel güç analizi: Atatürk Üniversitesi iktisadi ve idari bilimler dergisi üzerine bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 31(2), 413-431.
• Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (1997), T.C. Resmi Gazete, 23011, 06 Haziran 1997, https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/4.5.573.pdf.
• Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2018). T.C. Resmi Gazete, 30471, 7 Temmuz 2018, https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/07/20180707-8.htm.
• Saarni, C. (1999). The development of emotional competence. The Guilford Series on Social and Emotional Development. The Guilford Press. New York: USA.
• Sarı, H., & Pürsün, T. (2019). Kaynaştırma sınıflarında akran zorbalığının öğretmen ve öğrenci görüşleri açısından incelenmesi. Sosyal Politikalar Çalışmaları Dergisi, 19(44), 731-768.
• Siperstein, G. N. (1980). Instruments for measuring children’s attitudes toward the handicapped. Unpublished Manuscript, Boston: University of Massachusets.
• Tezel Şahin, F., & Özbey, S. (2007). Aile eğitim programlarına baba katılımının önemi. Toplum ve Sosyal Hizmet, 18(1), 39-48.
• Vuran, S. (2007). Sosyal yeterliliklerin geliştirilmesi. S. Eripek (Ed.) İlköğretimde kaynaştırma içinde. (ss. 1-21). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Web Ofset.