The Effect of Education Given to Teachers for the Purpose of Identifying Gifted Students on the Knowledge Levels of Teachers

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 3, 273 - 293, 01.12.2023

Buket Gümüş Gürler , Ayfer Şahin , Deniz Akdal

Öz

The education of gifted individuals in accordance with their needs and abilities and the development of their abilities are directly related to identifying these individuals at an early age. For this reason, it is an essential context for families and teachers to know the characteristics of these individuals in identifying gifted individuals. In Turkey, gifted students are generally identified during the selection process for Science and Art Centers. This research aims to determine the impact of training related to the identification of gifted students on teachers' knowledge levels. This study used a quasi-experimental design with pre-test post-test control group from quantitative research methods. The sample group consisted of 40 teachers determined through convenience and random sampling. Data was collected using the " Knowledge Test Regarding Special Talents and Their Identification" survey, which has 20 items, an average distinctiveness index of 0.56, a discrimination index of 0.52, and a KR-20 reliability coefficient of 0.82. Further, a questionnaire form was used to collect participants' demographic information. A training plan on 'Special Talents and Identification' was prepared and implemented by the researchers for the teachers in the experimental group. The experimental and control group data are compared using a statistical program at a .05 significance level with dependent and independent t-tests. The research findings indicate a significant difference in favor of the experimental group in terms of the post-test knowledge levels of teachers in both the experimental and control groups. Furthermore, a significant difference was detected in favor of the post-test scores in the experimental group between the pre-test and post-test scores. These results point out that the training regarding students with special talents and their identification is effective for teachers in discovering students with special talents

Anahtar Kelimeler

Gifted individual, Identification of gifted individuals, BİLSEM student selection

Özel Yetenekli Öğrencilerin Belirlenmesi Amacıyla Öğretmenlere Verilen Eğitimin Öğretmenlerin Bilgi Düzeylerine Etkisi

Öz

Özel yetenekli bireylerin gereksinimlerine ve yeteneklerine uygun eğitim alması ve yeteneklerinin geliştirilmesi, bu bireylerin erken yaşlarda belirlenmesiyle doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle ailelerin ve öğretmenlerin özel yetenekli bireylerin belirlenmesinde, bu bireylerin karakteristik özelliklerini bilmesi önemli bir bağlam oluşturmaktadır. Türkiye’de özel yetenekli öğrenciler genellikle Bilim ve Sanat Merkezine öğrenci seçim sürecinde tanılanmaktadır. Bu araştırmada özel yetenekli öğrencilerin belirlenmesi ile ilgili eğitimin öğretmenlerin bilgi düzeylerine etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Araştırmada nicel araştırma yöntemlerinden ön test-son test kontrol gruplu yarı deneysel desen kullanılmıştır. Örneklem grubu, uygun ve seçkisiz örnekleme ile belirlenmiş 40 öğretmenden oluşmaktadır. Verilerin toplanmasında toplam 20 maddeye sahip, ortalama güçlük indeksi 0,56, ayırt edicilik indisi 0,52 ve KR-20 güvenirlik katsayısı 0,82 olan “Özel Yetenekliler ve Belirlenmeleri ile İlgili Bilgi Testi” ve katılımcıların demografik bilgilerinin sorgulandığı bir anket formu kullanılmıştır. Deney grubunda yer alan öğretmenlere uygulanmak üzere araştırmacılar tarafından “Özel Yetenekliler ve Belirlenmeleri ile İlgili Eğitim” planı hazırlanmış ve uygulanmıştır. Deney ve kontrol grubuna ait veriler özel bir istatistik programı aracılığı ile bağımlı ve bağımsız t-testleri kullanılarak ,05 anlamlılık düzeyinde karşılaştırılmıştır. Araştırma sonucunda, deney ve kontrol grubundaki öğretmenlerin son test bilgi düzeyleri arasında deney grubu lehine ve deney grubunun ön test ve son test puanları arasında son test lehine anlamlı bir farklılık tespit edilmiştir. Bu sonuçlar, deney grubuna verilen özel yetenekliler ve belirlenmeleri ile ilgili eğitimin öğretmenlerin özel yetenekli öğrencileri keşfetmelerinde etkili olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Özel yetenekli birey, Özel yetenekli bireylerin belirlenmesi, BİLSEM öğrenci seçimi

Kaynakça

• Akar, İ. & Şengil Akar, Ş. (2012). İlköğretim okullarında görev yapmakta olan öğretmenlerin üstün yetenek kavramı hakkındaki görüşleri. Kastamonu Üniversitesi Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2), 423-436
• Akar, İ. & Uluman, M. (2013). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli öğrencileri doğru aday gösterme durumları. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 1(3), 199-212
• Al Salami, M.K., Makela, C.J. & de Miranda, M.A. (2017). Assessing changes in teachers’ attitudes toward interdisciplinary STEM teaching. International Journal of Technology and Design Education, 27(1), 63–88. https://doi.org/10.1007/s10798-015-9341-0
• Alexander, A. M. (1953). Teacher judgment of pupil intelligence and achievement is not enough. The Elementary School Journal, 53(7), 396-401.
• Alkan, A. (2013). Öğretmenler için “üstün zekalı/yetenekli öğrencilerin belirlenmesi eğitim yazılımı”nın geliştirilmesi ve değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Alkan, A., Karataş, S. & Ataman, A. (2017). Öğretmenler için “Üstün zekâlı/yetenekli öğrencilerin belirlenmesi eğitim yazılımı”nın geliştirilmesi ve değerlendirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 2(18), 175-192.
• Altıntaş, E. & Özdemir, A. (2013). Üstün yetenekli öğrencilere genel bir bakış: öğretmen değerlendirmesi. Teori ve uygulama. Marmara Üniversitesi Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi, 4(7), 3-12.
• Ataman, A. (2005). Üstün zekâlı ve üstün yetenekli çocuklar. A. Ataman (Ed.), Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş içinde (173-195) (Geliştirilmiş 4.Baskı). Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma, deseni spss uygulamaları ve yorum (24. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Chia, P. L. & Maat, S. M. (2018). An exploratory study of teachers’ attitudes towards integration of STEM in Malaysia. International Journal of Electrical Engineering and Applied Sciences (IJEEAS), 1(1), 45-50.
• Demirel, Ö. (1992). Türkiye’de program geliştirme uygulamaları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(7), 27-43.
• Dereli, F. (2019). Okul öncesi dönemdeki üstün yetenekli çocukların aday gösterilmelerine yönelik geliştirilen eğitim programının etkililiği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Dicle, A. N. (2013). Verilerin toplanması. S. Baştürk (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri içinde (91-127). Ankara: Vize Basın Yayın.
• Eker, A. (2020). Özel yetenekli öğrencilerin öğretmenlerinin mesleki yeterliklerini artırmaya yönelik geliştirilen öğretmen eğitimi programının etkililiği. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Erdoğan, R. (2016). Üstün zekâlı öğrenciler ve eğitimlerine yönelik tutum ölçeği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Osman Paşa Üniversitesi, Tokat.
• Ergin, İ., Akseki, B. & Deniz, E. (2012). İlköğretim okullarında görev yapan sınıf öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçları. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi 11(42), 055-066.
• Erişen, Y. (1998). Program geliştirme modelleri üzerine bir inceleme. https://www.pegem.net/dosyalar/dokuman/109011-20120211141216-erisen.pdf adresinden 15.11.2018 tarihinde ulaşılmıştır.
• Erişen, Y., Yavuz Birben, F., Sevgi Yalın, H. & Ocak, P. (2015). Üstün yetenekli çocukları fark edebilme ve destekleme eğitiminin öğretmenler üzerindeki etkisi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 586–602.
• Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A. G. & Buchner, A. (2007). G* Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavior Research Methods, 39(2), 175-191.
• Gagne, F. (1994). Are teachers really poor talent detectors? Comments on Pegnato and Birch’s (1959) study of the effectiveness and efficiency of various identification techniques. Gifted Child Quarterly, 38(3), 124–126.
• Gear, G. H. (1978). Effects of training on teachers’ accuracy in the identification of gifted child. Gifted Child Quarterly, 22(1), 90–97.
• Gökdere, M. & Ayvacı, H. Ş. (2004). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli çocuklar ve özellikleri ile ilgili bilgi seviyelerinin belirlenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 17-26.
• Gökdere, M., Küçük, M. & Çepni, S. (2003). Gifted science education in Turkey: Gifted teachers’ selection, perspectives and needs. Asia–Pacific Forum on Science Learning and Teaching, 4(2), 1-13.
• Hoge, R. D. & Cudmore, L. (1986). The use of teacher–judgment measures in the identification of gifted pupils. Teaching and Teacher Education, 2, 181-196.
• İnan, H. Z., Bayındır N. & Demir S. (2009). Öğretmenlerin üstün yetenekli çocukların özellikleri konusundaki farkındalık düzeyleri. Avustralya Temel Uygulamalı Bilimler Dergisi, 3(3), 2519-2527.
• Johnson, A. B., Vickers, L. & Price, R. (1995). Teaching gifted children: A summer institute for regular classro0om teacher. Education, 105(2), 193-200.
• Kan, A. Ü. & Murat, A. (2018). Investigation of prospective science teachers’ 21st century skill competence perceptions and attitudes toward STEM. International Online Journal of Educational Sciences, 10(4), 251-272.
• Karasar, N. (1995). Bilimsel araştırma yöntemi (7.Basım). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kıldan, O. A. (2011). Okul öncesi öğretmenlerin üstün yetenekli çocuklar hakkındaki görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 3, 805-818.
• Kılıç, A., Aydın, M., Ökmen, B. & Şahin, Ş. (2019). Kuramdan uygulamaya ihtiyaç belirleme. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Kontaş, H. (2009). BİLSEM öğretmenlerinin program geliştirme ihtiyaçlarına ilişkin geliştirilen programın etkililiği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Kunt, K. (2012). Fen ve teknoloji öğretmenlerinin üstün yeteneklilik ve üstün yeteneklilerin eğitimi ile ilgili görüşlerinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi, Zonguldak.
• Levent, F., Cengizhan, S. & Avcu, A. (2018). Özel yetenekli öğrencilerin eğitimine yönelik sınıf öğretmenlerine uygulanan etkinlik hazırlama eğitiminin etkililiğinin incelenmesi. Millî Eğitim Dergisi, Özel Sayı 1, 309-332.
• MEB EARGED, (2008). Sınıf öğretmenlerinin hizmet içi eğitim ihtiyaçlarının belirlenmesi. Ankara: MEB Yayınevi.
• MEB, Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü. (2006). Öğretmenlik mesleği genel yeterlilikleri. Ankara: Milli Eğitim Basımevi. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/13161921_YYretmenlik_MesleYi_Genel__YETERLYKLERi_ onaylanan.pdf adresinden 14.10.2018 tarihinde alınmıştır.
• MEB, Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2009). Üstün yetenekliler/ zekalılar” çalıştayı (BİLSEM Modeli) raporu (13-15 Şubat 2009). Gebze- Kocaeli. http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2013_08/16110749_stnyeteneklilerzekallaraltayblsemmodeliraporu2009.pdf adresinden 11.08.2018 tarihinde alınmıştır.
• MEB, Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2015). Bilim ve sanat merkezleri yönergesi. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_09/18101802_bilimvesanatmerekzleriynergesi.pdf adresinden 11.08.2018 tarihinde alınmıştır.
• MEB, Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2018). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018.07.20180707-8.htm 10.07.2018 tarihinde alınmıştır.
• MEB, Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2019). Bilim ve sanat merkezleri öğrenci tanılama ve yerleştirme kılavuzu 2019-2020. http://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_11/15173608_TanYlama_KYlavuzu__YeYitek_Ekli_2.pdf
• Robinson, A. (1985). Summer institute on the gifted: Meeting the needs of the regular classroom teacher. Gifted Child Quarterly, 29(1), 20-23.
• Sak, U. (2010). Gifted students characteristics, identification and their education. Ankara: Maya Academy.
• Sarar, M. (2018). Okul öncesi öğretmenlerinin üstün yetenekliler eğitimine ilişkin öz yeterlik düzeyleri ile üstün yeteneklilerin eğitimine yönelik algı ve bilgisi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Singh, A. (2008). Professional development and perspectives of science teachers: An extracurricular science program for gifted middle school students. Unpublished Doctoral Dissertation, The University of Lowa, ABD.
• Şahin, F. (2012). Sınıf öğretmenlerinin üstün yetenekli öğrenciler ve özellikleri hakkında bilgi düzeylerini artırmaya yönelik eğitim programının etkililiği. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Şahin, F. & Çetinkaya, Ç. (2015). The investigation of effectiveness and efficiency of classroom teachers in the identification of gifted students. Turkish Journal of Giftedness and Education, 5(2), 133-147.
• Şahin, F. & Kargın, T. (2013). Sınıf öğretmenlerine üstün yetenekli öğrencilerin belirlenmesi konusunda verilen bir eğitim programının etkililiği. Ankara Üniversitesi Özel Eğitim Dergisi, 14(2), 1-13.
• Tortop, H. S. & Kunt, K. (2012) İlköğretim öğretmenlerinin üstün yeteneklilerin eğitimine ilişkin tutumlarının incelenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 5(2), 441-451.
• Tortop, H. S. (2014). İlköğretim öğretmenlerinin üstün yeteneklilerin eğitimine ilişkin tutumlarının incelenmesi. Üstün Yetenekliler Eğitimi Araştırmaları Dergisi, 5(2), 441-451.
• Wade, K. R. (1984). What makes a difference in ınservice teacher education? A meta-analysis of research. Unpublished Doctoral Dissertation, University of Massachusetts Amherst, ABD.
• Yenilmez, K. & Balbağ, M. Z. (2016). Fen bilgisi ve ilköğretim matematik öğretmeni adaylarının STEM’e yönelik tutumları. Journal of Research in Education and Teaching, 5(4), 301-307.