EĞİTİM HARCAMALARI- GENÇ İŞSİZLİK NEDENSELLİK İLİŞKİSİ: SEÇİLMİŞ OECD ÜLKELERİ İÇİN PANEL VERİ ANALİZİ

Yıl 2021, Cilt: 16 Sayı: 2, 16 - 30, 31.12.2021

Feyza Arıca

Öz

Çalışma hayatı, teknolojik değişmelerden etki görmekte ve bu değişimlere göre şekil almaktadır. Her alanda görülen bilgi ve teknoloji, istihdam açısından da yapısal dönüşümlerin gerçekleşmesine neden olmaktadır. Bilgi ve hizmet sektörleri, gelişmiş ülkelerin istihdam alanlarında giderek daha fazla pay edinmektedir. Eğitim, istihdam edilecek olan işgücünün bilgi ve becerilerini arttırmaktadır. Bu sebeple eğitim ile istihdam arasında kuvvetli bir bağ vardır.
Bu çalışmanın amacı seçilmiş 30 OECD ülkesinin 2008-2019 yılları arasındaki döneme ait eğitim harcamaları ve genç işsizlik arasındaki nedensel ilişkileri araştırmaktır. İkinci kuşak panel testlerin kullanıldığı çalışmada serilerin birim kök ve heterojenlik durumları dikkate alınmış yatay kesit bağımlılıkları da test edilmiştir. Heterojen çıkmış olan serilerde Dumitrescu-Hurlin nedensellik analizi gerçekleştirilmiştir. Ampirik sonuçlara göre genç işsizlik oranından eğitim harcamalarının GSYİH içindeki payına doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Eğitim, Eğitim Harcamaları, İstihdam, İşsizlik, Genç İşsizlik, OECD

Kaynakça

• Abdioğlu, Z. ve Albayrak, N. (2018). “Genç işsizlik, eğitim ve ekonomik büyüme”. Global Journal of Economics and Business Studies, 7 (13), s. 8-20.
• Adam, G. (2016). Türkiye’de Eğitimin Ekonomik Etkileri ve Eğitim-İstihdam İlişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Aydın.
• Akgün, N. (2003). “Öğretmenlik Mesleğine Giriş” içinde Türk Eğitim Sisteminin Yapısı. (s.295-319). Pegem Akademi: Ankara.
• Aşçı, B. (2012). Eğitim İstihdam İlişkisini Açıklayan Kuramlar Çerçevesinde Savunma Sanayi İşletmelerinde İşgücü Piyasası Analizi. Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Aygül, H. H. (2018). “Eğitime erişim, yoksulluk ve formel/enformel iş-gücü olarak üniversite gençliği: istihdam için mi eğitim? eğitim için mi istihdam?”. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8 (1), s. 58-87.
• Baltagi, B. H. (1995). Econometric Analysis of Panel Data. John Wiley & Chichester, London.
• Bedir, E. (2012). “İstihdam, işsizlik, ücretler ve çalışma koşulları. Sosyal politika”. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 2628 Açıköğretim Fakültesi Yayını No: 1596, Eskişehir. 65-89.
• Budak, S. (2016). Eğitim Harcamaları ve Verimlilik İlişkisi: OECD Ülkeleri Üzerinde Bir İnceleme. Doktora Tezi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Tokat.
• Çalcalı Ö. (2009). Türkiye’de 1990 Sonrası Kamu Harcamaları İçerisinde Eğitim Harcamalarının Yeri ve Önemi (1990- 2007). Yüksek Lisans Tezi. Gazi Osman Paşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı, Tokat.
• Çalışkan, Ş., Karabacak, M. ve Meçik, O. (2017). “Türkiye ekonomisinde eğitim harcamaları ve ekonomik büyüme ilişkisi: Bootstrap Toda-Yamamoto nedensellik testi yaklaşımı”. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (33), s. 45-56.
• Çatır, İ. (2019). “Küreselleşmenin işgücü piyasasına etkisi ve genç işsizlik”. Journal of Life Economics, 6(3), s. 321-344.
• Çelenk, S. (2008). “Türk eğitim tarihinde laikleşme süreci”. İlköğretim Online, 7 (2), s. 368-375.
• Çelikten, M. (2005). “Öğretmenlik mesleği ve özellikleri”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (19), s. 207-237.
• Doğan, G. (2012). İstihdam ve Genç İşsizlik. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Anabilim Dalı, Sivas.
• Doğan, F. Y. (2019). Kamu Kesimi Eğitim Harcamalarının Genç İşsizliği Üzerine Etkisi: Türkiye ve İngiltere Açısından Bir Değerlendirme. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı, Ankara.
• Dumitrescu, E. ve Hurlin, C. (2012). “Testing for granger non-causality in heterogeneous panels”. Economic Modelling, 29 (4), s. 1450-1460.
• Gujarati, D. (2016). Örneklerle Ekonometri. Nasip Bolatoğlu (çev.). BB101 Yayınları, Ankara.
• Güven, A. (2020). “İnsan kaynakları yönetiminde kariyer planlama süreci ve İİBF öğrencilerinin özel sektör ve kamu sektörü algıları üzerine bir araştırma”. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (48), s. 264-285.
• Hüseynov, Y. (2018). Sosyal Refah Devleti Yaklaşımı Açısından Türkiye’de 1980 Sonrası Eğitim Harcamalarının Gelişimi: Türkiye-OECD Ülkeleri Üzerine Bir Karşılaştırma. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, İstanbul.
• İçli, G. (2001). “Eğitim, istihdam ve teknoloji”. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9, s. 67-70.
• İLO (2020). Global Employment Trends for Youth 2020. Erişim: 6 Temmuz 2021, https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---dcomm/---publ/documents/publication/wcms_737648.pdf,
• İzgi, B. B. (2012). “Genç işsizliği ve eğitim ile olan ilişkisi”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (41), s. 295-310.
• Kavak, Y. (1997). “Eğitim, istihdam ve işsizlik ilişkisi”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, s. 21-26.
• Keleş, H. (2013). Temel Eğitim Felsefesi Akımları Bağlamında John Locke’ un Liberal Eğitim Anlayışı. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe Anabilim Dalı, Erzurum.
• Kıcır, B. (2017). “Eğitimli genç işsizliği üzerinden işsizlik kaygısına bir bakış”. Çalışma ve Toplum, 54 (3), s. 1369-1371.
• Köktaş, A. M. (2009). Türkiye’de Hanehalkı Eğitim Harcamaların Analizi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Ankara.
• Lam, D., Leibbrandt, M. ve Mlatsheni, C. (2009). Education and Youth Unemployment in South Africa. Routledge, Londra.
• Mütevellioğlu, N., Zanbak, M. ve Mert, M. (2010). “İşsizlik, üniversiteli gençlik ve gelecek: bir alan araştırmasının bulguları”. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11 (1), s. 207-229.
• Ortaç, R. (2003). “Cumhuriyetimizin 80. yılında eğitim harcamaları”. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 5 (2), s. 239-247.
• Özer, R. (2010). Türkiye’de 1990 Sonrası Yapılan Eğitim Harcamalarının Bütçe Politikaları Çerçevesinde İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı, Afyonkarahisar.
• Pesaran, M. H. (2007). “A simple panel unit root test in the presence of cross‐section dependence”. Journal of Applied Econometrics, 22 (2), s. 265-312.
• Pesaran, M. H. ve Yamagata, T. (2008). “Testing slope homogeneity in large panels”. Journal of Econometrics, 142 (1), s. 50-93.
• Sayın, F. (2011). “Türkiye’de 1988-2010 döneminde eğitim ve büyümenin genç işsizliğine etkisinin analizi”. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13 (4), s. 33-53.
• Sertkaya, Y. (2013). Türkiye Ekonomisi’nde İşsizliğin Gelişimi Genç İşsizlik Sorunu ve Çözüm Önerileri. Yüksek Lisans Tezi. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Manisa.
• Şentürk, D. (2018). Türkiye’de 2000-2015 Dönemi Genç İşsizlik Sorunu: İŞKUR’un İstihdam Sorununun Çözümüne İlişkin Rolü ve Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, İstanbul.
• Şişman, Y. (2003). “Sosyal politika açısından Türkiye’de çocuk ve genç işgücü”. Kamu-İş Dergisi, 7, s. 2-34.
• Tuzcu, G. (2006). “Eğitimde Vizyon 2023 ve Avrupa Birliği’ne giriş süreci”. Türk Eğitim Derneği, Ankara. 2-297.
• TÜİK (2020). İşgücü İstatistikleri. Erişim: 5 Temmuz 2021, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Labour-Force-Statistics-2020-37484#
• Yardımcıoğlu, F. (2012). Eğitim Harcamaları, Ekonomik Büyüme ve Gelir Dağılımı İlişkisi. Doktora Tezi. Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Sakarya.
• Yağmur, A. (2009). İstihdam Edilebilirlik Açısından Eğitim-İstihdam İlişkisi: Konya Bölgesi İmalat Sanayi Örneği. Yüksek Lisans Tezi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Konya.
• Yerdelen Tatoğlu, F. (2018). Panel Veri Ekonometrisi: Stata Uygulamalı. Beta Yayınları, İstanbul.
• Yeşilyurt, Z. C. (2011). Çocukları Anaokuluna Devam Eden Ebeveynlerin Okul Öncesi Eğitim Kurumlarından Beklentileri ve Kurumların Bu Beklentileri Karşılama Durumları. Yüksek Lisans Tezi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İlköğretim Anabilim Dalı, Denizli.
• Yıldız, E. ve Yıldız, N. (2019). “Türkiye’de kamu eğitim harcamalarının cinsiyete göre işgücü katılımına etkisi”. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (60), s. 41-57.
• Yolcu, H. (2011). “Hane halkının eğitim harcamalarını etkileyen etmenler: kuramsal bir çalışma”, Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1 (5), s. 12-35.
• Yüksel, M. (2015). Eğitim-İstihdam İlişkisi Bağlamında Yükseköğretim Programlarının Değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi. Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Programları ve Öğretim Anabilim Dalı, Elazığ.