Öz
New Inscriptions from Phaselis I
In the course of increasing mass tourism the Turkish Ministry of Culture in the early 1980ies ordered excavation and restoration work in Phaselis. Fifteen of the inscriptions then discovered are published here for the first time. Of these, the two dedications to Helios and Apollon Iatros as well as the funerary stele no. 13 can be dated to the Classical period. The list of victors (no. 3) shows that in Hellenistic times the city celebrated a festival which, judging by the provenance of the winners from the Aegean region, was of Panhellenic nature. The honorary dedications to successful wrestlers shed some light on agonistic activities in the city in late imperial times. A dedication to Domitia Paulina (no. 7) suggests that Hadrian was accompanied by his sister during his second journey to the East. A fragment belonging to an Opramoas inscription (TAM II 1203) mentions that the famous billionaire made a donation of 12,500 denars to the Phaselites for distribution among the citizens and for financing of legations. In the 3rd century the Phaselites honoured a procurator Lyciae et Pamphyliae named Rufus, the Lyciarch Aur. Panphilos from Arycanda and a certain Philocrates who probably hailed from Olympos. In Late Antiquity two agoranomoi financed a mosaic floor in the palaestra of the Large Baths.
Anahtar Kelimeler
Öz
Phaselis'ten Yeni Yazıtlar I
Makalede 14 adet yeni yazıt ve kentteki Opramoas yazıtına ait olduğu tespit edilen yeni bir fragman tanıtılmaktadır. Bu yazıtların hepsi 1981-84 yılları arasında kentte yürütülen araştırma ve kazı çalışmaları sırasında ele geçmiştir. No. 1 Helios'a ve diğer tüm tanrılara adanmış bir adak yazıtıdır. Dor lehçesinde yazılmış olan yazıt, İ.Ö. 4. yüzyıla tarihlendirilir. No. 2 Apollon Iatros'a sunulmuş bir adak yazıtı olup yazı karakterinden dolayı İ.Ö. 4. yüzyıla tarihlendirilmektedir. No. 3 Phaselis'te düzenlenen oikoumenik müzik agonunda Dithyrambos ve Satyros alanlarında birinci gelen şairleri kaydeden bir zafer listesidir. İ.Ö. 2./1. yüzyıla tarihlendirilen yazıtta, Dithyrambos alanında birinci gelen şaire kitharası ile eşlik eden Phokaia'lı Demetrios; Teos'tan ele geçen iki agon yazıtından daha tanınmaktadır. No. 4 Eukratidas'ın vakfettiği Themis'in yetişkin erkekler kategorisi güreş müsabakasını kazanan kişiye ait zafer yazıtıdır ve İ.S. 3. yüzyıla tarihlendirilir. Eukratidas bu yazıttan başka Phaselis'te ele geçen yayımlanmış bir yazıttan ve burada ele alınan 4 numaralı yazıttan da tanınmaktadır. Yazıtın içeriğine göre yarışmada birinci gelen kişi Eukratidas'ın torunudur. No. 5 yine Eukratidas'ın düzenlediği Themis'i kazanan bir yarışmacının zafer yazıtıdır. İlk satırda geçen συνστεφ[θείς] ifadesinden, buradaki galibin ödülü başka bir yarışmacı ile paylaştığı anlaşılmaktadır. Bu kararı da yarışmanın hakimi değil καθὼς τὸ π[λῆθος ἐπ]εβοήσατο ifadesinin de gösterdiği gibi seyirciler vermiştir. No. 6 daha önceden de tanınan Kougas'ın, Aurelia Apphia'nın vakfettiği Palladeios Agonu'nu kazandığını gösteren zafer yazıtıdır. Buradaki agonun adı kentin baş tanrısı Athena Polias ile özdeşleştirilebilecek olan Athena Pallas'tan köklenmektedir. No. 7 Hadrian'nın kızkardeşi Paulina'ya ithaf edilmiş bir heykel kaidesidir. Phaselis'liler bu kaideyi, İmparator Hadrianus'un doğuya düzenlediği ilk seyahati ile ilgili olarak dikmişlerdir. No. 8 Lykia ve Pamphylia Eyaleti'nin Prokurator'u için yapılmış bir onurlandırmadır. Burada söz konusu olan Prokurator Attaleia'da kubbeli bir yapı inşa ettirmiş olan Rufus isimli şahısla özdeşleştirilebilir. No. 9 tetragonal agora girişine dikilmiş Opramoas yazıtına ait yeni bir fragmandır. Bu fragman sayesinde Opramoas'ın kente 12.500 denaria karşılığında yardım yaptığı kesinleşmektedir. No. 10 Lykiarkhos Aur. [Panphilos] için boule ve demos'un yazdırdığı bir onur yazıtıdır. Aslen Arykandalı olan Panphilos Myra vatandaşlığına da sahip olup Arneailılar tarafından logistes olarak onurlandırılmıştır. Özenli yazı karakteri dolayısıyla İ.S. 3. yüzyılın ilk ya da ikinci çeyreğine tarihlendirilen No. 11 Philokrates için ele alınmış bir onur yazıtıdır. Bu şahısın Olympos vatandaşı olduğuna dair bazı ipuçları vardır. No. 12 bir mozaik yazıtıdır. Büyük Hamam'ın palestrasını kaplayan mozaik tabanın iki agoranomos tarafından yaptırıldığını kaydeder. No. 13 [….]ares'in mezar yazıtıdır. Yazı karakterleri dolayısıyla Geç Klasik – Erken Hellenistik Döneme tarihlendirilen yazıt dor lehçesinde yazılmıştır. No. 14 Menedamos'un mezar yazıtıdır. Yazı karakteri yüzünden geç Hellenistik Dönem'e tarihlendirilen bu yazıt da dor lehçesinde yazılmıştır. No. 15 Rhodos'lu Epikratidas'ın mezar yazıtıdır. İ.Ö. 2./1. yüzyıla tarihlendirilen bu mezar yazıtı da dor lehçesinde yazılmıştır.
Yazıtların çevirileri şöyledir:
No. 1: Kopris'in çocukları […]genes, Kleombrotos ve Kleandros Apollon Iatros'a (adadılar).
No. 2: Hellokrates'in oğlu Sotas Helios'un rahipliğini yaptığı dönemde Helios'a ve bütün diğer tanrılara (adadı).
No. 3: Dithrambos'ta kazanan şairler: Pantokratides oğlu Maroneia'lı Kallippos Hippos “At” adlı şarkısıyla (birinci geldi). Menippos oğlu Phokaia'lı Demetrios ona kithara ile eşlik etti. Satyros'ta kazanan şairler: Falanca oğlu Pergamon'lu Demophilos ………… (birinci geldi).
No. 4: Eukratidas'ın torunu, falancanın oğlu Phaselis vatandaşı falanca, büyükbabası Akritos'un torunu, Akritos'un oğlu Phaselis vatandaşı Eukratidas'ın miras bıraktığı Themis'in yetişkin erkekler kategorisi güreş müsabakasını beli kavranmadan ve sırtı yere gelmeden kazandı.
No. 5: N.n. falanca ile birlikte taçlandırıldıktan ve halkın aldığı sesli oylama uyarınca Akritos'un torunu, Akritos'un oğlu Eukratidas'ın miras bıraktığı Themis'in yetişkin erkekler kategorisi güreş müsabakasını kazandıktan sonra (bu kaideyi dikti).
No. 6: Kolalemis oğlu Poneselmos olarak da bilinen Oniallis oğlu Phaselisli Aurelius Kougas, Embromos II'nin oğlu Kolalemis II'nin kızı, övgüye layık bir kişi olan Phaselisli Aurelia Apphia'nın miras bıraktığı Themis Palladeios'un yetişkin erkekler kategorisi güreş müsabakasını kazanarak, ödül olarak heykelleri aldı.
No. 7: Paulina Augusta'ya (ithaf edildi).
No. 8: Boule ve demos Lykia-Pamphylia Eyaleti'nin meşhur Prokurator'u, her şeyde kendilerinin hayırhahı olan ….. Rufus'u (onurlandırdı).
No. 9: (Phaselislilerin halk meclisi) Lykia'nın bütün kentlerinde memuriyetliklerde bulunmuş olan, kentimize dağıtılması ve bayram elçiliği için 12.500 denaria bağışlayan Kalliades oğlu Apollonios II'nin oğlu Rhodiapolis, Myra ve Phaselis kentlerinin vatandaşı Opramoas'ı (onurlandırdı).
No. 10: Boule ve demos Pigres'in torunu, Apollonios'un oğlu, bizim kentimizin hayırhahı olan, övgüye layık Lykiarkhos Aur. Panphilos'u (onurlandırdı).
No. 11: Phaselislilerin kenti Teimarkhos torunu, Arkhepolis oğlu Philokrates'i aynen kendi babasının belirlediği gibi (dikti).
No. 12: Agoranomoslar [..]dyma[… ] oğlu falanca ve Iason oğlu Zosimos bu mosaiği kendi vatanları için vakfettiler.
No. 13: Damokrates oğlu [….]ares'in (mezarı).
No. 14: Timakleidas oğlu Menedamos.
No. 15: Anaksikrates oğlu Rhodos'lu Epikratidas.Ayrıntılar
| Birincil Dil | Almanca |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Mayıs 2005 |
| Gönderilme Tarihi | 4 Ocak 2005 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2005 Cilt: 2 |
Kaynak Göster
- Makale Dosyaları