Üniversite Gençliğinde İnternet Bağımlılığı Ve Derslerde Siber Aylaklık Davranışları

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: Özel Sayı, 5 - 29, 31.12.2020

Çağdaş Ümit Yazgan , Ahmet Faruk Yıldırım

Öz

Günümüzde işyerleri, çalışma süreleri, mabetler, merasim alanları, sohbet süreçleri gibi belli
davranışları gerekli kılan zamanlar ve mekânlar artık internete yönelme davranışının önünde bir
engel olarak görülmemektedir. Özellikle genç bireylerde mekâna ve zamana meydan okurcasına,
yeni iletişim teknolojilerinin inşa ettiği alana katılma eğilimi gittikçe güçlenmektedir. Bu araştırma,
üniversite öğrencilerinin ders süreci ve sınıf ortamının yükümlülüklerinden uzaklaşarak siber uzama
katılma davranışlarını temsil eden ‘derste siber aylaklık davranışlarını’ incelemektedir. Araştırmanın
amacı, siber aylaklık davranışları ile ilişki olabilecek değişkenlerin ve internet bağımlılığının derste
siber aylaklığı ne düzeyde etkilediğini belirlemektir. Araştırmanın örneklemini, Türkiye’de bir devlet
üniversitesinde öğrenimine devam eden ve orantılı tabakalı örneklem tekniğiyle seçilen 438 lisans
öğrencisi oluşturmaktadır. Nicel araştırma yöntemlerinden faydalanılarak veri toplama sürecinde
kişisel bilgi formu, siber aylaklık ölçeği ve internet bağımlılığı ölçeği kullanılmıştır. Erkek öğrencilerin
internete bağımlılık ve derste siber aylaklık puan ortalamalarının kadın öğrencilerden anlamlı düzeyde
yüksek olduğu tespit edilmiştir. Siber aylaklık ile sosyal medya hesap sayıları, günlük internet kullanım
süreleri, TV izleme süreleri arasında pozitif yönde, zayıf düzeyde bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir.
Derste siber aylaklık davranışlarını yordayan faktörler arasında internet bağımlılığının güçlü bir
kestirici olduğu tespit edilmiştir. Tek başına internet bağımlılığı değişkeni, derste siber aylaklığın
toplam varyansının %35’ini açıklamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Siber Aylaklık, Derste Siber Aylaklık, İnternet Bağımlılığı, Üniversite Gençliği, Sosyoloji

Kaynakça

• Akbulut, Y., Dursun, Ö. Ö., Dönmez, O., & Şahin, Y. L. (2016). In Search of a Measure To Investigate Cyberloafing in Educational Settings. Computers in Human Behavior, 55, 616-625. doi: 10.1016/j.chb.2015.11.002
• Akgün, F. (2019). Lise Öğrencilerinin Derslerdeki Siberaylaklık Davranışlarının İncelenmesi. Eğitim ve Bilim. 45 (201), 79-108. doi: 10.15390/EB.2019.8419
• Alan, H. (2019). Sosyal Ağ Kullanımı Yoğunluğu ve Sanal Kaytarma Davranışları: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir İnceleme. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(2), 112-129.
• Arabaci, B. (2017). Investigation faculty of education students’ cyberloafing behaviors in terms of various variables. Turkish Online Journal of Educational Technology, 16(1), 72–82.
• Ayazlar, R. A., Sayman, E., & Çınar, M. (2018). Turizm Öğrencilerinin Stajda Sanal Kaytarma Eylemleri. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(3), 24-37. doi: 10.30803/adusobed.374911
• Anandarajan, M., Devine, P. & Simmers, C. A. (2004). A Multidimensional Scaling Approach to Personal Web Usage in The Workplace in M. Anandarajan and C. A. Simmers (Eds.), Personal Web Usage in the Workplace: a Guide to Effective Human Resources Management (pp. 61-79). Hershey, PA: Information Science Publishing.
• Anandarajan, M. ve Simmers, C. A. (2005). Developing Human Capital Through Personal Web Use in the Workplace: Mapping Employee Perceptions, Communications of the Association for Information Systems, 15, 776-791.doi: 10.17705/1CAIS.01541
• Bağrıaçık Yılmaz, A. (2017). Lisansüstü Öğrencilerinin Siber Aylaklık Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi: Karma Bir Çalışma. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(2), 113-134.doi: 10.26468/trakyasobed.569532
• Baturay, M. H., & Toker, S. (2015). An Investigation of The Impact of Demographics on Cyberloafing from an Educational Setting Angle. Computers in Human Behavior, 50, 358-366.doi: 10.1016/j.chb.2015.03.081
• Bauman, Z. (2005). Küreselleşme. (Çev: A. Yılmaz). İstanbul: Ayrıntı.
• Bauman, Z. (2012). Akışkan modern dünyadan 44 mektup (çev. P. Siral). İstanbul: Habitus.
• Bayhan, V. (2011). Lise Öğrencilerinde İnternet Kullanma Alışkanlığı ve İnternet Bağımlılığı: Malatya Uygulaması. Akademik Bilişim’11 - XIII. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri. http://ab.org.tr/ab11/kitap/bayhan_AB11.pdf adresinden edinilmiştir.
• Beugre, C. D. and Daeryong, K. (2006). Cyberloafing: Vice or Virtue? in Mehdi Khosrow-Pour-Ed.book, Emerging Trends and Challenges in Information Technology Management, pp.834-835.
• Blanchard, A. L. & Henle, C. A. (2008). Correlates of Different forms of Cyberloafing: The Role of Norms and External Locus of Control. Computers in Human Behavior, 24(3), 1067-1084.doi: 10.1016/j.chb.2007.03.008
• Castells, M. (2013). Ağ Toplumunun Yükselişi-Enformasyon Çağı: Ekonomi, Toplum ve Kültür (Çev. E. Kılıç). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi..
• Çakır-Balta, Ö., & Horzum, M. B. (2008). İnternet Bağımlılığı Testi. Eğitim Bilimleri ve Uygulama Dergisi, 7(13), 99-121.
• Çok, R., & Kutlu, M. (2018). Üniversite Öğrencilerin Ders Esnasında Ders Dışı İnternet Kullanım Davranışları ile Akademik Güdülenme Düzeylerinin Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi. The Journal of International Lingual, Social and Educational Sciences, 4(1), 1-21.
• Durak, H. (2019). Investigation of Nomophobia and Smartphone Addiction Predictors Among Adolescents in Turkey: Demographic Variables and Academic Performance. The Social Science Journal, 56(4), 492-517.
• Dursun, Ö. Ö., Dönmez, O. & Akbulut, Y. (2018). Predictors of Cyberloafing Among Preservice Information Technology Teachers. Contemporary Educatıonal Technology, 2018, 9(1), 22-41.doi: 10.30935/cedtech/6209
• Gerow, J. E., Galluch, P. S. ve Thatchar, J. B. (2010). To Slack or Not to Slack: Internet Usage in The Classroom. Journal of Information Technology Theory and Application, 11(3), 5-23.
• Gezgin, D. M., Arslantaş, T. K., ve Şumuer, E. (2018). Meslek Lisesi Öğrencilerinin Siber Aylaklık Düzeyinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Ege Eğitim Dergisi, 19(2), 408-424.doi: 10.12984/egeefd.344675
• Hamade, S. N. (2009). Internet Addiction Among University Students in Kuwait. Digest of Middle East Studies, 18(2), 4-16.doi: 10.1111/j.1949-3606.2009.tb01101.x
• Harvey, D. (1997). Postmodernliğin Durumu, (çev.) Sungur Savran, Metis, İstanbul
• Kalaycı, E. (2010). Üniversite Öğrencilerinin Siber Aylaklık Davranışları İle Öz Düzenleme Stratejileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi, Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Bölümü, Ankara.
• Kaplan, M., ve Çetinkaya, A. (2014). Sanal Kaytarma ve Demografik Özellikler Açısından Farklılıklar: Otel İşletmelerinde Bir Araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(1), 26-34.doi: 10.17123/atad.vol25iss114726
• Kurun, M., & Çobanoğlu, F. (2019). Okul Yöneticilerinin Yönetsel ve Sanal Kaytarma Davranışları Arasındaki İlişki. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (5), 134-152.doi: 10.21733/ibad.611278
• Korucu, A. T., & Senem, K. A. R. A. (2019). Öğretmen Adaylarının Derslerde Akıllı Telefon Siber Aylaklık Düzeyleri İle Sanal Ortam Yalnızlık Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Bilgi ve İletişim Teknolojileri Dergisi, 1(1), 42-57.
• Lim, V. K. (2002). The IT Way Of Loafing on The Job: Cyberloafing, Neutralizing and Organizational Justice. Journal of organizational behavior: the international journal of industrial, occupational and Organizational Psychology and Behavior, 23(5), 675-694.doi: 10.1002/job.161.
• Odaci, H. (2011). Academic Self-Efficacy and Academic Procrastination As Predictors Of Problematic Internet Use in University Students. Computers & Education, 57(1), 1109-1113.doi: 10.1016/j.compedu.2011.01.005
• Özkalp E., Aydın U. ve Tekeli S. (2012). Sapkın Örgütsel Davranışlar ve Çalışma Yaşamında Yeni Bir Olgu: Sanal Kaytarma (Cyberloafing) ve İş İlişkilerine Etkileri. Çimento İşveren Sendikası Dergisi, 26(2): 18-33.
• Özkalp, E., & Yildiz, H. (2018). Olumlu Ve Olumsuz Sanal Kaytarma Davranışlarının İşteki Stres Üzerindeki Etkisi. İs, Güç: Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 20(1), 57-74.
• Palladan, A. A. (2018). Moderating Effects of Cyberloafing Activity on Innovative Work Behaviour and Lecturers Job Performance. International Journal of Advanced Studies in Social Science & Innovation, 2(1), 28-49.doi: 10.30690/ijassi.21.03
• Saritepeci, M. (2019). Predictors of Cyberloafing Among High School Students: Unauthorized Access to School Network, Metacognitive Awareness and Smartphone Addiction. Education and Information Technologies, 1-19.doi: 10.1007/s10639-019-10042-0
• Seçkin, Z., & Kerse, G. (2017). Üniversite Öğrencilerinin Sanal Kaytarma Davranışları Ve Bu Davranışların Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi: Ampirik Bir Araştırma. Aksaray Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9 (1, 89-110.
• Shaw, M., & Black, D. W. (2008). Internet Addiction: Definition, Assessment, Epidemiology and Clinical Management.. CNS drugs, 22(5), 353-365.doi: 10.2165/00023210-200822050-00001
• Sivrikova, N., Roslyakova, S., Sokolova, N., & Moiseeva, E. (2019). Assessing of use of the Internet for Personal Reasons at Lessons at School: A Validation of the Cyberloafing Scale. In SHS Web of Conferences (Vol. 70, p. 06010). EDP Sciences.doi: 10.1051/shsconf/20197006010
• Soh, P. C. H., Koay, K. Y., & Lim, V. K. (2018). Understanding cyberloafing by students through the lens of an extended theory of planned behavior. First Monday, 23(6).
• Suler, J. (2004). Computer and Cyberspace “Addiction”. International Journal of Applied Psychoanalytic Studies, 1(4), 359-362.doi: 10.1002/aps.90.
• Şenel, S., Günaydın, S., Sarıtaş, M. T., & Çiğdem, H. (2019). Üniversite Öğrencilerinin Siber Aylaklık Seviyelerini Yordayan Faktörler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 27(1), 95-105.doi: 10.24106/kefdergi.2376
• Tanrıverdi, Ö., & Karaca, F. (2018). Ergenlerin Demografik Özelliklerine Göre Bilişsel Kapılma Ve Siber Aylaklık Etkinlik Düzeylerinin İncelenmesi. Addicta: The Turkish Journal on Addiction, 5, 285-315.doi: 10.15805/2018.5.2.0052
• Timisi, N. (2005). Sanallığın Gerçekliği: internetin Kimlik ve Topluluk Alanlarına Girişi”. İç: İnternet, Toplum, Kültür, Mutlu Binark ve Barış Kılıçbay (derl.), Ankara: Epos Yayınları, s.89-105
• Ulusoy, H., ve Gültekin Benli, D. (2017). Akademisyenlerin Sanal Kaytarma Davranışları: Bir Kamu Üniversitesi Örneği. Journal of International Social Research, 10(54).doi: 10.17719/jisr.20175434661
• Varol, F. ve Yıldırım, E. (2017). Siberaylaklık: Öğretmen Adayları ve Mobil Teknolojiler. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 13(3).doi: 10.17860/mersinefd.321313
• Varol, F., & Yıldırım, E. (2018). An Examination of Cyberloafing Behaviors in Cclassrooms from Students’ Perspectives. Turkish Online Journal of Qualitative Inquiry, 9(1), 26-46.doi: 10.17569/tojqi.349800
• Varol, F., & Yıldırım, E. (2019). Cyberloafing in Higher Education: Reasons and Suggestions from Students’ Perspectives. Technology, Knowledge and Learning, 24(1), 129-142.doi:10.1007/s10758-017-9340-1
• Vitak, J., Crouse, J., & LaRouse, R. (2011). Personal Internet Use at Work: Understanding Cyberslacking. Computers in Human Behavior, 27, 1751-1759.doi: 10.1016/j.chb.2011.03.002
• Widyanto, L., & McMurran, M. (2004). The Psychometric Properties of the Internet Addiction Test. Cyberpsychology & behavior, 7(4), 443-450.doi: 10.1089/cpb.2004.7.443
• Wu, J., Mei, W., & Ugrin, J. C. (2018). Student Cyberloafing in and Out of the Classroom in China and the Relationship with Student Performance. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 21(3), 199-204.doi: 10.1089/cyber.2017.0397
• Young, K. S. (1998). Internet Addiction: The Emergence of A New Clinical Disorder. Cyberpsychology & behavior, 1(3), 237-244.doi: 10.1089/cpb.1998.1.237
• Young, K. (1999). Internet Addiction: Evaluation and Treatment. Student British MedicalJournal,7,351–352.
• Zoghbi-Manrique-de-Lara, P. (2012). Reconsidering the Boundaries of the Cyberloafing Activity: The Case of a University. Behaviour & Information Technology, 31(5), 469-479.doi: 10.1080/0144929X.2010.549511