The Dispute of the Viri Docti over the Lyciarchy Solved. Documents of Lyciarchs from the family of Dionysii from Neisa

Yıl 2006, Cilt: 3, 29 - 47, 15.05.2006

Sencer Şahin

Öz

The Dispute of the Viri Docti over the Lyciarchy Solved. Documents of Lyciarchs from the family of Dionysii from Neisa

On the basis of an honorific inscription found in Patara for the Lyciarch Dionysios II, it has recently been argued that the title "Lyciarches" was conceded only to those persons who simultaneously held the offices of archiereus and grammateus of the Lycian Federation and that in this sense the Lyciarchy was to be understood as a superordinate term for both top posts of the Federation. However, the epigraphic evidence shows that these posts were usually held separately and that both the archiereus and the grammateus were entitled to bear the title ≪Lyciarches≫. Consequendy, the Lyciarchy commenced with the tenure of the grammateia of the Federation. This post at the same time meant the designation for the archiereia of the Augusti. In this context all epigraphic documents known to date about the Lyciarch family of the Dionysii are compiled here. We get to know this family from the mountain town of Neisa somewhat better thanks to a total of nine inscriptions from various Lycian cites (most of them from Patara). A certain Metrodoros, probably from the Hadrianic-Antonine period, is mentioned as the family's ancestor, while the other family members were called either Demosthenes or Dionysios. All three Dionysii mentioned in the genealogic inscription (no. 7) in a father-son relationship were Lyciarchs under Commodus, Septimius Severus and in 244 AD.

Anahtar Kelimeler

-

Viri Docti'nin Lykiarkhlık Üzerine Tartışması ve Çözümü: Dionysii: Neisa'lı Lykiarkh Ailesine ait Yazıtlar

Öz

Viri Docti'nin Lykiarkhlık Üzerine Tartışması ve Çözümü: Dionysii: Neisa'lı Lykiarkh Ailesine ait Yazıtlar

Patara ve diğer bazı Likya kentlerinde, birkaçı dışında tamamı yeni olan 10 adet yazıt bugüne kadar hemen hiç tanınmayan bir Lykiarkh ailesini yakından tanımamıza vesile olmaktadır. Bu yazıtlardan birini kısa bir sure önce yayımlayan H. Engelmann, Lykiarkhia kavramını incelemekte ve bunun resmi bir makamın ismi olmadığı, Birliğin en üst makamları olan Arkhiereia ve Grammateia'nın ikisini birden kapsayan bir üst-tanım olduğunu, dolayısıyla bir kimseye „Lykiarkhes“ denebilmesi için bu her iki makamı aynı zamanda üstlenmesi gerektiği sonucuna varmaktadır. Oysa gerek Andriake'de bulunan büyük gümrük yasası gerekse diğer bazı epigrafik kaynaklar bu her iki makamın Claudius devrindeki kuruluşundan itibaren ayrı ayrı iki üst düzey memuriyet olduğunu ve kural olarak değişik kişiler tarafından yürütüldüğünü, ancak bazı hallerde aynı kişi tarafından eşzamanlı olarak üstlenilebildiklerini göstermektedir. İncelenen yazıtlardan, „Lykiarkh“ unvanının her iki makamı birden kapsadığı, Lykiarkh'lığın Grammateia makamına seçilişle birlikte başladığı ve dolayısıyla, tıpkı günümüzdeki „Paşa“ tanımının kullanılışına benzer şekilde, „Lykarkh“ sözcüğünün de gerek yazılı gerekse sözlü hitapta hem iş başındaki hem de eski Grammateus ve Arkhiereus'lar için resmi bir unvan gibi kullanılabildiği sonucuna varılmaktadır.

Yazıtların çevirileri:

1: imparator Caesar Marcus Aurelius Antoninus Commodus Augustus'u Likya Birliği, Stratonides diye de bilinen Ksanthippos oğlu Neikostratos'un Birlik tarafından mirasçı tayin edilmesinden sonra onun vasiyetnamesi uyarınca (bir heykelle onurlandırdı). (Bu sırada) Likya Birliğinin merkezi Patara'da, Metrodoros'un soyundan Diogenes II'nin oğlu Dionysios Lykiarches iken, ulusal ve kentsel bayram kutlanmaktaydı.

2: imparator Caesar L(ucius) Septimius Severus Pius Pertinax Augustus Arabicus Adiabenicus Parthicus Maximus'u Likya Birliği, Stratonides diye de bilinen Ksanthippos oğlu Neikostratos'un vasiyetnamesi uyarınca Metrodoros soyundan gelen Diogenes II'nin torunu Neisa'lı Lykiarkhes Dionysios II. aracılığı ile (onurlandırdı).

3: Likya Birliği Podalia ve Arneai vatandaşı olan Teimarkhos oğlu Arkhepolis'i vasiyetnamesi uyarınca, Birliği de mirasçı bırakması üzerine, Metrodoros soyundan Diogenes II'nin torunu pek saygıdeğer Lykiarkhes Dionysios II. aracılığı ile (onurlandırdı).

4: [Likya Birliği Pod]alia ve [Arne]ai vatandaşı olan [Arkhepolis oğlu Teimarkhos'u] babası Teimarkhos oğlu A[rkhepoli]s'in vasiyetnamesi uyarınca, pek saygıdeğer [Neisa'lı] Lykiarkhes Metrodoros soyundan Dio[genes II'nin] torunu ve [Dionysios]'un oğlu Dionysios aracılığı ile (onurlandırdı).

5: Likya Birliği Metrodoros'un soyundan gelen Diogenes II. torunu Dionysios oğlu Neisa'lı M. Aur(elios) Dionysios'u, Likya'nın bütün kentlerinde kamu görevlerinden bulunduktan sonra Augustus'ların başrahiplik ve Likya Birliği'nin genel sekreterlik görevlerini de yapan, soyu lykiarkhlardan ve senatörlerden gelen kişiyi ulusa karşı gösterdiği hayırseverlik ve Lykiarkhlığı sırasındaki cömertliği dolayısıyla onurlandırdı.

6: Diogenes'in torunu, Dionysios'un oğlu (ben) Lykiarkhes [M. Aur(elios) Di]onysios, Tanrı Hypsistos'a ve Oreia'ya ve Kele[ ] 'ye ve tüm tanrı ve tanrıçalara şükranlarımı (sundum).

7: Likya Birliği'nin metropolü Patara kenti M. Aur(elios) Dionysios'u (onurlandırdı). (Bu kişi) pek saygıdeğer, ünsever insan, Dionysios diye de bilinen M. Aur(elios) Demosthenes II'nin ve seçkinler sınıfından gelen Helene ismiyle de tanınan Iulia Tata hanımefendinin oğlu; senatör sınıfından C. Iul(ius) Nigrenus'un ve konsül ailesinden Iul(ia) Mettia Aur(elia) Helene'nin ve Lykiarkhes M. Aur(elios) Dionysios II'nin torunu; konsül rütbesindeki Iul(ius) Fronto'nun ve Diogenes II. oğlu Lykiarkhes M. Aur(elios) Dionysios'un torunoğlu olup, tüm diğer soyu sopu da lykiarkhlardan ve senatörlerden gelmektedir.

8: Haşmetli Tib. Pollenius Armenius Peregrinus'u, en mükemmel bir soydan gelen ordinarius konsülü, en sağlıklı düşünen prokonsülü, Lykiarkhes M. Aur(elios) Dionysios soylu Likya Ulusu'nun kararı doğrultusunda ve Birlik toplantısında verdiği söz üzerine (onurlandırdı).

9: Metrodoros soyundan gelen Diogenes III'un Augustus'ların Başrahibliğini yaptığı yılda ve Dios (Ocak) ayının 2'sinde, Danışma Meclisi sekreteri Androbios oğlu Demosthenes dilekçe sundu ve Lyson oğlu Alexandras Augustus rahibi olarak (dilekçeyi) oylamaya sundu. Mademki kentimiz, tanrısal İmparator Caesar [Marcus Aurelius Commodus Antoninus] Augustus Pius Felix'in bahtlı devri sayesinde ve seçkin prokonsül Gaius Pomponius Bassus Terentianus'un yonetiminde kentlerde yaşanan refah sayesinde karar aldı ete.

10: Diogenes ismiyle de tanınan Lucius oğlu Lucius'un oğlu Neisa'lı Aur(elius) Lucius; Metrodoros oğlu Diogenes'in torunu Diogenes oğlu anılmaya değer ve vaktiyle Lykiarkh olan Neisa'lı Diogenes tarafından vakfedilen Diogeneia yarışma şenliğinin beşinci kutlamasında delikanlılar arası güreş müsabakasının sırtı yere gelmeyen, ince belini kaptırmayan galibi.

Anahtar Kelimeler

-

Der Disput der Viri Docti über die Lykiarchie Gelöst. Dokumente von Lykiarchen aus der Familie der Dionysii aus Neisa

Öz