Likya Birliğinin
Hellenistik Çağda en üst düzey yöneticisi olan Lykiarkhes'in Roma
İmparatorluk Çağındaki yönetim sistemi kapsamındaki kullanılış biçimi modern
araştırmalarda en çok tartışılan konulardan biri olmuştur. Bugüne kadar
üzerinde genel mutabakat gören çözüm şu olmuştur: Lykiarkhes unvanını
sadece görev başındaki ya da görevini tamamlamış bir Arkhiereus kullanabilir.
Bu anlayış, Likya Birliği İmparator Rahiplerine vakfedilmiş en yeni bilimsel
çalışmada da kabul gördüğü için (Reitzenstein, Bundespriester) konuya tekrar
değinme gereği duyulmuştur. Çünkü; bu tür bir anlayış durumunda, Likya Birliği'nin
ikinci derecede en üst düzey yöneticisi konumundaki Grammateus'un Birlik
yönetiminde hiçbir fonksiyonu kalmamakta, zira özellikle Birlik ile Roma
makamları arasındaki tüm icraatların Lykiarkhes unvanıyla
emekli Arkhiereuslar tarafından yürütüldüğü sonucu çıkmaktadır. Modern
araştırma, görev başında bir Grammateus dururuken, onun görev sahasına giren
işlerin neden emekli Arkhiereuslar tarafından yürütüldüğü sorusuna cevap
aramamıştır.
Makalede S. Şahin,
daha önce de savunduğu üzere, Likya Birliğinin en üst düzey iki yöneticisi olan
Arkhiereus (İmparator Başrahibi) ve Grammateus'un (Likya Birliği Genel
Sekreteri) ayrı ayrı Lykiarkhes unvanını taşıdıklarını, bu
unvanı taşıyan bir Grammateus'un ertesi yılın Arkhiereus adayı olduğunu ve
dolayısıyla İmparator Başrahipliği için doğrudan aday olunamayacağını bir kez
daha konuya ilişkin yazıtlardaki ifadeleri yeniden gözden geçirerek,
açıklayarak ve Reitzenstein'ın ifadeleriyle karşılaştırarak teyit etmektedir.
Birlik Grammateus'unun Lykiarkhes unvanını taşıması,
Arkhiereus'lar için yukarıda belirtilen genel kanıya dayanarak şimdiye kadar
teklif edilmiş görev yıllarının da değiştirilmesini zorunlu kılmaktadır. Yani
örneğin görev başındaki bir Arkhiereus'un yanısıra görev başında gözüken
bir Lykiarkhes, emekli bir Archiereus'u değil, tam tersine iş
başındaki Arkhiereus'tan sonra bu en üst düzey görevi devralacak olan bir
Grammateus'u göstermektedir.
lykiarkheia lykiarkhes arkhiereus arkhiereia grammateus grammateia
In her recently
published book D. Reitzenstein (fn. 2) follows the communis opinio and
understands the terms lykiarcheia bzw. lykiarches as
meaning only the incumbent or former archiereus. By contrast, the
author of this present article holds the view, which he had already expressed
in a previous paper (see fn. 4), that the lykiarcheia commenced
as early as with the taking over of the federal grammateia and
continued beyond the archiereia. Direct candidature for the archiereia was
not possible. This interpretation has consequences also for the dating of the
individual archiereis' terms of office.
lykiarcheia lykiarches archiereus archiereia grammateus Grammateia
Birincil Dil | Almanca |
---|---|
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 15 Mayıs 2012 |
Gönderilme Tarihi | 6 Kasım 2011 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2012 Cilt: 9 |