Araştırma Makalesi
Kültürel Mirasın Dokümantasyonu Çalışmalarında Farklı Yazılımların Karşılaştırılması: Dikilitaş (Theodosius Obeliski) Örneği
Öz
Türkiye tarih boyunca pek çok farklı medeniyete ev sahipliği yapmış bir ülke olması dolayısıyla bu medeniyetlere ait, oldukça çeşitli kültürel miras ögelerini içinde barındırmaktadır. Bu bağlamda, sahip olduğumuz bu kültürel mirasın korunması ve gelecek nesillere ulaştırılması oldukça önem arz etmektedir. Kültürel miras ögeleri zaman içerisinde birçok farklı sebepten ötürü deformasyona uğrayabilmekte veya tamamen yok olabilmektedir. Bu durumun önüne geçilebilmesi için öncelikle bu kültürel miras ögelerinin 3 Boyutlu (3B) dokümantasyonunun (belgelenmesinin) yapılması gerekmektedir. Dokümantasyon sonucunda elde edilen veriler, kültürel miras ögeleri üzerindeki deformasyonların izlenmesi, restorasyon çalışmaları gibi pek çok farklı alanda katkı sunabilmektedir. Günümüzde dokümantasyon çalışmalarında kullanılan farklı yöntemler mevcuttur. Arazi üzerinde veri toplaması aşamasında kullanılan yöntemlerden birkaçı; yersel fotogrametri, hava fotogrametrisi ve yersel lazer tarama (YLT) olarak gösterilebilir. Öte yandan, arazi çalışması aşamasında toplanılan verilerin işlenebileceği birçok yazılım mevcuttur. Bu çalışmada, İstanbul Fatih ilçesi sınırlarındaki Sultanahmet Meydanı’nda bulunan tarihi Dikilitaş’ın YLT tekniği kullanılarak taraması yapılmış ve üç farklı yazılım aracılığıyla nokta bulutu üretilmiştir. Bu yazılımların kültürel mirasın dokümantasyonu çalışmalarında kullanılabilirlikleri karşılaştırmalı olarak irdelenmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Akyol, O. (2011). Düşük Maliyetli Lazer Tarayıcı Sistemi Tasarımı, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Alptekin, A, Çelik, M. Yakar, M. (2019). Anıtmezarın Yersel Lazer Tarayıcı Kullanarak 3B Modellenmesi. Türkiye Lidar Dergisi, 1(1), 1-4. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/melid/issue/50713/641560.
- Baik, A. (2017). From point cloud to Jeddah heritage BIM Nasif historical house- case study. Digital Applications in Archaeology and Cultural Heritage,.4, 1-18.
- Barber, D., Mills, J., & Bryan , P. G. (2001). Laser Scanning and Photogrametry: 21st century metrology. 18-21 Semptember, 360-366. Potsdam, Germany.
- Barrazeti, L. (2016). Parametric as built model generation of complex shapes from point clouds. Advance Engineering Informatic, 30(3), 298-311.
- Chien, S., Choo, S., Schnabel M.A., Nakapan, W., Kim, M.J., & Roudavski, S. (2016). Living Systems and MicroUtopias: Towards Continuous Designing. Proceedings of the 21st International Conference of the Association for Computer- Aided Architectural Design Research in Asia, CAADRIA 477–486.
- Çelik, M, Alptekin, A, Bünyan Ünel, F, Kuşak, L, & Kanun, E. (2020). The Effect Of Different Flight Heights On Generated Dıgıtal Products: DSM and Orthophoto. Mersin Photogrammetry Journal, 2 (1), 1-9. Retrieved from https://Dergipark.Org.Tr/Tr/Pub/Mephoj/İssue/52791/636366.
- Deniz, S., Öktem, S., Kırbaş, İ., & Tarkan, D. (2017). Alansal/Yersel Lazer Tarayıcıların Arkeolojik Mekânların Fiziki Özelliklerinin Tespitinde Kullanılması: Kibrya Antik Kenti Odeon Yapısı Sahne Duvarı Örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 8(1), 211-217.
- Dethier, P.A. (1993). Boğaziçi ve İstanbul (19. Yüzyıl Sonu). Eren Yayıncılık, İstanbul.
- Dore, C., Murphy, M., McCarthy, S., Brechin, F., Casidy, C., & Dirix, E. (2015). Structural simulations and conservation analysis - historic building Information model (HBIM). In 3D virtual reconstruction and visualization of complex architectures 2015 proceedings of the international conference in Avila, Spain.
- El-Hakim, S. F. (2001). A flexible approach to 3D reconstruction from single images ACM Proceedings of SIGGRAPH ’01, Technical Sketches, Los Angeles, California, 12th to 17th August 2001. 280 pages: 186.
- Elkhrachy, I., ve Niemeir, W. (2006). Optimization And Strength Aspects For Geo-Referencing Data With Terresterial Laser Scanner Systems. 3rd IAG/12t FIG Symposium, CD Room, Baden, 22-24 May.
- Eriş, İ., Yüzereroğlu, U., & Demir N. (2013). Atik Valide Sultan Külliyesi 2011-2013 Yılları Restorasyonu ve Uygulamaları. Vakıf Restorasyon Yıllığı Dergisi, 6(3), 99-114.
- Ersen, A., Olgun, N., Akbulut, S.S., &Yıldırım, B.Ş. (2011). Süleymaniye Camii 2007- 2009 Yılları Restorasyonu ve Restorasyon Kararları. Vakıflar Restorasyon Yıllığı Dergisi, 3, 7-27.
- Fai, S., Grham, K., Duckworth T., Wood, N., & Attar, R. (2011). Building information modeling and heritage documentation. In proceedings of the international symposium in Prageu, Chez Republic.
- Fowden, G. (1991). Constantine's Porphyry Column: The Earliest Literary Allusion. The Journal of Roman, 8, 119-131.
- Galizia, M., Inzerıllo, L., & Santagatı, C. (2015). Heritage and technology: novel approaches to 3D documentation and communication of architectural heritage . Le Vie Dei Mercanti, 686-696. Italy.
- Gönül Yıldırım, B., ve Yaşar Balcı, S. (2019). Türkiye ve KKTC'de İç Mimarlık Eğitiminde Koruma Bilinci Üzerine Güncel Bir Araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 28(2), 294-311. Korumaz Güleç, A., Dülgerler, O.N. & Yakar, M. (2011). Kültürel Mirasın Belgelenmesinde Dijital Yaklaşımlar. S.Ü. Müh.-Mim. Fak. Dergisi, 26(3), 67-83.
- Mulahusić, A., Tuno, N., Gajski, D. & Jusuf Topoljak. (2018). Comparison and analysis of results of 3D modelling of complex cultural and historical objects using different types of terrestrial laser scanner. Survey Review, 52(371), 107-114.
- Noor N. M., Kamaruddin Z. Abdullah A., Abdullah A. A., Eusoff S. S., & Mustafa H. M. (2018). Using terrestrial laser scanner for Malay heritage documentation: preliminary approach to Istana Balai Besar, Kelantan. International Journal of Development and Sustainability, 7(6), 1886-1897.
- Öksüz, M., ve Topan, H. (2012). Yersel Lazer Tarama Teknolojisi ve Kültürel Mirasın Korunması Uygulamasında Tarihi Gölyazı Kilisesi Örneği. Bülent Ecevit Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak.
- Öner, C.Ö., Kutlu, G., & Bilginperk, C. (2015). Mimari Restorasyon Projelerinin Uygulama Sürecindeki Zorlukları: Konak Kemeraltı’nda Tarihi Bir Yapı Örneği. 5. Tarihi Eserlerin Güçlendirilmesi ve Geleceğe Güvenle Devredilmesi Sempozyumu, 479, 492, 1-3 Ekim 2015.
- Roullet, A. (1972). The Egyptian and Egyptianizing monuments of imperial Rome. Études Préliminaires aux Religions Orientales dans l'Empire Romain, 20, Leiden.
- Safkan, S., Hamarat, H., Duran, Z., Aydar, U., & Çelik, M.F. (2014). Yersel Lazer Tarama Yönteminin Mimari Belgelemede Kullanılması. V. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2014), 14-17 Ekim 2014, İstanbul.
- Tavşan, C., Ergin, H.E., & Aydıntan, E. (2014). Trabzon Bedesteni Restorasyon Uygulaması. Vakıflar Dergisi, 42, 123-132.
- URL-1: https://www.ktb.gov.tr/TR-134106/somut kulturel-miras.html Erişim tarihi: 25 Nisan 2020
- URL-2: https://www.google.com/maps?rlz=1C1SQJL_trTR877TR877&sxsrf=ALeKk01t9-FN_Z8nw8Lw1xPobe8XwFnw0g:1588716648858&q=theodosius+dikilita%C5%9F+google+maps&gs_lcp=CgZwc3ktYWIQARgAMgUIIRCgATIFCCEQoAE6BAgAEEc6BAgjECc6AggAOgYIABAWEB5QiV9YmI0BYJaSAWgBcAJ4AIABwQGIAdUMkgEEMC4xMJgBAKABAaoBB2d3cy13aXo&um=1&ie=UTF8&sa=X&ved=2ahUKEwiZut_l3p3pAhXRQxUIHWEQAIQQ_AUoAXoECBUQAw Erişim tarihi: 27 Nisan 2020
- URL-3: https://www.faro.com/tr-tr/ Erişim tarihi: 27 Nisan 2020
- URL-4: www.gexcel.homeip.net/Reconstructor/R_Maual/R_Manual_EN.pdf Erişim tarihi: 25 Nisan 2020
- Uluengin, N.B. (2013). Rölöve. Yapı Endüstri Merkezi Yayınları, İstanbul.
- Ulutürk, B. (2010). İstanbul’daki Geç Antik ve Bizans Dönemine Ait Dikilitaşlar’ın Kent İçindeki Konumları ve Geçirdikleri Tarihsel Değişim. İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
- Ulvi, A. (2008). Antik Tiyatroların Fotogrametrik Rölöve Planlarının Çıkarılması Üzerine Deneysel Bir Çalışma. T.C. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
- Ulvi, A., ve Yakar, M. (2014). Yersel Lazer Tarama Tekniği Kullanarak Kızkalesi’nin Nokta Bulutunun Elde Edilmesi ve Lazer Tarama Noktalarının Hassasiyet Araştırması. Electronic Journal of Map Technologies, 6 (1), 25-36.
- Uzar, M. ve Öğütçü, H. (2016). Yersel Lazer Tarayıcı Kullanılarak Tavra Deresi Kilisesi’nin Ölçümü ve Ortofoto Üretimi, 6. Uzaktan Algılama-Cbs Sempozyumu (UZAL-CBS 2016), 5-7 Ekim 2016, Adana.
- Varol, F., Ulvi, A., & Yakar, M. (2018). Kültürel Mirasın Dokümantasyonunda Yersel Fotogrametri
Toplam 35 adet kaynakça vardır.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Mühendislik |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 6 Sayı: 3 |