Evaluation of the Verses Related to God's Being Close to His Servants in the Context of Faith in God and the Responsibility of Servitude on the Axis of Mâtürîdî-Âlûsi

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 20, 566 - 591, 15.07.2021

Ahmet Özdemir

Öz

Various ideas have been put forward about what it means to be close to God's servants. Opinions have been expressed as to whether this proximity is physical or spiritual. Almost all of the commentators claimed that this proximity could not be physical, with the concern that it would lead to anthropomorphism and theophanic. What spiritual intimacy means has also led to the emergence of different interpretations. These views are mostly shaped according to the context of the verse. In Mâtürîdî and Âlûsi, this closeness has emerged as being aware of every state of the servant and responding to his demands and meeting his worldly and otherworldly needs. It was also stated by both commentators that it is not possible to have a place proximity. In this study, we tried to deal with the subject in the context of Mâtürîdî, who prioritizes the rational inferences, and Âlûsi, who emphasizes the ishârî interpretations. Despite these different approaches, we have seen that they often make similar views. However, we observed that they made different inferences from the verses on some issues. Again, in this study, we discussed how the thoughts about God being close to his servant will affect the faith of the servant. We tried to reveal the connection between this closeness and the responsibilities of the servant to Allah.

Anahtar Kelimeler

Tafsir, God, Servant, Proximity, Responsibility, Aweranses of servitude

ALLAH’IN KULLARINA YAKIN OLMASIYLA İLGİLİ AYETLERİN MÂTÜRÎDÎ-ÂLÛSÎ EKSENİNDE ALLAH İNANCI ve KULLUK SORUMLULUĞU BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Öz

Allah’ın, kullarına yakın olmasının ne anlama geldiğine dair çeşitli fikirler ortaya atılmıştır. Bu yakınlığın fiziksel mi yoksa manevî mi olduğuna dair görüşler beyan edilmiştir. Müfessirlerin tamamına yakını teşbih ve tecsime götüreceği endişesiyle bu yakınlığın fiziksel olamayacağını ileri sürmüşlerdir. Manevî yakınlığın ne ifade ettiği de yine farklı yorumların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu görüşler daha çok ayetin bağlamına göre şekillenmiştir. Mâtürîdî ve Âlûsi’de bu yakınlık, kulun her halinden haberdar olmak ve onun taleplerine karşılık vermek, dünyevî ve uhrevî ihtiyaçlarını karşılamak şeklinde tezahür etmiştir. Mekânsal bir yakınlığın mümkün olamayacağı da her iki müfessir tarafından dile getirilmiştir. Biz bu çalışmamızda aklî çıkarımları ön olanda tutan Mâtürîdî ile işârî yorumlara ağırlık veren Âlûsi bağlamında konuyu ele almaya çalıştık. Bu farklı yaklaşım tarzlarına rağmen çoğu zaman benzer görüşler ortaya koyduklarını gördük. Bununla birlikte bazı noktalarda ayetlerden farklı çıkarımlar yaptıklarını müşahede ettik. Yine bu çalışmamızda Allah’ın, kuluna yakın olmasıyla ilgili düşüncelerin kulun inancını nasıl etkileyeceğine değindik. Bu yakınlıkla kulun Allah’a karşı sorumlulukları arasındaki bağı ortaya koymaya çalıştık.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Allah, Kul, Yakın Olma, Sorumluluk, Kulluk Bilinci

Kaynakça

• Mâtürîdî, Ebû Mansûr. Te’vîlâtü’l-Kur’ân. thk. Ahmet Vanlıoğlu. İstanbul: Mizan, 2005.
• Âlûsî, Şehabeddin Mahmûd. Rûhu’l-me‘ânî i fî Tefsîri'l-Kur'ani'l-Azîm ve's-Sebʽi'l-Mesânî. 16 cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütüb el-İlmiyye, 1415.