Türkiye'de imar uygulama mevzuatındaki gelişim süreci

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 1, 26 - 40, 15.04.2022

Tayfun Çay , Esra Sonel Kandemir

https://doi.org/10.29128/geomatik.809393

Cited By: 3

Öz

Bu çalışmada, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk İmar Kanununun kabul edildiği tarihten günümüze kadar uygulanan mevzuat ve değişimler incelenmiş ve mevzuatlardaki gelişim süreci ele alınmıştır. İmar mevzuatlarında imara dair pek çok konu bulunmaktadır ve yıllar boyunca pek çok değişiklik yapılmıştır. Yapılan çalışmada, bu gelişim süreci ele alınırken özellikle imar uygulamaları, düzenleme ortaklık payı oranı ve kapsamı ile imar mevzuatına aykırı yapılara getirilen imar affı konularına yönelik mevzuat düzenlemeleri ve değişiklikleri üzerinde durulmuştur. 3194 sayılı İmar Kanununun yürürlükte olan değişiklikler ile son haline ilişkin olumlu ve olumsuz yönlerinden bahsedilmiş ve eksiklik olarak öngörülen konulara yönelik çözüm önerileri sunulmuştur. Türkiye’deki imar kanunlarının günümüze kadar “eş oranlı yöntem” ilkesine göre kurgulandığı, ancak buna alternatif olarak “eş değerlik” ilkesinin getirilmesi gerekliliği ve düzenleme ortaklık payı oranının “eş değerlik yöntemine” göre belirlenmesi gerektiği önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İmar Kanunu, İmar Mevzuatı, İmar Uygulama, Kanunda Değişiklikler, Düzenleme Ortaklık Payı, Gelişim Süreci

Kaynakça

• Anayasa Mahkemesi Kararı, 22.11.1963 Günlü, Esas Sayı: 1963/65, Karar Sayı: 1963/278, 14.01.1964 Tarihli R.G: 11606, Erişim adresi: http://www.kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/, Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020
• Anayasa Mahkemesi Kararı, 26.09.1991 Günlü, Esas Sayı: 1990/38, Karar Sayı: 1991/32, 28.11.1991 Tarihli R.G: 21065, Erişim adresi: http://www.kararlaryeni.anayasa.gov.tr/Karar/, Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020
• Bilgin, H.(2020). “7153 ve 7181 Sayılı Kanunlarla İmar Kanununda Yapılan Değişiklikler Üzerine Bir İnceleme”, Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 2, sayfa: 339-385.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (2018). İmar Barışı Bilgilendirme Broşürü. Erişim Adresi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/imarbarisi/icerikler/brosur-20180603111057.pdf Erişim Tarihi: 07.12.2020
• Duyguluer, F. (1989). “İmar Mevzuatının Cumhuriyet Dönemi Mimarlığına ve Şehir Planlamasına Etkileri”, T. B. M. M. Kültür, Sanat ve Yayın Kurulu Yayınları, No: 38.
• Iban, M.C. (2020). Lessons From Approaches To Informal Housing And Non-Compliant Development In Turkey: An In-Depth Policy Analysis With A Historical Framework. Land Use Policy, Volume: 99.
• İnam, Ş., Çay, T., (2002). İmar ve Şehirleşme Kanun Tasarısı Üzerine Bir İnceleme, SÜ Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Öğretiminde 30. Yıl Sempozyumu, Konya.
• Ergen, C. (2006). Arazi ve Arsa Düzenlemeleri, Seçkin Yayınevi, Ankara
• Grashoff, U., Yang, F., (2020). Towards Critique And Differentiation: Comparative Research On Informal Housing. Comparative Approaches To Informal Housing Around The Globe. University College London Press, pp. 1–21.
• Gür, S., (2010). Kamu Yararı Kapsamında Kamusal Alan Olarak Transfer Merkezlerinin İncelenmesi-Bağcılar Meydan Transfer Merkezi Örneği Yüksek Lisans Tezi, Bahçe Şehir Üniversitesi, İstanbul Bahçeşehir Üniversitesi İstanbul.
• Kejanlı, T., Akın, T., Yılmaz, A. (2007). “Türkiye’de Koruma Yasalarının Tarihsel Gelişim Üzerine Bir İnceleme”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 19, Sayfa: 179-196.
• Kıtay, M.G. (1985). Land Acquistion in Developing Countries, Lincoln Institue, Boston.
• Koçak, H. (2019). 7181 Sayılı Kanunla İmar Kanununda Yapılan Değişiklik 1, 2, 3., Erişim adresi: https://www.tapu-kadastro.net/, Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
• Köktürk, E., (2004). Arsa Düzenlemelerinin Yargısal Denetimi, Mülkiyet Dergisi, Sayı:52,S:26, Ankara.
• Lee, R.T.C. (1986). Land Readjustment, Agricultural Land Consolidation in Taiwan,, Ed. Doebele W.A., Lexington Boks, Massachusetts.
• Potsiou, C., (2014). Policies For Formalization Of Informal Development: Recent Experience From Southeastern Europe. Land Use Policy, Volume: 36, pp: 33–46.
• Resmi Gazete, (1956). İmar Kanunu, 16.07.1956 Tarihli R.G.:9359, Kabul Tarihi: 09.07.1956, Kanun No: 6785, Erişim Adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/ Erişim tarihi: 09 Nisan 2020
• Resmi Gazete, (1984). İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun, 08.03.1984 Tarihli R.G.:18335, Kabul Tarihi: 24.02.1984, Kanun No: 2981, Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/ Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020
• Resmi Gazete, (1985). İmar Kanunu, 09.05.1985 Tarihli R.G.:18749, Kabul Tarihi: 03.05.1985, Kanun No: 3194, Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/ Erişim tarihi: 09 Nisan 2020
• Resmi Gazete, (1986). 24.2.1984 Tarih ve 2981 Sayılı Kanunun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddeler Eklenmesi Hakkında Kanun, 23.07.1986 Tarihli R.G.:19173, Kabul Tarihi: 22.05.1986, Kanun No: 3290, Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/ Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020
• Resmi Gazete, (1987). 22.5.1986 Tarih ve 3290 Sayılı Kanun ile Değişik 24.2.1984 Tarih ve 2981 Sayılı Kanunun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun,26.05.1987 Tarihli R.G.:19471, Kabul Tarihi: 18.05.1987, Kanun No: 3366, Erişim adresi: https://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/ Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020
• Resmi Gazete, (1987). 1580 Sayılı Belediye Kanunu, 3030 Sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun, 2972 Sayılı Mahalli İdareler İle Mahalle Muhtarları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun ve 3194 Sayılı İmar Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine Dair Kanun,30.06.1987 tarihli R.G.:19503, Kabul Tarihi: 20.06.1987, Kanun No: 3394, Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/ Erişim tarihi: 09 Nisan 2020
• Resmi Gazete, (1998). Mera Kanunu, 25.02.1998 Tarihli R.G.:23272, Kabul Tarihi: 25.02.1998, Kanun No: 4342, Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/ Erişim tarihi: 10 Nisan 2020
• Resmi Gazete, (2003). İmar Kanunu ile İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 Sayılı İmar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun, 17.12.2003 Tarihli R.G.:25319, Kabul Tarihi: 03.12.2003, Kanun No: 5006, Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/ Erişim tarihi: 12 Nisan 2020
• Resmi Gazete, (2005). Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu, 19.07.2005 Tarihli R.G.:25880, Kabul Tarihi: 03.07.2005, Kanun No: 5403, Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/ Erişim tarihi: 12 Nisan 2020
• Resmi Gazete, (2016). 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 26.04.2016 Tarihli R.G.:29695, Kabul Tarihi: 14.04.2016, Kanun No: 6704, Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/ Erişim tarihi: 18 Nisan 2020
• Resmi Gazete, (2018). Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 28.04.2018 Tarihli R.G.:30405, Kabul Tarihi: 19.04.2018, Kanun No: 7139, Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/ Erişim tarihi: 18 Nisan 2020
• Resmi Gazete, (2018). Vergi ve Diğer Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun, 18.05.2018 Tarihli R.G.:30425, Kabul Tarihi: 11 Mayıs 2018, Kanun No: 7143, Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/ Erişim tarihi: 21 Mayıs 2020
• Resmi Gazete, (2019). Tapu Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 10.07.2019 Tarihli R.G.: 30827, Kabul Tarihi: 04.07.2019, Kanun No: 7181, Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/ Erişim tarihi: 20 Nisan 2020
• Resmi Gazete, (2019). Tapu Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, 10.07.2019 Tarihli R.G.: 30827, Kabul Tarihi: 04.07.2019, Kanun No: 7181, Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/ Erişim tarihi: 20 Nisan 2020
• Resmi Gazete, (2020). Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Bazı Kaunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, 20.02.2020 Tarihli R.G.: 31045, Kabul Tarihi: 14.02.2020 Kanun No: 7221, Erişim adresi: https://www.mevzuat.gov.tr/ Erişim tarihi: 20 Nisan 2020
• URL-1: https://www.emektd.com.tr/tr , Düzenleme Ortaklık Payının Ülkemizdeki Kısa Geçmişi, Erişim tarihi: 25 Nisan 2020
• URL-2: https://www.imarhaber.com/2020, Yeni İmar Kanunun Değişiklikleri, Erişim tarihi: 27 Nisan 2020