Ordu Mensupların Memleketlerindeki Konumu: Prusiaslı M. Aur. Antoninus Örneği
Konuralp Belediye binasının önünde duran üç heykel kaidesi; Prusias kentinin çeşitli semtleri (phylai) tarafından aynı şahıs için alınan onurlandırma kararlarını içermektedir. Onurlandırılan şahıs; Roma ordusunda er ve subay olarak kariyer yapan ve emekli olduktan sonra memleketine dönen Marcus Aurelius Antoninus'tur. Kaideler aynı büyüklükte olup benzer dekorasyonlarla süslenmiştir. Onurlandırma metinleri de küçük varyasyonların dışında birbirileriyle aynıdır. Bu durum, kentin tüm on iki phylesinin aynı anda Antoninus'un heykellerini diktiğine işaret etmektedir. Ele geçen üç phyle yazıtının çevirisi şöyledir:
1) Uğurlar olsun! Antoniane Phylesi; kendisinin ve memleketinin hayırseveri, haşmetli primipilaris ve İmparatorun procuratoru, vatanına sağdık, cesur, saygın, yabancılara iyi davranan, dürüst, şerefli, gayretli ve tüm erdemlere sahip Marcus Aurelius Antoninus 'u (bir heykelle onurlandırdı).
2) Uğurlar olsun! Thebais Phylesi; kendisinin ve memleketinin hayırseveri, haşmetli primipilaris ve İmparatorun procuratoru, vatanını ve vatandaşlarını seven, tüm erdemlere laik Marcus Aurelius Antoninus'u (bir heykelle onurlandırdı).
3) Uğurlar olsun! Tiberiane ve Prusias Phyleleri; kendilerinin ve memleketinin hayırseveri, haşmetli primipilaris ve İmparatorun procuratoru, vatanını ve vatandaşlarını seven, tüm erdemlere laik Marcus Aurelius Antoninus 'u (bir heykelle onurlandırdı).
Bu ve başka yazıtlar ışığında Marcus Aurelius Antoninus'un kariyeri ve Prusias'taki konumu incelenmiştir. Antoninus; büyük olasılıkla İmparator Marcus Aurelius tarafından İ.s. 160'h yılların sonlarında sıradan lejyon eri olarak orduya alınmıştır. Orduya girmesiyle birlikte Roma vatandaşlığını elde eden Antoninus; eski adını da değiştirmiş, iktidarda bulunan İmparatorun tria nomina'sını benimsemiştir. Yazıtlarda tamamen bir Roma kimliği ile karşımıza çıkan Antoninus; savaşlarda gösterdiği üstün başarıdan (andreia) dolayı yüzbaşı (centurio) rütbesine yükselmiştir. Antoninus ordudan pek az yüzbaşının yükselebildiği primipilaris rütbesi ile ayrılmıştır. Bu başarılı subay ordudan ayrılırken süvariler sınıfına alınmış ve böylece Roma elit tabakasının bir mensubu olmuştur. Tecrübesinden dolayı resmi hizmete devam eden Antoninus olasılıkla Caracalla tarafından İmparator procuratoru olarak görevlendirilmiştir.
İlerleyen yaşta Prusias'a geri dönen Antoninus; memleketinde özel bir konuma ulaşmıştır. Kentin üst tabakası ordu aracılığı ile yükselen emekli subayı kabul etmiştir. Titius Ulpius Aelianus Papianus tarafından dikilen bir heykel kaidesinden (no. 4); Antoninus'un kentin önde gelen bir ailesi ile akrabalık bağları kurduğu anlaşılmaktadır. Prusias kentinin ve önde gelen ailelerin Antoninus'un Roma idarecileri ile olan bağlarından yararlandıklarını varsayabiliriz. Bir şahsın tüm kent phyleleri tarafından onurlandırılması az rastlanan, sıra dışı bir olaydır. Bu durum, Roma aristokrasisi sınıfına yükselen Antoninus'un kendi vatanında yüksek bir konuma sahip olduğuna işaret etmektedir. Prusias ve başka Bithynia kentlerinden; sıradan bir vatandaşın ordu aracılığı ile aristokrasi sınıfına yükselmesini belgeleyen başka bir örnek yoktur. Tanıdığımız diğer subaylar elit tabakanın mensupları olarak orduya girmişlerdir.
Makalede, Prusias'ın phyle sistemi de incelenmiştir. Polis örneğinde örgütlenmiş her bir kentin alt birimi olan phyleler idari alanlarda, seçimlerde vs. önemli rol almaktaydı. Bithynia'nın diğer kentlerinde ele geçen yazıtlar; kent ve kırsal kesimin on iki phyle'ye ayrıldığını göstermektedir.On the Position of Army Members in Their Home Towns: The case of M. Aur. Antoninus from Prusias ad Hypium
With the discovery of two new, virtually intact statue pedestals the number of monuments set up in honour of the knight Marcus Aurelius Antoninus by various phylai of his home town has risen to three. Being of identical shape and size and bearing almost identical inscriptions, the pedestals must belong to the same series, erected presumably by the phylai by a decree of the city council. Antoninus appears to have been an extraordinary member of the upper class of Prusias, as he owes his social advancement to his service in the Roman army, which he probably joined as an ordinary soldier under Marcus Aurelius. Thanks to outstanding performance he rose to the posts of centurio and ultimately primuspilus. Upon leaving the army he gained entry into the equestrian order and subsequently attained the post of an imperial procurator. The qualities ascribed to him in the phylai inscriptions markedly deviate from those used for members of the ruling class in Prusias. They indicate that Antoninus enjoyed a high prestige in the city and probably used his good connections to influential Romans to the advantage of Prusias. A private honorary inscription (no. 4) shows that the upper class of Prusias accepted the newcomer unreservedly. Indeed, one of its members even entered into a familial relationship with Antoninus. In respect of the character of the phylai, it is pointed out that they were social as well as territorial units covering both the urban and the rural territories of Prusias.
Birincil Dil | Almanca |
---|---|
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 15 Mayıs 2006 |
Gönderilme Tarihi | 11 Kasım 2005 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2006 Cilt: 3 |