Sociology of Science and Technology at the Beginning of the Millennium

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 17 - 33, 17.03.2024

Arif Akbaş

Öz

In this article, ‘science and technology teaching’, which is a new field of society, will be examined and explained/interpreted at the theoretical level. It examines the complex relationship between the science and technology business and the scientific society, and evaluates it from a perspective during the time it privilegedly constructs. Technology is the study of the interactions between machines, technological developments and human societies. This interaction manifests in three ways; We can think of the relationship between humans and humans, between humans and machines (we can think of artificial intelligence). Finally, we can think of the relationship between machines and machines. This trajectory can cover current issues related to global connectivity as well as the historical development of current developments in a futuristic way. Technology and human relations-interactions in the futuristic sense have been the subject of a series of modern novels. In this sense, George Orwell’s 1984, Animal Farm, H. G. Wells’ Time Machine, Aldous Huxley’s Brave New World, Orson Scott Card’s Ender’s Play, Marissa Meyer’s Cinder. A Lunar Diary Book, Nnedi Okorafor’ The Book of Phoenix, Ally Condie’s Matched, Tahereh Mafi’s Don’t Touch Me, Marie Lu’s Legend, Scott Reintgen’s Nyxia, Ernest Cline’s Start, Ray Bradbury’s Fahrenheit 451, Samira Ahmed’s Internment, Katharine McGee’s First Floor, Philip Reeve’s Walking Cities, Rick Yancey’s 5th Wave, Samantha Shannon’s Season of Bone, Suzanne Collins’ The Hunger Games, James Dashner’s Maze: Deadly Escape, etc. The works are fictionalized in the form of dystopia/ antithesis that captivates the people they exhibit.

Anahtar Kelimeler

Sociology of Science, Sociology of Technology, Sociology of Science and Technology, Türkiye and Technology, Artificial intelligence

Proje Numarası

-

Bin Yılın Başlangıcında Bilim ve Teknoloji Sosyolojisi

Öz

Bu makalede toplum bilimin yeni bir alanı olan ‘bilim ve teknoloji sosyolojisi’ kuramsal düzeyde incelenip açıklanmaya çalışılacaktır. Bilim ve teknoloji sosyolojisi bilim ve toplum arasındaki karmaşık ilişkiyi inceler ve bilginin inşa edildiği sürece sosyolojik bir bakış açısıyla değerlendirmelerde bulunur. Teknoloji sosyolojisi, teknolojik gelişmeler ve insan toplumları arasındaki etkileşimlerin incelenmesidir. Bu etkileşim üç şekilde tezahür eder; insanla insan arasında, insanla makineler arasında (Yapay zekâyı düşünebiliriz.) son olarak ta makinelerle makine arasındaki ilişkiyi düşünebiliriz. Bu sosyoloji dalı fütürist/ gelecekçi şekilde günümüzdeki teknolojilerin tarihsel gelişiminin yanı sıra küresel bağlantılıkla ilgili güncel konuları da kapsayabilir. Fütürist manada teknoloji ve insan ilişkileri-etkileşimleri bir dizi modern romanda konu edinilmiştir. Bu manada George Orwell’in 1984, Hayvan Çiftliği, H. G. Wells’in Zaman Makinesi, Aldous Huxley’in Cesur Yeni Dünya, Orson Scott Card’ın Ender’in Oyunu, Marissa Meyer’in Cinder’in Bir Ay Günlüğü Kitabı, Nnedi Okorafor’un The Book of Phoenix, Ally Condie’in Matched, Tahereh Mafi’nin Bana Dokunma, Marie Lu’nun Efsane, Scott Reintgen’in Nyxia, Ernest Cline’in Başlat, Ray Bradbury’nin Fahrenheit 451, Samira Ahmed’in Internment, Katharine McGee’in Birinci Kat, Philip Reeve’in Yürüyen Kentler, Rick Yancey’in 5. Dalga, Samantha Shannon’un Kemik Mevsimi, Suzanne Collins’in Açlık Oyunları, James Dashner’in Labirent: Ölümcül Kaçış vb. yapıtlarda teknolojinin insanı esir alması distopya ya da anti tez şeklinde kurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bilim sosyolojisi, Teknoloji sosyolojisi, Bilim ve Teknoloji sosyolojisi, Türkiye ve Teknoloji, Yapay zeka

Etik Beyan

Etik beyan gerekmemektedir.

Destekleyen Kurum

-

Proje Numarası

-

Teşekkür

-

Kaynakça

• Adaş, E. & Erbay, B. (2022). Yapay Zekâ Sosyolojisi Üzerine Bir Değerlendirme. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 21 (1), 326-337. DOI: 10.21547/jss.991383. 2023.
• Ansal, Hacer. Ekinci, Mehmet. Kaşdoğan, Duygu. “Bilim, Teknoloji ve Toplum Çalışmaları’na bir giriş”. Toplum ve Bilim 144, 2018.
• Aydoğan, Ahmet. Heidegger: Teknoloji ve İnsanlığın Geleceği. İstanbul: Say Yayınları. 2017.
• Baber, Zaheer. Ashmore, Malcolm; Bhaskar, Roy; Mukerji, Chandra; Woolgar, Steve; Yearley, Steven (eds.).
• “Sociology of Scientific Knowledge: Lost in the Reflexive Funhouse?”. Theory and Society. 21 (1): 105-119. doi:10.1007/BF00993464. (1992).
• Bijker, Wiebe E. Pinch, Trevor. The Social Construction of Facts and Artifacts: Or How the Sociology of Science and the Sociology of Technology Might Benefit of Each Other. In: Wiebe E. Bijker, Thomas P. Hughes, Trevor J. Pinch (Hrsg.): The Social Construction of Technological Systems. MIT Press, Cambridge, Mass. 1984.
• Cerroni, Andrea. Bilgi temelli toplumda sosyo-bilişsel bölüm: Avrupa bilimsel iletişim için bir model, Sociology of Science and Technology, https://www.um.es/ESA/Abstracts/Abst_rn18.htm. Erişim tarihi: 23.06.2023.
• Comte Auguste, Cours de Philosophie Positive, Tome II. Paris: Bachelier. 1835.
• Comte Auguste, From The Positive Philosophy of Auguste Comte. Trans. Harriet Martineau; London, 1853.
• Cotgrove, Stephen. “The Sociology of Science and Technology.” The British Journal of Sociology, vol. 21, no. 1, 1970, pp. 1–15. JSTOR, https://doi.org/10.2307/588267. Accessed 23 June 2023.
• Daw, Emily. “What Is Sociology of Technology?”, https://www.languagehumanities.org/what-is-sociology-of-technology.htm#:~:text=The%20sociology%20of%20technology%20is,issues%20relating%20to%20global%20interconnectedness. Erişim tarihi: 24.06.2023.
• Ellul, Jacques. Teknoloji Toplumu, çev. Musa Ceylan. İstanbul: Bakış Kitaplığı. 2003.
• Grunwald, Armin. Technikfolgenabschätzung- eine Einführung. Edition Sigma, Berlin 2002.
• Hugh, Chisholm, “Comte, Auguste”. Encyclopædia Britannica. Vol. 6 (11th ed.). Cambridge University Press. 1911.
• Joseph, Ben-David. Sullivan, Teresa A. “Sociology of Science”. Annual Review of Sociology. 1 (1): 203-222. doi:10.1146/annurev.so.01.080175.001223. 1975.
• Krohn, Wolfgang. Weyer, Johannes. Gesellschaft als Labor. Die Erzeugung sozialer Risiken durch experimentelle Forschung. In: Soziale Welt. 40, 1989.
• Kuban, Baha. “Teknoloji ve toplumsal denetimi.” Teknoloji (2004).
• Matsumoto, M. The Sociology of Science and Technology. The Cambridge Handbook of Sociology, 2019.
• Ogburn, William Fielding. “Technology and Sociology.” Social Forces, vol. 17, no. 1, 1938, pp. 1–8. JSTOR, https://doi.org/10.2307/2571141. Accessed 23 June 2023.
• Rammert, Werner. Technik aus soziologischer Perspektive. Westdeutscher Verlag, Opladenm Band 1: Forschungsstand, Theorieansätze, Fallbeispiele. Ein Überblick. 1993. Band 2: Kultur, Innovation, Virtualität. 2000.
• Rammert, Werner. Technik – Handeln – Wissen. Zu einer pragmatischen Technik- und Sozialtheorie. VS Verlag für Sozialwissenschaften, Wiesbaden 2007.
• Siletile, Bernize. Socıology of technology ın socıety: The impact of Technology on Society. DOI:10.13140/RG.2.2.16920.67843, January 2022.
• Sosyoloji. “Teknoloji ve Toplumsal Değişim”, Mayıs 2018, https://www.sosyoloji.gen.tr/teknoloji-ve-toplumsal-degisim/ Erişim tarihi: 23.06.2023.
• TDK. “Teknoloji”, https://sozluk.gov.tr/. Erişim tarihi: 24.06.2023.
• The History Guide, (2017) Lecture 25 The Age of Ideologies (3): The World of Auguste Comte,
• http://www.historyguide.org/intellect/lecture25a.html#course. Erişim tarihi: 23.06.2023.
• TUİK, Hanehalkı Bilişim Teknolojileri (BT) Kullanım Araştırması, 2022. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2022-45587. Erişim tarihi: 24.06.2023.
• UCL Home. Sociology of Science and Technology (HPSC0121). https://www.ucl.ac.uk/sts/sociology-science-and-technology-hpsc0121. Erişim tarihi: 23.06.2023.
• Webster, Andrew. “Sociology of Science and Technology”. Science, Technology and Society, Sociology for a Changing World. Palgrave, London. https://doi.org/10.1007/978-1-349-21875-2_2, 1991.
• Weischenberg, Siegfried. Die elektronische Redaktion- Publizistische Folgen der neuen Technik, Verlag Dokumentation Saur, München 1978.
• Weyer, Johannes. Ingo Schulz-Schaeffer (Hrsg.): Management komplexer Systeme. Konzepte für die Bewältigung von Intransparenz, Unsicherheit und Chaos. Oldenbourg, München 2009.