Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi (DKAB) ve İmam Hatip Lisesi (İHL) Meslek Dersleri Öğretmen Adaylarının Kamu Personeli Seçme Sınavındaki (KPSS) Öğretmenlik Alan Bilgisi Testlerine (ÖABT) Yönelik Görüşleri

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 23, 82 - 114, 15.01.2023

Fatih Kaya

Öz

Bu araştırma, 2013 yılından itibaren uygulanan DKAB-ÖABT ile 2018 yılından itibaren yapılmaya başlanan İHL-ÖABT sınavlarına yönelik öğretmen adaylarının görüşlerinin incelenmesini amaçlamaktadır. Araştırma, nitel araştırma desenlerinden durum çalışması ile yürütülmüştür. Araştırmanın çalışma grubunu, çeşitli ilahiyat fakültelerinden mezun olmuş ve en az iki defa ÖABT sınavına girmiş amaçlı örneklem yöntemi yoluyla belirlenen 25 öğretmen adayı oluşturmuştur. Bu kapsamda araştırmanın verileri 3 adet açık uçlu sorunun yer aldığı yarı yapılandırılmış görüşme yoluyla elde edilmiştir. Verilerin analizinde, içerik analizi kullanılarak temalar oluşturulmuştur. ÖABT sınavına hazırlık sürecinde öğretmen adaylarının en çok başvurdukları kaynakların ÖABT konu anlatım kitapları, dijital içerik, ÖABT soru bankaları ve denemeler olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların çoğunluğunun, lisans eğitiminin nitelikli ve ders içeriklerinin kapsamlı olmasından dolayı sınava hazırlanmada lisansta verilen eğitimin “yeterli” olduğu görüşünde oldukları tespit edilmiştir. Bununla birlikte katılımcıların, ÖABT’nin kapsam geçerliğini yeterli gördüğü ve ÖABT sorularının ilahiyat lisans eğitimiyle örtüştüğü, zorunlu derslerin çoğunu kapsadığı, soru dağılımlarının ÖSYM tarafından sınav içeriğinde açıklanan derslere uygun olduğu, yönünde görüş bildirdikleri tespit edilmiştir. Ayrıca öğretmen adaylarının çoğunluğu ÖABT sorularının konu ve soru dağılımlarının yakın olması nedeniyle sınavların benzer olduğundan ÖABT sınavının tek oturumda yapılması gerektiği görüşünde oldukları sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Din Eğitimi, Öğretmen Seçimi, Lisans Programı, Alan Bilgisi, DKAB-İHL Alan Sınavı

Religious Culture and Ethics Courses (DKAB) and Imam Hatip High School (IHL) Vocational Course Teacher Candidates' Opinions on the Public Personnel Selection Exam (KPSS) and Field Knowledge Tests for Teachers (ÖABT)

Öz

This research aims to examine the opinions of teacher candidates about the DKAB-ÖABT applied since 2013. The research was conducted with a case study, one of the qualitative research designs. The study group of the research consisted of 25 teacher candidates. In this context, the data of the research were obtained through a semi-structured interview with 3 open-ended questions. In the analysis of the data, themes were created using the content analysis method. It was concluded that during the preparation process for the ÖABT exam, the most frequently used resources by teacher candidates are ÖABT lecture books, digital content. However, it was determined that the participants stated that the content validity of the ÖABT was sufficient and that the ÖABT questions coincided with the undergraduate education of theology, covered most of the compulsory courses. In addition, it was concluded that most of the teacher candidates were of the opinion that the ÖABT exam should be done in a single session, since the subject and question distribution of the ÖABT questions were close and the exams were similar.

Anahtar Kelimeler

Religious Education, DKAB-IHL Field Exam, Teacher Selection, Undergraduate Program, Field Knowledge

Kaynakça

• Arcakök, Serdar vd. “Sınıf Öğretmeni Adaylarının Sınıf Öğretmenliği Alan Sınavına Yönelik Görüşleri”. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi USOS Özel Sayı (15 Ekim 2015), 183-194. https://doi.org/10.14686/BUEFAD.2015USOSOzelsayi13209
• Atav, Esin - Sönmez, Suzan. “Öğretmen Adaylarının Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS)’na İlişkin Görüşleri”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1 (2013), 1-13.
• Büyüköztürk, Şener vd. Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi, 2019.
• Coşkun, Mücahit - Kartal, Fatih. “Türkiye’de Öğretmenlik Alan Bilgisi Sınavlarında Yer Alan Coğrafya Sorularının Bloom Taksonomisine Göre Analizi”. e-International Journal of Educational Research. https://doi.org/10.19160/e-ijer.1074607
• Çelik, İsmail. “Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının ve Öğretmenlerinin Öğretmenlik Alan Sınavına İlişkin Görüşlerinin İncelenmesi”. EKEV Akademi Dergisi 20/67 (2016), 163-186.
• Çimen, Osman - Yılmaz, Ömer. “Biyoloji Öğretmen Adaylarının KPSS İle İlgili Görüşleri”. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi 2/4 (Haziran 2011), 159-172.
• Demir, Selçuk - Bütüner, Kadir. “Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Alan Sınavına Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi”. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 10/2 (24 Nisan 2014), 113-128. https://doi.org/10.17860/efd.79620
• Dere, İlker - Demirci, Emine. “KPSS Sosyal Bilgiler Öğretmenlik Alan Bilgisi Testi’ne (ÖABT) Katılanların Deneyimleri”. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi 13/1 (23 Haziran 2022), 716-733. https://doi.org/10.51460/baebd.1016412
• Duman, Ali Rıza. Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Alan Bilgisi Sınavına İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi. Afyonkarahisar: Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Eraslan, Levent. “Öğretmenlik Mesleğine Girişte Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Yönteminin Değerlendirilmesi”. Journal of Human Sciences 8/1 (2011), 2-31.
• Göçen Kabaran, Güler - Görgen, İzzet. “Güney Kore, Hong Kong, Singapur ve Türkiye’deki Öğretmen Yetiştirme Sistemlerinin Karşılaştırmalı Olarak İncelenmesi”. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 5/2 (18 Haziran 2016), 478-495. https://doi.org/10.14686/buefad.v5i2.5000171265
• Gül, Ayça Cirit. “Türkiye ile Çin, Finlandiya, Japonya ve Hollanda’nın Öğretmen Yetiştirme ve Seçme Sistemlerinin Karşılaştırılması”. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi 7/2 (01 Aralık 2016), 63-72.
• İltuş, Cüneyt. Matematik Öğretmenliği Alan Bilgisi Testi Sorularının Özel Alan Yeterlikleri ve Math Taksonomiye Göre Analizi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Karaer, Hatice vd. “Kamu Personeli Seçme Sınavındaki Öğretmenlik Alan Bilgisi Testlerine Yönelik Öğretmen Adaylarının Görüşleri”. Erciyes Journal of Education 2/2 (14 Kasım 2018), 39-58. https://doi.org/10.32433/eje.448155
• Kaya, Umut. “Din Derslerine Giren Öğretmenlerin Yeterliklerine Dair Bir İnceleme”. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/55 (20 Ocak 2019), 79-111. https://doi.org/10.15370/maruifd.515283
• Laçinbay, Kerim vd. “Görsel Sanatlar Öğretmeni İstihdamında Öğretmenlik Alan Bilgisi Testinin Gerekliliği ve KPSS’ye Yönelik Algı Ölçeği Geliştirme Çalışması”. e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi 5/2 (03 Eylül 2018), 40-49. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.435702
• Oğuztekin, Eda vd. “Atanan ve Atanamayan Fen Bilimleri Öğretmenlerinin Alan Sınavına Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi”. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi 18 (2022), 56-80. https://doi.org/10.46778/goputeb.979602
• ÖSYM (Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi). “https://dokuman.osym.gov.tr/pdfdokuman/2021/KPSS/kpss_2021_sayisal_bilgiler_16092021.pdf (erişim 10. 04. 2022)”.
• ÖSYM, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi. 12 Aralık 2021. Erişim 12 Aralık 2021. https://www.osym.gov.tr/TR,15624/osymden-ogretmenlik-alan-bilgisi-sinavina-yeni-duzenleme- 4022019.html
• ÖSYM, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi. 10 Nisan 2022. Erişim 10 Nisan 2022. https://www.osym.gov.tr/TR,23792/2022-kpss-lisansalanoabt-kilavuz-ve-basvuru-bilgileri.html
• Özdemir, Murat. “Nitel Veri Analizi: Sosyal Bilimlerde Yöntembilim Sorunsalı Üzerine Bir Çalışma”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 11/1 (01 Mart 2010), 323-343.
• Özkan, Saliha - Bağçeci, Birsen. “KPSS Alan Bilgisi Testinin Türkçe Öğretmenliği Programı ve Özel Alan Yeterlikleri Kapsamında İncelen”. Journal of Turkish Studies 10/11 (01 Ocak 2015), 1231-1250. https://doi.org/10.7827/TurkishStudies.8614
• Patton, Michael Quinn. Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. çev. Selçuk Beşir Demir - Arif Mesut Bütün. Ankara: Pegem Akademi, 2. baskı: Eylül 2018, Ankara., 2018.
• Recepoğlu, Ergün vd. “Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının KPSS Alan Sınavına İlişkin Görüşleri”. Kastamonu Eğitim Dergisi 24/5 (15 Aralık 2016), 2537-2548.
• Subaşı, Münevver - Okumuş, Kübra. “Bir Araştırma Yöntemi Olarak Durum Çalışması”. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 21/2 (2017), 419-426.
• Şahin, Çavuş - Demir, Fevzi. “Türkçe Öğretmen Adaylarının Türkçe Öğretmenliği Alan Sınavına Yönelik Algıları”. Eğitimde Kuram ve Uygulama 12/4 (07 Ağustos 2016), 979-992.
• Şimşek, Nihat - Akgün, İsmail Hakan. “Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının KPSS Öğretmenlik Alan Bilgisi Sınavına (ÖABT) Yönelik Görüşleri”. Uluslararasi Avrasya Sosyal Bilimlrt Dergisi 5/15 (2014), 82-100.
• Tilki, Arife. Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Özel Dershanelere Gitme Nedenleri ve Özel Dershanede Aldıkları Eğitime İlişkin Görüşleri. Niğde: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2019.
• Tösten, Rasim. “İlköğretim Öğretmenlerinin Kamu Personeli Seçme Sınavına (KPSS) Yönelik Görüşlerinin Belirlenmesi (Kars İli Örneği)”. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7 (01 Haziran 2012), 109-123.
• Turan, Mehmet - Zengin, Erdal. “Sınıf Öğretmenliği Öğrencilerinin KPSS Alan Sınavına İlişkin Görüşleri”. NWSA Academic Journals 13/1 (01 Ocak 2018), 1-14. https://doi.org/10.12739/NWSA.2018.13.1.E0035
• Türker, Abdullah. “Geography Teachers’ Opinions Regarding the Teaching Field Knowledge Test in the Public Personnel Selection Exam” 14/1 (26 Aralık 2020), 52-64. https://doi.org/10.5539/ies.v14n1p52 Uçar, İbrahim Hali - Uçar, Rezzan. “Japon Eğitim Sistemi Üzerine Bir İnceleme: Çeşitli Açılardan Türk Eğitim Sistemi ile Karşılaştırma”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 1/1 (2004), 1-18.
• Yakupoğlu, Hilal. Öğretmen Adaylarının Alan Bilgisi̇ Sınav Kaygılarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi̇. Kastamonu: Kastamonu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2021. Yıldırım, Ali - Şimşek, Hasan. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık, Genişletilmiş 9.baskı., 2011. Yılmaz, Ruhan Boran vd. “Pısa’da Başarılı Ülkelerin Öğretmen Yetiştirme ve Atama Sistemleri”. Akademik Platform Eğitim ve Değişim Dergisi 2/2 (31 Aralık 2019), 217-236. Yüksel, Sedat. “Öğretmen Atamalarında Merkezi Sınav Uygulamasının (KPSS) Değerlendirilmesi”. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 56-61.