Karşılaştırmalı Eğitim Bağlamında Bazı AB Ülkeleri ile Türkiye’nin Girişimcilik Eğitimi Uygulamaları

Yıl 2018, Cilt: 13 Sayı: 1, 25 - 41, 30.06.2018

İlknur Maya , Asuman Yılmaz

Öz

Bu araştırmada, karşılaştırmalı eğitim bağlamında bazı Avrupa Birliği (AB)

ülkeleri (Danimarka, İsveç, Hollanda ve Finlandiya) ile Türkiye’nin girişimcilik

eğitimi uygulamalarının karşılaştırılması amaçlanmaktadır. Araştırmada,

doküman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu,

“Küresel Girişimcilik Endeksi”nde üst sıralarda yer alan bazı AB ülkeleri

(Danimarka, İsveç, Hollanda ve Finlandiya) ile Türkiye oluşturmaktadır.

Elde edilen veriler, betimsel analiz tekniği kullanılarak analiz edilmiştir. Sonuç

olarak, araştırma kapsamında incelenen bazı AB ülkelerinde (Danimarka,

İsveç, Hollanda ve Finlandiya); girişimcilik eğitimlerine yönelik çeşitli stratejiler

benimsenmekte, tüm eğitim kademelerinde ve öğretim programlarında

girişimcilik eğitimleri yer almakta, öğrencilerin girişimci olmasına yönelik

uygulamalı eğitimler düzenlenmekte, girişimcilik eğitimi için okullara öğretim

materyal desteği sağlanmakta, okullar ile iş dünyası işbirliği içerisinde

çalışmakta ve öğretmen yetiştirme programlarında girişimcilik eğitimlerinin

yer almasına yönelik çalışmalar yürütülmektedir. Türkiye’de ise, girişimciliğe

yönelik 2015-2018 yıllarını kapsayan “Türkiye Girişimcilik Stratejisi ve

Eylem Planı” bulunmaktadır. Ancak Türkiye, tüm eğitim kademelerinde, öğretmen

eğitiminde, okullara materyal desteği sağlanmasında ve girişimci kültürün

oluşturulmasına yönelik okulların iş dünyası ile işbirliğinde girişimcilik

eğitimi uygulamaları açısından yetersizdir.

Anahtar Kelimeler

Girişimcilik Eğitimi, AB Ülkeleri, Türkiye

Kaynakça

• AKKOÇ, İ., ÇALIŞKAN, A. ve TURUNÇ, Ö. (2012). “Gelişim ve Rasyonel Alt Kültürlerinin Girişimci Davranışa Etkisi: Algılanan Çevresel Belirsizliğin Aracılık Rolü”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(4): 65-84. AKYÜZ, Y. (2013). “Üniversite Öğrencilerinin KOSGEB Desteklerine Bakış Açıları Ve Girişimcilik Eğilimleri Üzerine Bir Araştırma: Uşak Üniversitesi Örneği”, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(3): 80-98. ALVAREZ, C., URBANO, D., CODURAS, A. ve RUIZ-NAVARRO, J. (2011). “Environmental Conditions and Entrepreneurial Activity: A Regional Comparison in Spain”, Journal of Small Business and Enterprise Development, 18(1): 120-140. ARNOVE, R.F., TORRES, C.A. ve FRANZ, S. (2013). Comparative Education. The Dialectic of the Global and the Local, Rowman & Littlefield Publishers, Inc., Plymouth. AYTAÇ, Ö. (2006). “Girişimcilik: Sosyo-Kültürel Bir Perspektif”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15: 139- 160. AYTAÇ, Ö. ve İLHAN, S. (2007). “Girişimcilik ve Girişimci Kültür: Sosyolojik Bir Perspektif”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18: 101-120. BAL, H., İŞCAN, E. ve KATAR, B. (2016). “Ekonomik Büyümede Girişimcilik Eğitiminin Rolü”, International Conference on Eurasian Economies, 864- 869. BALABAN, Ö. ve ÖZDEMİR, Y. (2008). “Girişimcilik Eğitiminin Girişimcilik Eğilimi Üzerine Etkisi: Sakarya Üniversitesi İİBF Örneği”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 3(2): 133-147. BAŞAR, M. (2013). “Girişimcilik ve Girişimcilik Süreçleri”. Y. Ürper (Ed.), Girişimcilik (2-19), Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını, Eskişehir. BAŞAR, E., ALTIN, H. ve DOĞAN, V. (2013). Girişimcilik. Nobel Akademi Yayıncılık, Ankara. BAYRAKTAR, S. (2011). “Avrupa Birliği Mesleki Eğitim Programlarında Girişimcilik Eğitimlerinin Ekonomik Kalkınmadaki Önemi”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 12(1): 245- 264. BERK, E. (2009). Girişimcilik Dersinin Etkililiğinin Değerlendirilmesi. Millî Eğitim Bakanlığı Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı, Ankara. BİLGE, H. ve BAL, V. (2012). “Girişimcilik Eğilimi: Celal Bayar Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16: 131- 148. BROAD, J. (2006). “Enterprising Skills: A Literature Review. White Rose Centre for Excellence in Teaching and Learning”, Enterprise Research Report, coordinated by the University of Sheffield, https://thefabfouratbmc.wikispaces. com/file/view/Enterprising+Skills+A+Litterature+Review.pdf, 17.07.2017. BROCK, C. ve ALEXİADOU, N. (2013). Education Around The World. A Comparative Introduction, Bloomsbury Publishing, London. BOZKURT, Ö. (2007). “Girişimcilik Eğiliminde Kişilik Özelliklerinin Önemi”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 1(2): 93-111. BOZKURT, Ö. ve ERDURUR, K. (2012). “Girişimci Kişilik Özelliklerinin Girişimcilik Eğilimdeki Etkisi: Potansiyel Girişimciler Üzerinde Bir Araştırma”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 8(2): 57-78. BÜYÜKYILMAZ, O., KARAKAYA, A. ve YILDIRAN, C. (2016). “Girişimcilik Eğitimi Alan Bireylerin Demografik Özellikleri Açısından Girişimcilik Eğilimleri Arasındaki Farklar”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 10(2): 105- 125. CHIU, R. (2012). Entrepreneurship Education in the Nordic Countries: Strategy Implementation and Good Practices, Nordic Innovation Publication, Oslo. ÇAKIR, C. (2015). “The Moderating Role of Entrepreneurial Education, Gender and Age on the Relationship Between Proactivity, Emotional Intelligence (EQ) and Entrepreneurial Orientation”. Graduate Institute of Social Sciences, Yeditepe University, İstanbul. ÇALIŞKAN MAYA, İ., UZMAN, E. ve IŞIK, H. (2012). “Meslek Yüksekokulu Öğrencilerinin Girişimcilik Düzeylerini Farklı Kaynaklardan Algıladıkları Sosyal Desteğin Yordaması”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 7(1): 23-48. ÇELİK, A. (2006). “Bir Istihdam Politikası Olarak Girişimcilik”, 1.Uluslararası Girişimcilik Kongresi içinde (467- 476). Kırgizistan-Türkiye Manas Üniversitesi, Bişkek. ÇELİK, A., İNCE, M. ve BOZYİĞİT, S. (2014). “Üniversite Öğrencilerinin Girişimcilik Niyetlerini Etkileyen Ailesel Faktörleri Belirlemeye Yönelik Bir Çalışma”. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3): 113-124. ÇETİNKAYA BOZKURT, Ö. ve ALPARSLAN, A. M. (2013). “Girişimcilerde Bulunması Gereken Özellikler ile Girişimcilik Eğitimi: Girişimci ve Öğrenci Görüşleri”. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 8(1): 7-28. DEMİREL, E. T. ve TİKİCİ, M. (2004). “Kültürün Girişimciliğe Etkileri”, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 2(3): 49- 58. DEMİRKAN, M. (2002). “Gelişmekte Olan Ülkelerde İstihdamın ve Girişimciliğin Geliştirilmesine İlişkin Bir Model Önerisi”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3: 35-50. DEVECİ, İ. ve ÇEPNİ, S. (2014). “Fen Bilimleri Eğitiminde Girişimcilik”. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 11(2): 161-188. DOĞANER, M. ve ALTUNOĞLU, A. E. (2010). “Adnan Menderes Üniversitesi Nazilli İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü Öğrencilerinin Girişimcilik Eğilimleri”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(2): 103- 110. DÜNDAR, S. ve AĞCA, V. (2007). “Üniversite Öğrencilerinin Girişimcilik Özelliklerinin İncelenmesine İlişkin Ampirik Bir Çalışma”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(1): 121-142. EHRLIN, A., INSULANDER, E. ve SANDBERG, A. (2015). “Perspectives on Entrepreneurial Learning in the Early Years of Education”, Journal of Education and Human Development, 4(3): 151-159. ERSOY, H. (2010). “Kültürel Çevrenin Girişimcilik Tercihine Etkisi”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1): 71-77. EU. (2007). Key Competences for Lifelong Learning: European Reference Framework, European Communities, Belgium. EU. (n.d.). “Ways to Succeed with Entrepreneurship Education: Best Practice Guide”, http://www.lansstyrelsen.se/ostergotland/ SiteCollectionDocuments/Sv/naringsliv-och-foreningar/naringslivsutveckling/Best%20Practice%20 Guide.pdf, 12.08.2017. EUROPEAN COMMISSION. (2013). “Entrepreneurship 2020 Action Plan”. http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/ TXT/PDF/?uri=CELEX:52012DC0795&from=EN, 18/08/2017. EUROSTAT. (2017). Unemployment Statistics. Statistics Explained. http://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained. EURYDICE. (2016). Entrepreneurship Education at School in Europe. Eurydice Report. Publications Office of the European Union, Luxembourg. FAYOLLE, A., GAILLY, B. ve LASSAS- CLERC, N. (2006). “Assessing the Impact of Entrepreneurship Education Programmes: A New Methodology”, Journal of European Industrial Training, 30(9): 701-720. GEDI. (2018). Global Entrepreneurship Index 2018, The Global Entrepreneurship and Development Institute. Washington, D.C., USA. GERA. (2017). Global Entrepreneurship Monitor: Global Report 2016/17, Global Entrepreneurship Research Association. London, UK. GISEP.(2015).“Türkiye Girişimcilik Stratejisi ve Eylem Planı 2015-2018”, http://www.sanayi.gov.tr/DokumanGetHandler. ashx?dokumanId=493ac1cc-1115-4eba-aa7b-771aee977189, 18.07.2017. GORDON, E., NATARAJAN, K., ve ARORA, A.(2009). Entrepreneurship Development. Retrieved from https://ebookcentral. proquest.com, 18.07.2017. GÖZEK, S. ve AKBAY, C. (2012). “Girişimci Adaylarının Girişimcilik Eğilimleri ve Sorunları”, KSÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2): 45-60. GÜREŞÇİ, E. (2014). “Girişimcilik Eğilimi Üzerine Bir Araştırma: İspir Hamza Polat MYO Örneği”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 9(1): 23- 38. HATAK, I., ve REINER, E. (2011). “Entrepreneurship Education in Secondary Schools: Education Systems, Teaching Methods and Best Practice - A Survey of Austria, Finland, France, Germany, Italy, Spain, Sweden”, in: RiCC - research report 2011/1, hrsg. v. Rößl Dietmar. Wien: RiCC - Research Institute for Co-operation and Co-operatives. HENRY, C., HILL, F. ve LEITCH, C. (2005). “Entrepreneurship Education and Training: Can Entrepreneurship Be Taught? Part II”, Education + Training, 47(2): 98-111. HOPPE, M. (2016). “Policy and Entrepreneurship Education”. Small Business Economics, 46: 13-29. İBİCİOĞLU, H., ÖZDAŞLI, K. ve ALPARSLAN, A. M. (2009). “Girişimci Özellikler ve Girişimcilik Türü Tercihi Üzerinde Ebeveyn Etkisi: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Araştırması”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 12: 521-538. İRMİŞ, A. ve BARUTÇU, E. (2012). “Öğrencilerin Kendilerini Girişimci Bir Kişiliğe Sahip Görmelerini ve İş Kurma Niyetlerini Etkileyen Faktörler: Bir Alan Araştırması”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(2): 1-25. İŞCAN, Ö. F. ve KAYGIN, E. (2011). “Üniversite Öğrencilerinin Girişimcilik Eğilimlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2): 443-462. JA EUROPEA ve EUROCOMMERCE. (2015). “Entrepreneurship Education: Inspiring the Next Generation”, http://www. eurocommerce.eu/media/122245/entrepreneurship_education_inspiring_the_next_generation.pdf, 26/04/2017. KARASİOĞLU, F. ve DUMAN, H. (2006). “Gelişmekte Olan Ülkelerde Girişimcilik Kültürü ve Risk Sermayesi Üzerine Bir İnceleme”, 1. Uluslararası Girişimcilik Kongresi içinde (148- 159). Kırgizistan-Türkiye Manas Üniversitesi, Bişkek. KARİMİ, S., BİEMANS, H. J., LANS, T., CHİZARİ, M., MULDER, M. ve MAHDEİ, K. N. (2013). “Understanding Role Models and Gender Influences on Entrepreneurial Intentions among College Students”, Procedia-Social and Behavioral Sciences, 93: 204-214. KELEŞ, H. N., KIRAL ÖZKAN, T., DOĞANER, M. ve ALTUNOĞLU, A. E. (2012). “Önlisans Öğrencilerinin Girişimcilik Düzeylerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 9: 107-118. KELEŞ, H. N. (2013). “Girişimcilik Eğiliminin Kuşak Farkına Göre İncelenmesi”. Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 26: 23-43. KENNEDY, E. (2013). “The Roles of Entrepreneurship Education in Ensuring Economic Empowerment and Development”, Journal of Business Administration and Education, 4(1): 35-46. KILIÇ, R., KEKLİK, B. ve ÇALIŞ, N. (2012). “Üniversite Öğrencilerinin Girişimcilik Eğilimleri Üzerine Bir Araştırma: Bandırma İİBF İşletme Bölümü Örneği”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2): 423-435. KLYVER, K., HINDLE K. ve MEYER, D. (2007). “Influence of Social Network Structure on Entrepreneurship Participation, A study of 20 National Cultures”, International Entrepreneurship and Management Journal, 4(3): 1-17. KOÇYİĞİT, E. (2013). “Üniversite Öğrencilerinin Girişimcilik Özelliklerinin Belirlenmesi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul Arel Üniversitesi, İstanbul. KORKMAZ, S. (2000). “Girişimcilik ve Üniversite Öğrencilerinin Girişimcilik Özelliklerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma”, Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1): 163-179. KOŞAR ALTINYELKEN, H. ve KARSTEN, S. (2015). The Netherlands: Structure, Policies, Controversies, Trever Corner (Ed.), Education in the European Union: pre-2003 members states, Bloomsbury Academic Publishing, London. KÖYBAŞI, F. (2016). “Okul Yöneticilerinin Girişimcilik, Öz Yeterlilik ve Örgütsel Bağlılık Algılarının Analizi”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi”, 23(2): 249-280. KURATKO, D. F.(2005). “The Emergence of Entrepreneurship Education: Development, Trends and Challenges”, Entrepreneurship Theory and Practice, 29: 577-59. KÜÇÜKALTAN, D. (2009). “Genel Bir Yaklaşımla Girişimcilik”, Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 4(1): 21-28. LACKÉUS, M.(2015).“Entrepreneurship in Education: What, Why, When, How”, OECD Publishing. https://www.oecd. org/cfe/leed/BGP_Entrepreneurship-in-Education.pdf, 15.05.2017. LIÑÁN, F., RODRIGUEZ-COHARD, J. C. ve RUEDA-CANTUCHE, J. (2011). “Factors Affecting Entrepreneurial Intention Levels: A Role for Education”, International Entrepreneurship and Management Journal, 7: 195-218. MEYER, E.C. ve ALLEN, K.R. (2000). Entrepreneurship and Small Business Management. Glencoe / McGraw Hill School Publishing, New York. MINISTRY OF HIGHER EDUCATION AND SCIENCE. (2015). “Implementation/Organisation of the Entrepreneurship Education Strategy in Denmark”, http://content.ee-hub.eu/EE-HUB/National-Policies/Entrepreneurship-Education- Strategy-in-Denmark, 13.07.2017. MÜFTÜOĞLU, M.T. ve DURUKAN, T. (2004). Girişimcilik ve KOBİ’ler. Gazi Kitapevi, Ankara. OECD.(2016).OECD Economic Surveys: Denmark 2016., OECD Publishing, Paris. http://dx.doi.org/10.1787/eco_surveys- dnk-2016-en, 14.07.2017. ÖZDEMİR, L.(2015).“Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Öğrencilerinin Girişimcilik Eğilimlerinin Sosyo-Demografik Özellikler Açısımdan Değerlendirilmesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(1): 41-65. PAN, V. L. ve AKAY, C. (2015). “Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Girişimcilik Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi”, NWSA-Education Sciences, 10(2): 125-138. PATIR, S. ve KARAHAN, M. (2010). “Girişimcilik Eğitimi ve Üniversite Öğrencilerinin Girişimcilik Profillerinin Belirlenmesine Yönelik Bir Alan Araştırması”, İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 1(2): 27-44. PHILLIPS, D. ve SCHWEISFURTH, M. (2014). Comparative and International Education. An Introduction to Theory, Method, and Practice, Bloomsbury Publishing, London. REFFSTRUP, T. ve CHRISTIANSEN, S. K. (2017). Nordic Entrepreneurship Islands: Status and Potential Mapping and Forecasting- Entrepreneurship Education on Seven Selected Nordic Island. Nordic Council of Ministers, Denmark. SEIKKULA-LEINO, J., RUSKOVAARA, E., HANNULA, H. ve SAARIVIRTA, T. (2012). “Facing the Changing Demands of Europe: Integrating Entrepreneurship Education in Finnish Teacher Training Curricula”, European Educational Research Journal, 11(3): 382- 399. SÖNMEZ, A. ve TOKSOY, A. (2014). “Türkiye’de Girişimcilik ve Türk Girişimci Profili Üzerine Bir Analiz”, Yönetim ve Ekonomi, 21(2): 41-58. SRIVASTAV, R.P.S. (2007). Entrepreneurship Development and Production Management. Himalaya Publishing House, Mumbai. THORNTON, P. H., RIBEIRO-SORIANO, D. ve URBANO, D. (2011). “Socio-Cultural Factors and Entrepreneurial Activity: An Overview”, International Small Business Journal, 29(2): 105-118. TÜİK. (2016). “Türkiye İstatistikleri 2016”. https://biruni.tuik.gov.tr/yayin/views/visitorPages/index.zul, 17.08.2017. TÜRKER, D. ve SÖNMEZ SELÇUK, S. (2009). “Which Factors Affect Entrepreneurial Intention of University Students?”, Journal of European Industrial Training, 33(2): 142-159. TÜRKOĞLU, A. (2012). “Karşılaştırmalı Eğitim Nedir?”, Songül Aysal (Ed.), Karşılaştırmalı Eğitim Yansımaları içinde (2-22), Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara. ULUCAN, S. (2015). “Girişimcilik Eğiliminin ve Girişimcilik Eğilimini Etkileyen Faktörlerin Analizi: Ortaöğretimde Lise 3. ve 4. Sınıf Öğrencileri Üzerinde Bir Uygulama”, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gazi Üniversitesi, Ankara. ULUYOL, O. (2013). “Öğrencilerin Girişimcilik Eğilimlerinin Belirlenmesi: Gölbaşı Meslek Yüksekokulu Örneği”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15: 349-372. UYGUN, M. ve GÜNER, E. (2016). “Girişimcilik Eğiliminin Gelişmesinde Girişimcilik Eğitiminin Rolü”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5(5): 37-57. WIKANDER, L. (2015). “Sweden: Education for Social Change”, Trever Corner (Ed.), Education in the European Union: pre-2003 members states, Bloomsbury Academic Publishing, London. WINTHER- JENSEN, T. (2015). “Denmark: History, Reform and Legislation”, Trever Corner (Ed.), Education in the European Union: pre-2003 members states, Bloomsbury Academic Publishing, London. YELKİKALAN, N., AKATAY, A., YILDIRIM, H. M., KARADENİZ, Y., KÖSE, C., KONCAGÜL, Ö. ve ÖZER, E. (2010). “Dünya ve Türkiye Üniversitelerinde Girişimcilik Eğitimi: Karşılaştırmalı Bir Analiz”, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(19): 51-59. YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık, Ankara. YILMAZ, A. S. (2014). “Bir Sosyal Değişim Ajanı Olarak Girişimcilik Eğitimi”, Journal of World of Turks, 6(1): 297-310. YÜZÜAK, E. (2010). “Üniversitelerde Öğrenim Gören Kız Öğrencilerin Girişimcilik Eğilimlerini Etkileyen Faktörler: Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Biga İ.İ.B.F. Örneği”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale. www.schooleducationgateway.eu, 20.05.2017.