Öz
En son 1990 yılında Georg Petzl tarafından Inschriften griechische Städte aus Kleinasien serisinde cilt 24,2 olarak yayınlanan Die Inschriften von Smyrna, Teil II,2: Addenda, Corrigenda und Indices, Bonn: Dr. Rudolf Habelt, eserinden sonra Smyrna agorası ve çevresinde ele geçen yeni yazıtlar yayınlanmamıştır. Bu makalede 2007 yılından itibaren Doç. Dr. Akın Ersoy başkanlığında yürütülen Smyrna agorası ve tiyatrosu kazı çalışmalarında ortaya çıkarılmış 14 yazıt ve yazıt parçacıkları ele alınarak Smyrna yazıtlar corpus’una ek yapılmaktadır. Makalede ayrıca Kadifekale ve çevresinde yüzeyde ele geçmiş çeşitli yazıtlar da çalışmaya dahil edilmiştir. Yazıtların üç tanesinin gömü niteliği barizdir. Bunlarda birincisinde Apollonides’in torunu, Apollonides’in oğlu Asklepiades’in mezarı daha hayattayken kendisi, oğlu Apollonides ve azatlıları için yaptırdığı ifade edilmektedir. İkinci gömü yazıtında ise Aelius Iulius Philopator’un daha yaşadığı sırada mezarı kendisi, oğlu Iulius Philopator ve Faustus’un oğlu Lucius Rutilius Rufus için yaptırdığı kaydedilmiştir. Üçüncü gömü yazıtında ise nomen veya cognomen’i bilinmeyen Aurelia adında bir kadının mezarı kendisi, eşi, çocukları, torunları ve azatlıları için yaptırdığı dile getirilmiştir. Geri kalan yazıtlar oldukça fragman niteliktedir. Üç yazıtın niteliği tam anlaşılamamaktadır. Bunlar gömü veya onur yazıtları grubuna dahil olabilirler. Olasılıkla bir mektup parçası ve Helenistik bouleuterion’a ait bir bağışçı listesine ait yazıt parçası makalede ele alınmaktadır. Ayrıca güneş saati betimli bir yazıt ve hamam tabanında devşirme malzeme olarak kullanılmış bir yazıt parçasının yanı sıra tiyatro kazılarında bulunmuş mekân yazıtları ve bir korniş parçası çalışmanın kapsamını oluşturmaktadır. Tiyatro’da proskenion’un hemen üzerinde bulunmuş iki blok üzerinde bir yapı inşasına veya tamiratına katkı sağlayan Eustokhios isimli şahsın kentin babası olarak tanımlanması dikkat çekicidir. Tiyatroda ayrıca imparator Septimius Severus ve oğlu Caracalla’nın adlarının okunabildiği bir korniş parçası Smyrna tiyatrosunun gelişim evreleri açısından değerli katkı sağlamaktadır. Tiyatroda sahne alan çeşitli aktörlere ait mekân gösteren yazıtlar da ele geçmiştir. Bunların arasında Bassus ve Selanikli çocuklara ait ekipmanlarının yer aldığı odanın tabula ansata içine alınmış bir kitabeyle gösterilmesi, bunların gezgin değil, uzun yıllar Smyrna tiyatrosunda rol alan ve çok sevilen aktörler olduklarını işaret etmektedir. Bunun dışında, Iulius ismini taşıması muhtemel bir mimologos’a ait olduğu işaret edilen bir odaya da rastlanmıştır. Yazıtların Türkçe çevirileri şöyledir (5.-8., 10., 12., 14. yazıtlar anlamlı bir çeviri verilemeyecek kadar eksiktir.):
1. (Ben) Apollonides’in torunu, Apollonides’in oğlu Asklepiades, daha yaşadığım sırada, (bu) mezarı kendim, oğlum Apollonides ve azatlılarım için inşa ettirdim.
2. Aelius Iulius Philopator, yaşadığı sırada, (bu) mezarı kendisi, oğlu Iulius Philopator ve Faustus …’nın oğlu Lucius Rutilius Rufus için (yaptırdı).
3. Aurelia El[…] (bu mezarı) kendisi ve için AN[.]O[.], çocukları, torunları ve azatlılar için yaptırdı.
4. - -nophilos, evlatlığı Thallos için - - -
9. Bassus’un ve Thessalonike’li çocukların ekipmanları.
11. Hermias’ın (güneş saati).
13. Çok saygı değer görkemli bir kişi ve (kentin) babası olan Eutokhius’un zamanında yapılmıştır.
Anahtar Kelimeler
Smyrna Yunanca yazıtlar Agora Tiyatro Mezar Yazıtları Antik Oyuncular Güneş Saati Arşitrav
Kaynakça
- L. A. Curchin, The end of local magistrates in the Roman Empire, Gerión 32, 2014, 271-287.
- A. Ersoy – L. Laugier, Sculptures Grecques et Romaines de Smyrne, découvertes récentes, Anatolia Antiqua 27, 2019, 57-75.
- D. Feissel, Trois functions municipales dans l’épigraphie protobyzantine, in K. Bolle-Ch. Witschel-C. Machado, The Epigraphic Cultures of Late Antiquity, Heidelberger althistorische Beiträge und epigraphische Studien 60, Stuttgart 2017.
- F. T. Gignac, A Grammar of the Greek Papyri of the Roman and Byzantine Periods (Vols. I-II), Milano 1976.
- F. Onur, Some late Roman inscriptions from Side, Gephyra 3, 2006, 193-200.
- F. Onur – S. Kılıç-Arslan, New Inscriptions from Aloanda in Lycia, Gephyra 21, 2021, 1-45.
- Ch. Roueché, Aphrodisias in Late Antiquity, London 1989.
- Ch. Roueché, Performers and Partisans at Aphrodisias in the Roman and late Roman Periods. A study based on inscriptions from the current excavations at Aphrodisias in Caria, London 1993. H. W. Smyth, Greek Grammar. Revised by Gordon M. Messing. Cambridge 1956.
Öz
The latest corpus of the inscriptions from Smyrna was published by Georg Petzl in Die Inschriften von Smyrna, Teil II,2: Addenda, Corrigenda und Indices, in series of Inschriften griechische Städte aus Kleinasien, volume 24,2, Bonn: Dr. Rudolf Habelt, in 1990. New inscriptions from Smyrna after Petzl’s corpus have not been collected as addenda. In the present article it is aimed to make an addition to the corpus with the presentation of 14 inscriptions and fragments newly found during the excavations of the agora and theatre of Smyrna conducted by associate professor Akın Ersoy from İzmir Katip Çelebi University since 2007. Some inscriptions discovered around the agora and theatre, mainly at Kadifekale, but not belonging to the excavation area were also included to the study as an epigraphic material of ancient Smyrna. The inscriptions unearthed in the agora of Smyrna are mostly spolia used in the construction of different buildings over two millennia as it was occupied till to modern years. There are only three complete inscriptions and they are funeral. The rest of the inscriptions are very fragmentary. The group of the inscriptions found in the excavation of the theatre of Smyrna are subject of interest for the use and construction phases of the theatre. On a cornice piece composed of two lines the names of the Roman emperor Septimius Severus and his son Caracalla as Imperator Caesar Marcus Aurelius Antoninus Pius were identified. Two inscriptions found on the blocks of room walls in the 1st floor of the stage building are recorded to show places of actors. One of them records instruments of Bassus and children of Thessaloniki. The other belongs to a mimologus with the name of Iulius who is attested as mimologus Iulius in a funerary inscription from Smyrna. On two blocks found above the proskenion a certain Eustochius is defined as magnificentissimus, illustris and father possibly for the father of the city.
Anahtar Kelimeler
Smyrna Greek inscriptions Agora Theatre Funerary Inscriptions Ancient Performers Sundial Architrave
Kaynakça
- L. A. Curchin, The end of local magistrates in the Roman Empire, Gerión 32, 2014, 271-287.
- A. Ersoy – L. Laugier, Sculptures Grecques et Romaines de Smyrne, découvertes récentes, Anatolia Antiqua 27, 2019, 57-75.
- D. Feissel, Trois functions municipales dans l’épigraphie protobyzantine, in K. Bolle-Ch. Witschel-C. Machado, The Epigraphic Cultures of Late Antiquity, Heidelberger althistorische Beiträge und epigraphische Studien 60, Stuttgart 2017.
- F. T. Gignac, A Grammar of the Greek Papyri of the Roman and Byzantine Periods (Vols. I-II), Milano 1976.
- F. Onur, Some late Roman inscriptions from Side, Gephyra 3, 2006, 193-200.
- F. Onur – S. Kılıç-Arslan, New Inscriptions from Aloanda in Lycia, Gephyra 21, 2021, 1-45.
- Ch. Roueché, Aphrodisias in Late Antiquity, London 1989.
- Ch. Roueché, Performers and Partisans at Aphrodisias in the Roman and late Roman Periods. A study based on inscriptions from the current excavations at Aphrodisias in Caria, London 1993. H. W. Smyth, Greek Grammar. Revised by Gordon M. Messing. Cambridge 1956.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | İngilizce |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Kasım 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 27 Ağustos 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 22 |