Eski Tabakhane Deri Sanayi Bölgesi'nde işlevsizliğin ardında: Uşak İli yapısal kentsel dönüşüm analizi ve sürdürülebilirlik stratejileri

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 3, 286 - 298, 02.12.2024

Fatih Taktak

https://doi.org/10.29128/geomatik.1453729

Öz

Kentsel dönüşüm, eski ve terk edilmiş sanayi bölgelerinin sosyo-kültürel, ekonomik ve fiziksel
açıdan yeniden değerlendirilerek, bu alanlara yeni fonksiyonlar kazandırılması ve kentin
yaşam kalitesinin artırılmasını amaçlayan süreçlerinden biridir. Günümüzde, bu tür eski
sanayi alanlarının şehir merkezlerindeki stratejik konumlarının, sürdürülebilir planlarla yeni
kentsel ihtiyaçlara uygun şekilde değerlendirilmesi büyük bir öneme sahiptir. Uşak Eski
Tabakhane alanı, zengin tarihi geçmişi ve Dokuzsele Deresi kıyısındaki konumuyla, kentin
ekolojisine büyük katkı sağlayan bir şehir alanıdır. Bu bölgenin çeşitli fonksiyonlarla
dönüştürülmesi, Uşak için önemli bir merkez oluşturma potansiyeline sahiptir. Bu araştırma,
Tabakhane bölgesindeki kentsel dönüşüm sürecinin avantajlarını ve dezavantajlarını ele
almıştır. Sonuçlar, bölgenin zengin tarihi ve ekolojik değerlerinin önemli bir avantaj olduğunu
ortaya koyarken, fiziksel altyapının yeniden yapılandırılması ve maliyetlerin etkin bir şekilde
yönetilmesi gerektiğine işaret etmiştir. Ayrıca, yerel halkın katılımı ve çevresel etkilerin göz
önünde bulundurulmasının önemi vurgulanmıştır. Bu bulgular, kentsel dönüşüm sürecinin
başarısı için uygun stratejilerin belirlenmesi ve uygulanması gerektiğini göstermektedir. Uşak
Eski Tabakhane Sanayi alanının yapısal değişimi ve kentsel dönüşüm süreci, SWOT analizi ve
TOWS matrisi yöntemleri kullanılarak karşılaştırmalı olarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kentsel Dönüşüm, Sürdürülebilirlik, SWOT Analizi, TOWS Analizi, Arazi Yönetimi

Teşekkür

Bu çalışmada destekleri için Uşak Belediyesi Yönetimine, Uşak Belediyesi çalışanlarına ve çalışma süresince bizlere yardımcı olan tüm Belediye personeline teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Akçacı, T., Kartal, M. and Çınaroğlu, M. S., (2021). Küresel Pazarlarda Türkiye Deri Sanayisinin Rolü ve Lojistik Sektörü İlişkisi. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 12(1), 94-109.
• Ataöv, A. and Osmay, S., (2007). Türkiye’de kentsel dönüşüme yöntemsel bir yaklaşım.
• Aydinli, H. I. and Turan, H., 2012. Kuramsal ve yasal çerçevede Türkiye’de kentsel dönüşüm. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (28), 61-70.
• Aysev Deneç, E., (2014). Türkiye kentlerinin mekansal üretiminde TOKİ etkisi. Mimarlık Dergisi, sayı: 378, 65-68.
• Benzaghta, M. A., Elwalda, A., Mousa, M. M., Erkan, I. and Rahman, M., (2021). SWOT analysis applications: An integrative literature review. Journal of Global Business Insights, 6(1), 55-73.
• Berber, G. Ş. and Keskin, E., (2021). Sürdürülebilir Modada Güncel Bir Yaklaşım: Vegan Deri A Current Approach in Sustainable Fashion: Vegan Leather. Uluslararası Kültürel ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(2), 143-157.
• Cılız, A. B., & Aksu, O. (2023). İstanbul’da Kentsel Dönüşüm Proje Alanları İçin Rezerv Alan Tespiti. Türkiye Arazi Yönetimi Dergisi, 5(2), 57-65. https://doi.org/10.51765/tayod.1270087
• Çakmak, C., Erdal, M. and Ekinci, E., (2023). Afet riski altındaki alanların dönüştürülmesi hakkında kanun kapsamında riskli yapı tespit süreci, teşvikler ve maliyet analizi: Bir vaka çalışması. Politeknik Dergisi, 1-1.
• Doğan, N. Ö. and Sözbilen, G., (2014). Kaya otel işletmeleri için en uygun stratejinin belirlenmesi: Bir SWOT/AHP uygulaması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(4), 95-112.
• Doğru, H. E., (2021). Çılgın projelerin ötesinde: TOKİ, devlet ve sermaye (Vol. 3014). İletişim Yayınları.
• Erdem, A. D., Yavaş, İ. and Bilgili, A., (2023). Sanayileşme Perspektifinden Şehirlerin Dönüşümü: Bursa Örneği. TroyAcademy, 8(2), 210-234.
• Ertas, M., & Bayındır, Ö. (2020). Sürdürülebilir Kentsel Dönüşüm. Türkiye Arazi Yönetimi Dergisi, 2(1), 1-9.
• Eyidiker, U., (2021). Kentsel Dönüşüm-Kentsel Yenileme Ayrımı ve Türkiye’de Kentsel Dönüşüm. Pesa Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(2), 96-104.
• Ghazinoory, S., Esmail Zadeh, A. and Memariani, A., (2007). Fuzzy SWOT analysis. Journal of Intelligent and Fuzzy Systems, 18(1), 99-108.
• Görün, M. and Kara, M., (2010). Kentsel dönüşüm ve sosyal girişimcilik bağlamında Türkiye’de kentsel yaşam kalitesinin artırılması. Yönetim Bilimleri Dergisi, 8(2), 137-164.
• Gülseren, A. and Sağbaş, A., (2019). Endüstri 4.0 perspektifinde sanayide dijital dönüşüm ve dijital olgunluk seviyesinin değerlendirilmesi. European Journal of Engineering and Applied Sciences, 2(2).
• Hazzan, O., Heyd-Metzuyanim, E., Even-Zahav, A., Tal, T. and Dori, Y. J., (2017). Application of management theories for STEM education: The case of SWOT analysis. Springer.
• Koçan, N., (2011). Sanayi alanlarının dönüşümü: Uşak eski tabakhane deri sanayi bölgesi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 2(1), 124-138.
• Leigh, D., (2009). SWOT analysis. Handbook of Improving Performance in the Workplace: Volumes 1‐3, 115-140.
• Mumcu, M., and Ata , E. . (2024). Satisfaction research in urban transformation projects: The case of Üsküdar Çamlıca Mosque neighborhood urban transformation project. Advanced Land Management, 4(1), 48–61.
• Işık , M. E. ., & Erdem, N. (2024). Problems encountered in urban transformation applications and solution suggestions: A case study of Osmaniye Province. Advanced Land Management, 4(1), 26–37.
• Petrosyan, S. E., (2020). Current trends in functional transformation of abandoned industrial zones. Известия Национального Университета Архитектуры и Строительства Армении, (1), 38-43.
• Polat, S. and Dostoğlu, N., (2007). Kentsel dönüşüm kavramı üzerine: Bursa’da kükürtlü ve Mudanya örnekleri. Uludağ Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 12(1).
• Protomastro, F. P., (2022). Perspectives of resilience for the abandoned industrial areas. Transportation Research Procedia, 60, 132-139.
• Puyt, R., Lie, F. B., De Graaf, F. J. and Wilderom, C. P., (2020). Origins of SWOT analysis. In Academy of management proceedings (Vol. 2020, No. 1, p. 17416). Briarcliff Manor, NY 10510: Academy of Management.
• Sarı, S., & Türk, T. (2021). An investigation of urban development with geographical information systems: 100-year change of Sivas City, Turkey. International Journal of Engineering and Geosciences, 6(1), 51-63. https://doi.org/10.26833/ijeg.690216
• Şahin, Ö., (2012). Eski sanayi alanları dönüşümünde ortaklık modeli önerisi: Kartal örneği (Doctoral dissertation, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Taktak, F., & Ilı, M. (2020). 6306 sayılı Kanun Kapsamında Konumsal Yapı Değişiminin Yıllara Göre Elektrik Tüketim Boyutuyla İncelenmesi: Uşak İli Örneği. Geomatik, 5(1), 72-80. https://doi.org/10.29128/geomatik.571957
• Teoli, D., Sanvictores, T. and An, J., (2019). SWOT analysis.
• Tırak, O. (2019). Kentsel Gelişme Alanlarının Çok Yönlü Düzenlenmesinde İmar Uygulamaları (Van Örneği). Geomatik, 4(1), 30-40. https://doi.org/10.29128/geomatik.445834
• Tolga, H.B. (2006). Endüstriyel Alanların Dönüşümü, Kentsel Mekana Etkileri: Beykoz Kundura ve Deri Fabrikası İçin Bir Dönüşüm Senaryosu. Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Uçar, D. and Doğru, A. Ö., (2005). CBS projelerinin stratejik planlamasi ve Swot analizinin yeri. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası, 10.
• F, A., Canaz Sevgen, S., & Tanrıvermiş, H. (2023). The plight of urban settlements based on the proliferation of dichotomy in Tanzania. International Journal of Engineering and Geosciences, 8(3), 262-276. https://doi.org/10.26833/ijeg.1149133
• URL 1 https://tr.wikipedia.org/wiki/U%C5%9Fak_(il). Erişim Tarihi: 10.02.2024
• URL 2 https://www.usak.bel.tr/sayfa/cografi-yapisi/. Erişim Tarihi: 10.02.2024
• URL 3 https://www.usak.bel.tr/dosya/files/stratejikplan/2020-2024stratejikplan.pdf. Erişim Tarihi: 10.02.2024
• URL 4 http://i.toki.gov.tr/content/images/main-page-slider/20180124112757088337-pdf.pdf. Erişim Tarihi: 10.02.2024
• URL 5 http://www.ugurkentseldonusum.com.tr/tr/1346/Usak-Tabakhane-Bolgesi-Kentsel-Donusum-Projesi. Erişim Tarihi: 10.02.2024
• Uşak Belediyesi (2010). Uşak eski tabakhane bölgesi kentsel dönüşüm projesi bölge tanıtım kataloğu. Uşak.
• Ürkmez, G. K. and Atanur, G., (2016). İşlevini Yitirmiş Bir Sanayi Alanının Dönüşümünün Kent Kimliğine Etkisi: Bursa Sıcaksu Tabakhanler Bölgesi. Paradoks Ekonomi Sosyoloji ve Politika Dergisi.
• Yerliyurt, B., (2009). Kentsel kıyı alanlarında yer alan sanayi bölgelerinde dönüşüm stratejilerinin değerlendirilmesi, Haliç-Tersaneler bölgesi.
• Yılmaz, E., (2016). Konut sorunu ve toplu konut üretiminde TOKİ’nin ve belediyelerin rolü. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(7), 31-50.
• Alptekin, A. (2016). Mersin ili merkez yerleşim alanındaki kohezyonlu zeminlerin indeks ve konsolidasyon özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Mersin Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Chapman, D., Metje, N., & Stark, A. (2010). Introduction to tunnel construction. Taylor & Francis Group, 1st edn. 417 s.