Dağlık Kilikya'dan Erkek Kabartmalı Bir Mezar
Dağlık Kilikia bölgesinde bulunan Korykos'un (Kızkalesi) 10 km kadar kuzeyindeki Hüseyinler Köyü'nde tek başına duran ve ana kayadan oluşturulmuş olan kabartmalı bir lahit bulunmaktadır. Lahdin üzerindeki betimleme ayakta duran ve sol kolunu havaya doğru kaldırarak üzüm tutan bir adam figürünü göstermektedir. Hemen önünde durmakta olan bir sunak da betimlemenin önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Mezar taşlarındaki ölü ziyafeti sahnelerinde üzüm betimlemesi masanın üzerinde durduğu zaman veya ölmüş olan kişinin ya da yakınlarından birisinin elinde olduğu zaman, aynı, elinde şarap kasesi tutar durumda yansıtılan ölü ziyafeti sahnesindeki ölmüş olan kişi için düşünüldüğü gibi, diğer dünyada da refah ve rahatlık temennisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Genç yaşta ölmüş olanların mezar taşlarında da gençlerin, üzümü önlerinde duran köpek veya ördek gibi hayvanlara doğru uzatarak onlarla oynadıkları görülür. Bu da yine ölmüş olan gencin diğer dünyada da iyi olduğunun istenmesinin veya umulmasının yansıması olarak karşımıza çıkmaktadır.
Üzüm aynı zamanda da ölüye bir sunu olarak anlaşılmaktadır. Buradaki örnekte ölmüş olan kişinin bizzat sunak üzerine doğru tuttuğu üzüm ya da Adamkayalar'da ölüye sunu olarak bir elinde kurban edilmek üzere bir keçiyi götürürken diğer elinde üzüm tutan genç çocuk bize bunu göstermektedir. Her iki durumda da ölü yakınları ölen kişi için diğer dünyada da rahatlık dileklerini yansıtmış olmaktadırlar. Burada incelenmekte olan lahdin üzerindeki sunak ile adam kabartmasının ilişkisi gibi Adamkayalar'da keçi ve üzüm tutan genç aynı mekanda bulunan sunak ile bağlantılı olarak düşünülmektedir. Yukarıda aktarıldığı gibi mezar taşlarında çeşitli şekillerde karşımıza çıkan üzüm her durumda refah ve bolluğun sembolü olarak anlaşılmalıdır. Sunak betimlemeleri de khtonik anlam taşıyarak burada üzüm ve lahit bütünlüğü içerisinde düşünülüp, ölmüş olan kişi için bu dünyada olduğu gibi diğer dünyada da iyi bir yaşam sürmesi dileğinin iki dünya arasındaki bağını sağlayan sembol olarak yorumlanmalıdır. Burada incelenen kabartmalı lahitte ölmüş olan kişi ancak ana kayadan oluşturulan bir mezar yaptıracak kadar mütevazı ama diğer yandan da üzerine kabartma yaptırabilecek oranda diğer bu tarz mezarlardan ayrılarak durumu iyi olan bir kişiyi bizlere anımsatmaktadır. Yerel özelliklerinden dolayı tarihleme için karşılaştırma örnekleri de ancak aynı bölgeden seçilebilen bu kabartmalı lahit için dönem olarak en erken İ.S. 1. yüzyıl önerilmektedir.A Grave with a Male Relief from the Rough Cilicia
The author presents a possibly 1st-century sarcophagus from Rough Cilicia, hewn from rock and decorated with the relief of a male figure presented in frontal view and holding a vine in his left hand. With the aid of reliefs from other sarcophagi, Durugönül interprets the vine (and grapes) as a symbol of well-being which expresses the wish that in the afterlife the deceased may live an eternal and happy life.
Birincil Dil | Almanca |
---|---|
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 15 Mayıs 2004 |
Gönderilme Tarihi | 4 Ocak 2004 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2004 Cilt: 1 |