Thornthwaite İklim Sınıflandırma Yöntemine Göre Karadeniz Bölgesi İklim Sınır Haritasının CBS İle Üretilmesi

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 31 - 43, 01.04.2021

Ebru Çolak , Tuğba Memişoğlu

https://doi.org/10.29128/geomatik.651702

Cited By: 11

Öz

İklim karakterlerinin bilinmesi, farklı iklim tiplerine sahip sınırların tespitine olanak sağlamakta; bu durum bölge kaynaklarının sürdürülebilir kullanımının sağlanması ve arazi kullanım planlarına yön verilmesi açısından önem arz etmektedir. İklimsel sınırların tespiti ayrıca iklimin mülkiyet üzerindeki etkilerinin belirlenerek önlenebilmesine ve mülkiyet üzerindeki kullanımın daha planlı ve kontrollü çerçevede ele alınmasına altlık oluşturabilmektedir. Bu bağlamda iklimsel sınırların tespiti noktasında iklim sınıflama yöntemleri geliştirilmiştir. Bu yöntemler, iklim tiplerinin bölgesel farklılığının tespit edilmesi, yıllara bağlı olarak değişiminin incelenmesi ve iklim tiplerine uygun olacak şekilde farklı sınırların oluşturulmasına imkân sağlamaktadır. Bu çalışmada iklimin mülkiyet kullanımında etkili rol oynaması ve dolayısıyla da planlama noktasında altlık oluşturacak olması gereksinimlerinden yola çıkarak, Karadeniz Bölgesi (Artvin, Ordu, Rize, Rize-Pazar, Trabzon, Şebinkarahisar, Akçaabat, Ünye, Bafra, Hopa, Giresun ve Samsun’da yer alan meteorolojik istasyon noktaları) iklim sınır haritasının oluşturulması esas alınmıştır. Bölgeye ait meteorolojik istasyon noktalarında 1988-2018 yılları arasında ölçümü yapılmış son 30 yıllık hava durumu parametreleri temin edilerek, konumla ilişkilendirilmiş ve Coğrafi Bilgi Sisteminde (CBS) bir veritabanında düzenlenmiştir. Ardından meteorolojik veriler Thornthwaite iklim sınıflaması yöntemine göre değerlendirilerek meteorolojik istasyon noktalarının iklim tipleri sınıflandırılmıştır. Son olarak iklim tipi belirlenmiş meteorolojik noktalar esas alınarak, Kriging enterpolasyon yöntemi ile tüm bölgeyi yansıtan iklim sınır haritaları üretilmiştir. Elde edilen sonuç ürünün başta iklim sınırlarını yansıtması, ayrıca mülkiyetin iklim yönünden kullanım vasfının etkilendiği ve değişim gösterdiği alanların tespit edilmesi; böylece yapılacak planlama ve koruma odaklı mülkiyet çalışmalarına altlık oluşturması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

İklim sınır haritası, Thornthwaite iklim sınıflama yöntemi, CBS, Kriging enterpolasyon yöntemi, Karadeniz Bölgesi

Kaynakça

• Acheson E. S., Galanis, E., Bartlett, K. and Klinkenberg, B. (2019). Climate Classification System–Based Determination of Temperate Climate Detection of Cryptococcus gattii sensu lato. Emerg Infect Dis., 25(9): 1723–1726. doi: 10.3201/eid2509.181884.
• Akar, A. (2017). Evaluatıon Of Accuracy Of Dems Obtaıned From Uav-Poınt Clouds For Dıfferent Topographıcal Areas, International Journal of Engineering and Geosciences, 2(3), 110-117.
• Akın, H. S., Dalfez, H. N., Önol, B. ve Şen, L. (2011). Türkiye ve Bölgesinde İklimin Geleceğine Köppen-Geiger İklim Sınıflandırması Dayalı Bir Bakış. Paper presented at the Uluslararası Katılımlı Coğrafya Kongresi (70. Yıl anısına), İstanbul.
• Aparecido, L. E. D., Rolim, G. D., Richetti, J., de Souza, P. S. and Johann, J. A. (2016). Koppen, Thornthwaite and Camargo climate classifications for climatic zoning in the State of Parana, Brazil. Ciencia E Agrotecnologia, 40(4), 405-417.
• Apaydin, H., Anli, A.S. and Ozturk, F. (2011) Evaluation of topograph-ical and geographical effects on some climatic parameters in theCentral Anatolia Region of Turkey. International Journal of Clima-tology, 31(9), 1264–1279.
• Aydeniz, A. (1985). Toprak Amenajmanı. Ankara: Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No:928.
• Bayramoğlu, E. (2013). Trabzon İlinde İklim Değişikliğinin Mevsimsel Bitki Su Tüketimine Etkisi: Penman-Monteith Yöntemi. Kastamonu Üni., Orman Fakültesi Dergisi, 13(2), 300-306.
• Belda, M., Holtanova, E., Halenka, T. and Kalvova, J. (2014). Climate classification revisited: from Köppen to Trewartha. Clim Res, 59, 1–13.
• Birdal, A. C., Korkmaz, E., Erşen, G., Türk, T. and Atun, R. (2018). Monitoring Climate Changes by Geographical Information Systems: A Case Study of Izmir City. Artvin Çoruh Üniversitesi, Doğ Afet Çev Derg, 4(1), 45-55, Doi: 10.21324/dacd.363694.
• Birsoy, Y ve Ölgen, M. K. (1992). Thornthwaite yöntemi ile su bilançosunun ve iklim tipinin belirlenmesinde bilgisayar kullanımı. Ege Coğrafya Dergisi, 6(1), 153-178.
• Chen, D. and Chen, H. W. (2013). Using the Köppen classification to quantify climate variation and change: An example for 1901-2010. Environmental Development, 6, 69-79.
• Çiçek, İ. (1996). Thornthwaite Metoduna Göre Türkiye’de İklim Tipleri. Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi, Coğrafya Araştırmaları Dergisi, 12, 33-71.
• Çolak, H. E. (2010). Coğrafi bilgi sistemleri ile Doğu Karadeniz bölgesindeki kanser vakalarının konumsal analizleri, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Trabzon.
• Demircan, M. ve Sensoy, S. (2010). Climatological Applications in Turkey. Republic of Turkey Ministry of Environment and Forestry Turkish State Meteorological Service, May, Ankara.
• De Martonne, E. (1942). Nouvelle carte mondial de l'indice d'aridité, Annales de Géographie, 241-250.
• Erinç, S. (1949). The climates of Turkey according to Thornthwaite’s classifications, Annals of the Association of American Geographers, 39(1), 26-46.
• Feddema, J. J. (2013). A Revised Thornthwaite-Type Global Climate Classification. Physical Geography, 26(6), 442–466.
• FIG (2014). Kadastro 2014 – Gelecekteki Kadastral Sistem için bir vizyon. https://www.fig.net/resources/publications/figpub/cadastre2014/translation/c2014-turkish.pdf
• Fovell, R. G. and Fovell, M. C. (1993). Climate zones of the Conterminous United States Defined Using Cluster Analysis. Journal of Climate, 6, 2103-2135.
• IPCC. (2014) In: Core Writing Team, Pachauri, R.K. and Meyer, L.A.(Eds.)Climate Change 2014: Synthesis Report. Contribution ofWorking Groups I, II and III to the Fifth Assessment Report of theIntergovernmental Panel on Climate Change. Geneva: IPCC.151 pp.
• Kafalı Yılmaz F. ve Yılmaz, Ö. (2013). Rize and Ardahan Cases in Respect of Thornthwaite Climate Classification. 3rd International Geography Symposium- GEOMED 2013, Symposium Proceedings, ISBN: 978-605-62253-8-3.
• Kaufmann J. and Steudler, D. (1998). Cadastre 2014 – a vision for a future cadastral system, FIG Publication, Rüdlingen and Bern, Switzerland, 38ss.
• Khorrami, B., Gunduz, O., Patel, N., Ghouzlane, S. and Najar, M. (2016). Land Surface Temperature Anomalıes In Response To Changes In Forest Cover, International Journal of Engineering and Geosciences, 4(3), 149-156.
• Köppen, W. (1918). Klassifikation der Klimada nach Temperatur, Niederschlag und Jahresablauf (Classification of climates according to temperature, precipitation and seasonal cycle. Petermanns Geographische Mitteilungen, 64,193-203.
• Köppen, W. and Geiger, R. (1954). Klima der erde (Climate of the earth). Wall Map 1:16 Mill. Klett-Perthes, Gotha.
• MGM (2016). Meteoroloji Genel Müdürlüğü Resmi internet sayfası, İklim Sınıflandırmaları,https://www.mgm.gov.tr/iklim/iklim-siniflandirmalari.aspx, 24.06.2019.
• MGM (2017). İklim Sınıflandırmaları, http://www.mgm.gov.tr/FILES/iklim/iklim_siniflandirmalari.pdf. Son Erişim 18.11.2018.
• Nacef, L., Bachari, N.E.I., Bouda, A. and Boubnia, R. (2016). Varıabılıty and Decadal Evolutıon Of Temperature and Salınıty In The Medıterranean Sea Surface, International Journal of Engineering and Geosciences, 1(1),24-33.
• Rahimi, J., Khalili, A. and Butterbach‐Bahl, K. (2019). Projected changes in modified Thornthwaite climate zones over Southwest Asia using a CMIP5 multi‐model ensemble. International Journal of Climatology, 39:4575–4594.
• Rolim, G. S., Lucas E. and Aparecido, O. (2016). Camargo, Köppen and Thornthwaite climate classification systems in defining climatical regions of the state of São Paulo, Brazil. International Journal of Climatology, 36, 636–643.
• Tayanç, M. and Toros, M. (1997). Urbanization effects on regional climate change in the case of four large cities in Turkey. Climatic Change, 35, 501-524.
• Tayanç, M., Karaca, M. and Yenigün, O. (1997) Annual and seasonal air temperature trend paterns of climate change and urbanization effects in relation with air pollutants in Turkey. Journal of Geophysical Research 102 D2, 1909-1919.
• Thornthwaite, C. W. (1948). An approach toward a rational classification. Geographical Review, 38(1), 55-94.
• TİDS (2010). T. C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Türkiye İklim Değişikliği Stratejisi 2010-2023.
• Trewartha, G. T. (1968). An introduction to climate. New York: McGraw-Hill.
• Uyan, M. (2019). Comparıson Of Dıfferent Interpolatıon Technıques In Determınıng Of Agrıcultural Soıl Index On Land Consolıdatıon Projects, International Journal of Engineering and Geosciences, 4(1), 28-35.
• Verep, B., Şahin, C., Çiloğlu, E. ve İmamoğlu, H. O. (2002). Uzungöl'ün İklimi ve Çevresel Sorunları Üzerine Bir Çalışma. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 33(4), 353-358.
• Wang, M. and Overland, J. E. (2004). Detecting Arctic Climate Change Using Koppen Climate Classification. Climatic Change, 67(1), 43–62.
• Yaprak, S. ve Arslan, E. (2008). Kriging Yöntemi ve Geoit Yüksekliklerinin Enterpolasyonu. Jeodezi, Jeoinformasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, 2008/1, 98.
• Yılmaz, E. ve Çiçek, İ. (2016). Türkiye Thornthwaite iklim sınıflandırması. Journal of Human Sciences, 13(3), 3973–3994.
• Yılmaz, E. ve Çiçek, İ. (2018). Türkiye’nin detaylandırılmış Köppen-Geiger iklim bölgeleri. Journal of Human Sciences, 15(1), 225-242. doi:10.14687/jhs.v15i1.5040.
• Zeroual, A., Assani, A. A., Meddi, M. and Alkama, R. (2019). Assessment of climate change in Algeria from 1951 to 2098 using the Köppen–Geiger climate classification scheme. Climate Dynamics, 52(1–2), 227–243.