Hasan el-Bennâ’nın (1906-1949) Sünnet/Hadis Perspektifi

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 1, 113 - 136, 29.06.2021

Sedat Yıldırım

Öz

Hadis, bir peygamber olan Hz. Muhammed’in (s.a.v.) yaşam modelinin bilinmesine yardımcı olan bir kaynaktır. Dolayısıyla hadis konusunda çok dikkatli davranılmış ve bir sözün hadis olup olmadığı, bir söz hadis ise sıhhat derecesinin ne olduğu, hangi prensiplere göre sahih olacağı ve referans alınma durumu konusunda tartışmalar cereyan etmiştir. Dolayısıyla hadisler, hem rivayet metodu hem de metin bakımından İslâm âlimlerinin hep gündeminde olmuştur. Fakat âlimlerin hadis yorumlaması ve hadise yaklaşımı farklı olmuştur. Zira hadislerin mütevâtir-âhâd sınıflandırılması ve bu sınıflandırmalarda yer alan hadislerin kesin ve zan bilgi ifade etmesi gibi birçok konuda Ehl-i Hadîs, Mutezile vd. fırkalar arasında tartışmalar vuku bulmuştur. Aslında bu tartışmalar günümüzde de devam etmektedir.
Söz konusu tartışmalarla ilgili olarak yakın tarihte yaşayan ilim ve hareket adamlarından olan Hasan el-Bennâ da hadis konusuna eğilmiş ve tartışmalı görünen birçok mevzuda açıklama yapmıştır. Bu çalışmada Bennâ’nın hadis konusundaki yaklaşımının tespit edilmesi için hadis ekseninde yaptığı açıklamalar, çalışmanın konusu olarak belirlenmiştir. Ayrıca Bennâ’nın yayınlanan çalışmaları ve özellikle hadis hakkındaki makalelerinin bir araya getirildiği el-Akîde ve’l-hadis adlı eseri incelenmiştir. Çalışmada Bennâ’nın süregelen hadis tartışmaları hakkındaki yorumları üzerinden onun hadise bakış açısı tespit edilmek istenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Hadis, mütevâtir, âhâd, Hasan el-Bennâ, el-Akîde ve'l-Hadis

Kaynakça

• Akkoyunlu, Songül. Hasan el-Bennâ’nın Din ve Siyaset Anlayışı. Elazığ: Fırat Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. 2012
• Beğavî, Ebû Muhammed Hüseyin b. Mesûd. Şerhu’s-sünne.. thk. Şuayb el-Arnâûd v.dğr. 15 Cilt. Dimaşk/Beyrût: el-Mektebetü’l-İslâmî. 2. Basım. 1403/1983. Bennâ Hasan. el-Akîde ve’l-Hadîs. thk./thrc. Cuma Emîn Abdulaziz. İskenderîyye: Dârü’d-Da’ve.. 2004/1425.
• Beyhâkî, Ebû Bekir Ahmed b. Hüseyin b. Ali. es-Sünenü’l-kübrâ. thk. Muhammed Abdulkadir Ata. 10 cilt Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-İlmîyye. 1424/2003.
• Beyyûmî Ğânim, İbrahim. “Hasan el-Bennâ”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 16/307-310. İstanbul: TDV Yayınları. 1997.
• Buhârî, Ebû Abdullah Muhammed b. İsmaîl el-Buhârî. Sahîhu’l-Buhârî. thrc. Mustafâ ed-Dîb el-Buğâ. 6 cilt. Beyrut: Dâru’l-İbni’l-Kesîr/el-Yemâme. 3. Basım. 1993/1407.
• Ebû Dâvûd Tayâlisî, Süleyman b. Davûd b. el-Cârûd et-Tayâlisî. Müsnedu Ebî Dâvud et-Tayâlisî. thk. Muhammed b. Abdulmuhsin et-Türkî. 4 cilt. Mısır: Dâru Hicr. 1. Basım. 1999/1419.
• • Ebû Dâvûd, Süleymân b. Eşa’s el-Ezdî es-Sicistânî. Sünenu Ebî Davûd. thk. Şuayb el-Arnaûd. v.dğr. 7. Cilt. Beyrût: Dâru Risâleti’l-Alemîyye. 1430/2009.
• • Ebû Fârîs, Muhammed Abdulkadir. “Şehit İmam Hasan el-Bennâ Hayatı ve Kişiliği”. Hasan el-Bennâ ve Müslüman Kardeşler Uluslararası Sempozyumu 5-6 Mayıs. Ankara: Medeniyet/Genç Birikim Derneği. 2012.
• • Esed. Muhammed. el-İslâm alâ Müfteriki’t-Turuk. çev. Ömer Ferrûh. Beyrût: Daru’l-İlm li’l-Melâyîn. 1987. • Görgün, Tahsin. “Hasan el-Bennâ’nın İslâm Düşündeki Yeri“. Hasan el-Bennâ ve Müslüman Kardeşler Uluslararası Sempozyumu 5-6 Mayıs. Ankara: Medeniyet/Genç Birikim Derneği. 2012.
• • Heysemî, Nureddin Ali b. Ebî Bekir el-Heysemî. Buğyetü’r-Râid fî Mecemeü’z-Zevâîd ve Menbeu’l-Fevâid. 10 cild. thk. Muhammed Abdullah Dervîş. Beyrût: Dâru’l-Fikr. 1412/1991. • https://sunnah.one/?s=%D9%83%D8%A7%D9%86+%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AB+%D8%AD%D8%AF%D9%8A%D8%AB+%D8%AE%D8%B1%D8%A7%D9%81%D8%A9. Erişim: 18. Haziran. 2020.
• • İbn Ebî Şeybe, Ebûbekir Abdullah b. Muhammed. el-Musannef. 26 cid. thk. Muhammed Avvâme. Beyrût: Dâru’l-Kible. 2006/1427.
• • İbn Hacer, Ahmed b. Alî el-Askalânî. Şerhu şerhi nuhbeti’l-fiker, fî mustalahâti ehli’l-eser. thk., Muham-med Nizâr Temîm ve dğr. Beyrût : Şeriketu Dâri’l-Erkâm b. el-Erkâm, ts. • İbn Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed. Müsned. thk. Şuayb el-Arnâud v. dğr. 50 cilt. Beyrut: Müessesetü’r-Risâle. 1999/1420.
• • İbn Kayyim, Muhammed b. Ebîbekir b. Eyyûb b. Sad. İ’lâmu’l-muvakkaîn a’n Rabbî’l-alemîn,. thk. Muhammed Abdusselam İbrahim. 4 cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye. 1. Basım. 1411/1991.
• • İbn Mâce, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezîd. es-Sünen. thk. Şuayb el-Arnâûd, Muhammad v.dğr. 5 cilt. Dimaşk: Dâru Risâleti’l-A’lemîyye. 2. Basım. 2009/1430.
• • Kahraman. Kemal. “Muhammed Esed (Leopold Weıss)”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 35/526-527. İstanbul: TDV Yayınları. 2005.
• • Müslim, Ebû’l-Hüseyin b. Haccâc Ebû’l-Hüseyin el-Kuşeyrî. Sahîh-i Müslim. 5 Cilt. thk. Muhammed Fuad Abdu’l-Bakî. Beyrût: Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabîyye/Dâru’l-Kütübi’l-İlmîyye. 1991/14129.
• • Nesâî, Ahmed b. Şuayb b. Alî. Sünenü’n-Nesâî bi şerhi’l-hâfız Celâlüddîn es-Suyûtî ve hâşiyeti’-imâmi’s-Sindî. 8 Cilt. Halep: Mektebetü’l-Matbûati’l-İslâmîyye.
• • Nevevî, Muhyiddîn Ebû Zekeriyyâ Yahyâ b. Şeref. Şerhu Müslim. 18. Cild. Mısır: el-Matbaatu’l-Mısriyye.1. Basım. 1347/1929.
• • Sibâî, Mustafa, es-Sünnetu ve Mekânetuhâ fi’t-Teşrîi’l-İslâmî. 1 cild. Beyrût: Dâru’l-Verrâk/el-Mektebetu’l-İslâmî. 1. Basım. 2000.
• • Şarânî, Ebû’l-Mevâhib Abdulvehhab b. Ahmed. el-Mîzânü’l-kübrâ eş-Şarânîyye. tsh. Abdulvaris Muhammed Ali. 2 cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye. 1971.
• • Ünal, İsmail Hakkı. “Sââtî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 35/326-327. İstanbul: TDV Yayınları. 2008.
• • Yücel, Ahmet. Hadîs Usûlü. 1. Cild. İstanbûl: MÜİFVY. 21. bs. 2015.
• • Zebîdî, Muhammed b. Abdurrezzak. Bulğetü’l-erîb fî mustalahi âsâri’l-habîb. 1. Cild. Haleb: Mektebetu’l-Matbûâti’l-İslâmîyye, ts.