Salda-Yeşilova Survey: The Necropolis of Takina in the Context of Digital Epigraphy and New Inscriptions Found During the Survey

Yıl 2024, Cilt: 28 , 23 - 35, 13.11.2024

Şenkal Kileci

https://doi.org/10.37095/gephyra.1459588

Öz

This article presents the epigraphic results of surveys carried out in the Yeşilova district of Burdur province as part of the Salda – Yeşilova Surveys in 2022. In this context, the evaluation focuses on old and new epigraphic materials discovered in the centre of Yeşilova, particularly in the village of Yarışlı. This study presents a digital and photogrammetric analysis of the research carried out in the village of Yarışlı since the 1800s by various researchers, including J. Arundell, A. H. Smith, W. M Ramsay, G. E. Bean, G. Labarre, M. Özsait, and N. Özsait. The focus is on the necropolis of Takina and Yeşilova. The inscriptions on chamosorions and sarcophagi in the Takina necropolis have been scanned using the photogrammetric method in order to check their legibility. After the traditional methods of reading, the images obtained from the sarcophagi scanned by technological methods were compared with the results of previous researchers. As a result, two inscriptions in the Takina necropolis were enhanced and corrected. In addition, two new inscriptions were discovered in the area, one of which is well preserved. Outside this area, three new inscriptions were discovered, one a fragment of a tomb, one a table and crater offering to the god Men, and one an offering to Dionysus.

Anahtar Kelimeler

Takina, Epitaphs, Necropolis, Votive Inscriptions, Men, Dionysus, Yeşilova/Burdur

Destekleyen Kurum

The Salda-Yeşilova surveys were conducted by F. Eray Dökü with the permission from the General Directorate of Cultural Heritage and Museums, under BAP project number 0847-Güdümlü-22 of Burdur Mehmet Akif Ersoy University, and with the support from the Turkish Historical Society, the Kibyra Excavations Presidency and the Lago Di Salda Hotel Management.

Proje Numarası

BAP 0847-Güdümlü-22

Salda-Yeşilova Yüzey Araştırması: Dijital Epigrafi Kapsamında Takina Nekropolis’i ve Araştırmada Bulunan Yeni Yazıtlar

Öz

Bu makalede 2022 yılında Salda – Yeşilova Yüzey Araştırmaları kapsamında Burdur ilinin Yeşilova ilçesi sınırlarında sürdürülen yüzey araştırmalarının epigrafik sonuçları sunulmaktadır. Bu kapsamda özellikle Yeşilova merkezi ve Yarışlı köyünde bulunan eski ve yeni epigrafik malzemeler değerlendirilmektedir. Yarışlı köyünde 1800lü yıllardan beri sırasıyla J. Arundell, A. H. Smith, W. M Ramsay, G. E. Bean, G. Labarre, M. Özsait ve N. Özsait gibi araştırmacıların sürdürdüğü çalışmaların dijital ve fotogrametrik bir incelemesini sunan bu çalışma Takina Nekropolisi ve Yeşilova merkezli çalışmaları konu edinmektedir. Takina Nekropolisi’nde bulunan, zaman içinde aşınmış ve yok olmaya yüz tutmuş khamosorion ve lahit mezarlar okunabilirliklerinin sınanması amacıyla fotogrametri yöntemiyle taranmıştır. Klasik yöntemlerle yapılan okumaların ardından teknolojik yöntemlerle taranan mezarlardan elde edilen görüntüler önceki araştırmacıların verileriyle karşılaştırılmıştır. Böylece Takina Nekropolis’inde iki yazıtın geliştirilmesi ve düzenlenmesine fırsat doğmuştur. Aynı zamanda biri iyi korunmuş olmak üzere iki yeni yazıt daha alanda tespit edilmiştir. Bu alan dışında Yeşilova ilçesi içerisinde bulunan biri mezar fragmanı, biri tanrı Men’e masa ve krater adağı ve biri de Dionysos’a bir adak olmakla birlikte toplamda üç yeni yazıt daha tanıtılmaktadır. Makaledeki yazıtların çevirileri şu şekildedir:
No. 1: “Leontion oğlu Aurelius Demetrianos ve Metrodoros kızı Aurelia [n.n.] bu lahti sadece kendileri için yaptırdılar. Ardımızdan (bu mezarı) açmaya izin yoktur, (eğer birisi açarsa) kutsal tameion’a 2500 denarii ödeyecektir.”
No. 2: “(Bu mezarı)Aurelius Tryphon kendisi ve karısı Mousaios kızı Aurelia Ammia için (yaptırdı).”
No. 3: “Zosimos oğlu Aurelius Tryphon bu mezarı babası, annesi Menis kızı Aurelia Eutykhe, kendisi ve karısı için yaptırdı. Başka biri zorla girerse ceza olarak tameion’a 1500 denarii ödeyecektir.”
No. 4: “[Falanca kızı falanca] hayattayken [bu mezarı kendisi ve kocası Menidion için? yaptırdı] … ve şayet Menidion gömülmesini isterse […].”
No. 5: “Yıl 102 / 123?, Artemisios ayının yirmi beşi. Antilokhos oğlu Menedemos rahipliğini yaptığı Men’e bu masayı ve karıştırma kabını (krateri) adağı vesilesiyle (adadı).”
No. 6: “Hayırlı olsun! Dionysos’a adağını (sundu).”
No. 7: “Demetrios oğlu …s (bunu) yaptırdı.”

Anahtar Kelimeler

Takina, Mezar Yazıtları, Nekropolis, Adak Yazıtları, Men, Dionysos, Yeşilova/Burdur

Proje Numarası

BAP 0847-Güdümlü-22

Kaynakça

• Arundell, F. V. J. 1834. Discoveries in Asia Minor; Including a Description of the Ruins of Several Ancient Cities, and Especially Antioch of Pisidia. Vol. 2. London: Richard Bentley.
• Bean, G. E. 1959. “Notes and Inscriptions from Pisidia. Part 1.” AnatStud 9: 67-117.
• Corsten, Th. – Hülden, O. 2012. “Zwischen den Kulturen. Feldforschungen in der Kibyratis. Bericht zu den Kampagnen 2008 –2011.” IstMitt 62: 7-117.
• Destephen, S. 2007. “La frontière orientale de la province d’ Asie: le dossier de Takina.” EA 40: 147-173.
• Dökü, F. E. 2022. “2022 Yılı Salda-Yeşilova Yüzey Araştırması.” Phaselis 8: 237-245.
• Gignac, F. T. 1976. A Grammer of the Greek Papyri of the Roman and Byzantine Periods. Milan: Istituto editoriale Cisalpino.
• Labarre, G. – Özsait, M. – Özsait, N. 2010. “Monuments funéraires et inscriptions de Pisidie (Burdur-Isparta).” Anatolia Antiqua 18/1: 59-88.
• Leschhorn, W. 1993. Antike Ären: Zeitrechnung, Politik und Geschichte im Schwarzmeerraum und in Kleinasien nördlich des Tauros. Historia: Zeitschrift für alte Geschichte Heft 81. Stuttgart: Franz Steiner Verlag.
• Özsait, M. 1976. “Pisidya Bölgesinde Yeni Prehistorik İskan Yerleri (I).” Anadolu Araştırmaları 4: 71-95.
• Ramsay, W. M. 1883. “Inscriptions inédites de l’Asie Mineure.” BCH 7: 258-278.
• Ramsay, W. M. 1887. “Antiquities of Southern Phrygia and the Border Lands (I).” AJA III/4: 344-368.
• Ramsay, W. M. 1895. The cities and bishoprics of Phrygia: being an essay of the local history of Phrygia from the earliest time to the Turkish conquest (Band 1,1): The Lycos Valley and South-Western Phrygia, Oxford: Clarendon Press.
• Ruge, W. 1932. “Takina.” In: RE IV/A,2: 2056-2057.
• Sazak, C. 2023. “Takina Yerleşiminde Tespit Edilen Şarap İşlikleri ve Şarap Üretimiyle İlintili Buluntular.” In: A. Deniz – H. Toros – M. Of – İ. Kılıçaslan (edd.), International Congress of New Horizons in Social Sciences (INCOHIS) – Proceedings Book, May 20-21, 2023. İstanbul, 150-156. Available online at: https://incohis.com/kayit/kayittr/dosyalar/incohis_2023_spring/incohis_2023_spring_social_science_proc.pdf
• Smith, A. H. – Ramsay, W. M. 1887. “Notes on a tour in Asia Minor.” JHS 8: 216-267.
• Şahin, S. – French, H. D. 1987. “Ein Dokument aus Takina.” EA 10: 133-145.