Öz
Mysia Abbaïtis'den Bir procurator patrimoni'nin İmparator Diocletianus'a İthafı
Eser, 2002 yılında Kütahya'nın Simav İlçesi'ne bağlı Bahtıllı Beldesi'nde (Mysia Abbaïtis Bölgesi) Bahtıllı Kalesi'ndeki bir define kazısı sonucu gün yüzüne çıkmıştır ve bugün Bahtıllı Belediyesi'nin önündedir. Bahtıllı Kalesi erken Bizans Dönemi'ne ait olup olasılıkla bir Roma kalesinin üzerine kurulmuştur. Yörede birçok antik eser vardır ve buradan yayımlanmış yazıtlar bilinmektedir. Bu yerde bulunmuş bir yazıtta geçen Γολοιηνῶν γερουσία ifadesi nedeniyle söz konusu yerleşimin adının GoloÄ“ veya Goloia olabileceği düşünülmektedir. Yerleşim Ankyra Sidera kentinin teritoryumu içinde olmalıdır.
Yüksek ve özenli kesilmiş altar biçimli altlığın profilli başlık ve kaide kısımları vardır. Yazıt, eserin ön yüzünde bulunmaktadır. Altlığın cepheleri düzleştirilmiştir. Geniş bir profille dışa taşkın başlık kısmında köşelere akroterler işlenmiştir. Başlığın üzerinde herhangi bir süsleme yoktur. Tüm öteki yüzleri boş bırakılan altlığın ön yüzünde, başlığın hemen altındaki kısma çok ince bir kabartma profil işlenmiştir. Bu profilin hemen altından ise dokuz satırlık oldukça özenli Latince bir yazıt kazınmıştır. Satırlar birbirine oldukça yakın yazılmıştır. Yazıtın altında geniş bir yüzey boş kalmıştır. Yazıtın üst kısmında, ince profilin de üzerindeki dar kısımda, kırmızı boya izleri kalmış bir satırlık 'Bona fortuna' yazısı vardır. Altarın sağ yan yüzüne, başlık kısmına ise sadece Ἀγαθῇ· Ï„Ïχη∙ι∙ kazınmıştır. Yazıtın çevirisi:
"Hayırlı, uğurlu olsun! En güçlü, en dindar İmparator Kaiser Gaius Valerius Diocletianus'a, dindar, bahtiyar (ve) yenilmez en yüce rahip, 7 (yıldır) hükümdar ve vatanın babası ve proconsul ve yer-yüzünü yeniden düzenleyen Augustus'a; Marcus Aurelius Rusticus, vir perfectissimus (mükemmel kişi), Asia Eyaleti'nin sadece yüce şahsına ve majestelerinin buyruğuna tabi patrimonium (imparator özel mülk) procuratoru (vekilharcı) (sundu)." "Hayırlı, uğurlu olsun!"
Yazıt İmparator Diocletianus'un 7. hükümdarlık yılında, yani İ. S. 289-290 yılında kaleme alınmıştır. Procurator Marcus Aurelius Rusticus Küçük Asya yazıtlarında ilk kez karşımıza çıkmaktadır. Bu şahıs büyük bir olasılıkla Dalmatia Eyaleti'nde bugünkü Bosna civarında ele geçen M. Aur. Rusticus v(ir) e(gregius) ducen(arius) ile özdeş olsa gerektir. Adı geçen ya-zıtta M. Aur. Rusticus dostu L. Domitius (dn. 11) için ithafta bulunmaktadır. Rusticus büyük bir olasılıkla ducenarius görevinin ardından Asia Eyaleti'ne Diocletianus tarafından procu-rator patrimoni olarak atanmış olup, ithaf yazıtını bu nedenle kaleme almış olmalıdır. Mysia Abbaïtis, Phrygia ve çevresindeki bölgeler imparatorluk arazileri bakımından zengin olup bu arazilerin yönetiminden sorumlu procuratorların varlığı yazıtlardan bilinmektedir.Anahtar Kelimeler
Öz
Öz
Dedication of a Patrimonial Procurator for Emperor Diocletian from Mysia Abbaïtis
This article presents an altar-shaped base with a Latin inscription. The base was discovered in 2002 after a treasure dig in the Castle of Bahtıllı in the county of Simav, Kütahya. The Castle presumably stems from the early Byzantine period and was probably built on a Roman castle. It is suggested that this settlement was called Goloē or Goloia because of the phrase Γολοιηνῶν
γερουσία read in one of the inscriptions from this territory. The ancient city was probably in the territory of Ankyra Sidera (in Mysia Abbaïtis). The front face of the altar features a nine-line Latin inscription whose translation runs as follows:
“To good fortune! To the most powerful and pious emperor Caesar Gaius Valerius Diocletianus, pious, fortunate (and) invincible, Pontifex Maximus, with tribunician power for the 7th time, to the father of his country, proconsul, restorer of the earth; Marcus Aurelius Rusticus, vir perfectissimus, patrimonial procurator of the province of Asia, devoted to their divine spirit and majesty. Right side: “To good fortune!”
The inscription dates from the 7th year of Diocletian (A.D. 289–290). Procurator Marcus Aurelius Rusticus is not known from inscriptions found in Asia Minor. He is probably identical with M. Aur. Rusticus v(ir) e(gregius) ducen(arius) known from the province of Dalmatia. Rusticus was probably appointed procurator patrimoni of Asia by Diocletian after his commission as ducenarius in Dalmatia; this is likely to be the reason behind this dedication. There are numerous imperial estates in Mysia Abbaïtis, Phrygia and the territories nearby; procurators dealing with these estates are known from inscriptions.Anahtar Kelimeler
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Almanca |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Ocak 2008 |
| Gönderilme Tarihi | 11 Kasım 2007 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2008 Cilt: 5 |
Kaynak Göster
- Makale Dosyaları