IDENTITY PLACE SACREDNESS: Search for Identity in the Temples of Consumption

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 17, 111 - 128, 15.01.2020

Fatih Öztaş , Abdullah Özbolat

Öz

The aim of this study is to discuss the phenomenon of consumption embodied in shopping centers, that is also referred to as ‘consumption shrines‘ and in the process which cannot be denied in the formation and maintenance of identity in the context of cultural codes of the postmodern world. With the postmodernity, it can be said that the perception that the forces of production control consumption is replaced with the emphasis that consumption forces control consumption. As a description of the situation that can be mentioned as a future of Marx's theory, consumers are now going to the shopping malls to provide labor that needs to be controlled like workers. At this point, the phenomenon of centralized consumption changed the format of culture by replacing human factor, the main constituent of culture, with mass production. In the current process, consumption related to the production of genuine, magical cultural worlds; In order to be different from the need rather than the need to stand out from the classical sense of the presentation of other people in the sense of hyper-reality has been transformed into a new magic. The importance of this study, which is a qualitative reality analysis based on literature review, comes from the fact that popular culture, which is identified with urban culture, focuses on the identity created by the cultural industry (both produced and producing) in the period of advanced capitalism by conditioning all of what is new to consumption. As a result, in the 21st century, shopping malls play a dominant role in the production of an identity shaped by consumption around new socialization tools with a series of value changes from economy to culture in order to draw spatial boundaries to the indicator
world.

Anahtar Kelimeler

Sociology, Consumption, Consumption places, Shopping mall, Culture, Identity

Kimlik, Mekan, Kutsallık: Tüketim Mabetlerinde Kimlik Arayışı

Öz

Bu çalışmanın amacı, ‘tüketim mabetleri’ olarak da ifadelendirilen ve gelinen süreçte kimliğin oluşumu ve sürdürülmesinde önemi yadsınamayacak alışveriş merkezlerinde somutlaşan tüketim olgusunu postmodern dünyanın kültürel kodları bağlamında tartışmaktır. Postmoderniteyle birlikte üretim güçlerinin tüketimi kontrol ettiği algısının yerini tüketim güçlerinin tüketimi kontrol ettiği vurgusuna bıraktığı söylenebilir. Marx’ın kuramının bir ilerisi olarak da bahsedilebilecek bir durum tanımı olarak artık tüketiciler de AVM’lere giderek işçiler gibi kontrol edilmesi gereken emek sağlamaktadır. Bu noktada merkezileşen tüketim olgusu, kültürün ana oluşturucusu olan insan faktörü yerine “seri üretimi” koyarak kültürün formatını da değiştirmiştir. Gelinen süreçte hakiki, büyülü kültürel dünyaların oluşturduğu üretime bağlı tüketim; klasik anlamından sıyrılarak ihtiyaçtan ziyade - basitleştirerek söylersek- farklı olmak için diğer kişilerin sunumu anlamında hipergerçeklikle yoğrulur yeni bir büyüselliğe dönüşmüştür. Literatür taramasına dayalı nitel bir gerçeklik çözümlemesi olan bu çalışmanın önemi, kent kültürüyle özdeşleşen popüler kültürün yeni olan ne varsa (teknolojik olanlar başta) tümünü tüketime koşullandırarak ileri kapitalizm döneminde kültür endüstrisinin (hem üretilen hem de üreten) oluşturduğu bir kimliğe odaklanmasından gelmektedir. Neticede XXI. yüzyılda gösterge dünyasına mekansal sınır çizme adına AVM’ler ekonomiden kültüre bir dizi değer değişimiyle birlikte yeni sosyalleşme araçları etrafında tüketimle şekillenen bir kimlik üretiminde başat rol oynamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sosyoloji, Tüketim, Tüketim Mekânları, Avm, Kültür, Kimlik

Kaynakça

• Alver, Köksal (2010). “AVM: Yeni Çarşının Yeni Halleri”, Mostar Dergisi, Sayı: 67 Yıl: 5.Arslan, Abdurrahman (2002), “Değişim, Haz, Özgürlüğü Tüketimin Dünyasında Aramak”, Toplum ve Bilim, Sayı:152-153, ss.108-124.Aydemir, Mehmet Ali (2007), “Tüketim: Modern Dünyanın Kültürel Göstereni”, içinde Kültür Sosyolojisi, (ed.) Köksal Alver, Necmettin Doğan, Hece Yayınları, Ankara, ss.271-290.Baudrıllard, Jean (2004), Tüketim Toplumu, (Çev. Hazal DELİÇAYLI-Ferda KESKİN), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.Baudrıllard, Jean (2006), Amerika, (Çev. Yaşar Avunç), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.Bauman, Zygmunt (1999), Çalışma, Tüketicilik ve Yeni Yoksullar, (Çev. Ümit ÖKTEM), Sarmal Yayınevi, İstanbul.Bauman, Zygmunt (2001), Parçalanmış Hayat, (Çev. İsmail Türkmen), Ayrıntı Yayınları, İstanbul. Bauman, Zygmunt (2005), Bireyselleşmiş Toplum, (çev. Yavuz Alogan); Ayrıntı Yayınları, İstanbul.Bauman, Zygmunt, Consuming Life, Polity Press, UK, USA, 2007.Bocock, Robert (1997), Tüketim, (Çev. İrem KUTLUK), Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.Chaney, David (1999), Yaşam Tarzları, (Çev. İrem KUTLUK), Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.Douglas, Mary; Baron Isherwood (1999), Tüketimin Antropolojisi, (Çev. Erden Atilla Aytekin), Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.Eliade, Mircea (1991). Kutsal ve Dindışı, (Çev. M. Ali Kılıçbay), Gece Yayınları, Ankara.Elliott, Richard, “Addictive Consumption: Function and Fragmentation in Postmodernity”, Journal of Consumer Policy 1994, 17: 159-179.Featherstone, Mike (2005), Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, (Çev. Mehmet Küçük), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.Mirza, Gözde Mirza, Yeni Dinselleşme Eğilimleri ve Maneviyat Arayışları, Bogaziçi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.Goodman, Douglas J.; Mirelle COHEN, Consumer Culture A Reference Handbook, ABC CLIO, USA, 2004.Hollinger, Robert (2005), Postmodernizm ve Sosyal Bilimler -Tematik Bir Yaklaşım-, (çev. Ahmet Cevizci), Paradigma Yayınları, İstanbul.Jameson, Fredric (2005), Kültürel Dönemeç, (Çev. Kemal İnal), Dost Kitabevi Yayınları, Ankara.Lefebvre, Henri (1998), Modern Dünyada Gündelik Hayat, (Çev. Işın Gürbüz), Metis Yayınları, İstanbul.Marshall, Gordon (1999), Sosyoloji Sözlüğü, (çev. Osman Akınhay, Derya Kömürcü), Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.Ritzer, George (2000), Büyüsü Bozulmuş Dünyayı Büyülemek, (Çev. Şen Süer Kaya), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.Robins, Kevin (1999), İmaj -Görmenin Kültür ve Politikası-, (Çev. Nurçay Türkoğlu), Ayrıntı Yayınları, İstanbul.Weber, Max (2002), Sosyoloji’nin Temel Kavramları, (çev.Medeni Beyaztaş), Bakış Yayınları, İstanbul.