Yatırım harcamaları ve dış ticaretin sigortacılık sektörü üzerindeki rolü: Türkiye’den ampirik kanıtlar

Yıl 2023, , 380 - 393, 28.10.2023

Serkan Göksu

https://doi.org/10.30855/gjeb.2023.9.3.009

Öz

Son yıllarda sigortacılık sektöründe kayda değer ilerlemeler yaşanmasına rağmen Türkiye, sigorta penetrasyon oranı açısından OECD içerisinde en düşük yoğunluğa sahip ülke olarak dikkat çekmektedir. Dolayısıyla Türkiye için sigortacılık sektörü üzerinde etkili olabilecek faktörlerin belirlenmesi önemlidir. Bu bağlamda çalışma, yatırım harcamaları ve dış ticaretin sigortacılık sektörü üzerindeki olası etkilerine odaklanmaktadır. Değişkenler arasındaki ilişki, 1983-2021 dönemine ilişkin verilerle A-ARDL eşbütünleşme ve Toda-Yamamoto nedensellik testleri vasıtasıyla sınanmaktadır. Ampirik bulgular şu şekildedir: (i) Yatırım harcamaları, dış ticaret ve sigortacılık sektörü eşbütünleşiktir. (ii) Yatırım harcamaları ve dış ticaret, sigortacılık sektörünü uzun dönemde pozitif, kısa dönemde negatif etkilemektedir. (iii) Uzun dönemli katsayıların etki büyüklüğü kısa dönemli katsayılardan daha baskındır. (iv) Sigortacılık sektörüyle yatırım harcamaları ve dış ticaret değişkenleri arasında ayrı ayrı çift yönlü nedensellik ilişkileri vardır. Bu sonuçlar, Türkiye’de sigortacılık sektörü için geri besleme hipotezinin geçerli olduğunu ampirik olarak kanıtlamaktadır. Bu bulgular değişkenlerin birbirleriyle etkileşim içinde olduğuna ve karşılıklı olarak birbirlerini şekillendirebileceğine işaret eder.

Anahtar Kelimeler

A-ARDL, sigortacılık sektörü, yatırım harcamaları, dış ticaret

The role of investment expenditures and foreign trade on the insurance sector: Empirical evidence from Türkiye

Öz

Türkiye ranks last in the OECD regarding the insurance penetration rate. Therefore, it is crucial to determine the factors that are effective on the insurance industry in Türkiye. In this context, the study focuses on the possible effects of foreign trade and investment expenditure on the insurance industry. It tests the relationship between the variables with data for the 1983-2021 period with A-ARDL cointegration and the Toda-Yamamoto causality test. The empirical findings are: (i) Investment expenditure, foreign trade, and the insurance industry are cointegrated. (ii) Investment expenditure and foreign trade affect the insurance industry positively in the long-run but negatively in the short-run. (iii) The impact size of the long-run coefficients is more dominant than the short-run coefficients. (iv) There are bidirectional causality relationships between the variables. These results prove the validity of the feedback hypothesis for the insurance industry in Türkiye. These findings show that the variables interact with each other.

Anahtar Kelimeler

A-ARDL, insurance sector, investment expenditure, foreign trade

Kaynakça

• Apergis, N. ve Poufinas, T. (2020). The role of insurance growth in e growth: fresh evidence from a panel of OECD countries. The North American Journal of Economics and Finance, 53, 101217. Doi: https://doi.org/10.1016/j.najef.2020.101217
• Arena, M. (2008). Does insurance market activity promote economic growth? A cross‐country study for industrialized and developing countries. Journal of risk and Insurance, 75(4), 921-946. Doi: https://doi.org/10.1111/j.1539-6975.2008.00291.x
• Balkı, A. (2023). Katılım bankacılığı ve geleneksel bankacılık ile ekonomik büyüme ilişkisinin karşılaştırmalı analizi: Türkiye örneği. Kocatepe İslami İlimler Dergisi, 6(Özel Sayı), 141-160. Doi: https://doi.org/10.52637/kiid.1353457
• Banerjee, A., Dolado, J. ve Mestre, R. (1998). Error‐correction mechanism tests for cointegration in a single‐equation framework. Journal of time series analysis, 19(3), 267-283. Doi: https://doi.org/10.1111/1467-9892.00091
• Brown, R. L., Durbin, J. ve Evans, J. M. (1975). Techniques for testing the constancy of regression relationships over time. Journal of the Royal Statistical Society Series B: Statistical Methodology, 37(2), 149-163. Doi: https://doi.org/10.1111/j.2517-6161.1975.tb01532.x
• Çetin, A. K., Kutlutürk, M. M. ve Akmaz, H. K. (2014). Eğitim durumuna göre istihdamın GSYH etkisi. Journal of Management and Economics Research, 12(22), 249-266. Doi: https://doi.org/10.11611/JMER206
• Chang, T., Lee, C. C. ve Chang, C. H. (2014). Does insurance activity promote economic growth? Further evidence based on bootstrap panel granger causality test. The European Journal of Finance, 20(12), 1187-1210. Doi: https://doi.org/10.1080/1351847X.2012.757555
• Dalkılıç, N. ve Gülcemal, M. E. (2022). Sigorta harcamaları ve gayri safi yurt içi hasıla değişkenlerinin sigorta pazar payına etkisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(1), 449-464. Doi: https://doi.org/10.20491/isarder.2022.1390
• Deloitte Danışmanlık A.Ş. (2015). Sigorta acenteleri dünya uygulamaları araştırma ve 2023 vizyonu belirleme raporu. Ankara: TOBB. Erişim: https://www2.deloitte.com/tr/tr/pages/financial-services/articles/insurance-agents-world-applications-of-research.html
• DASK (2023). Doğal Afet Sigortaları Kurumu. Erişim. 25 Eylül 2023, https://www.dask.gov.tr/zorunlu-deprem-sigortasi-istatistikleri
• Dickey, D. A. ve Fuller, W. A. (1979). Distribution of the estimators for autoregressive time series with a unit root. Journal of the American Statistical Association, 74(366), 427-431. Doi: https://doi.org/10.1080/01621459.1979.10482531
• Göksu, S. ve Mere. M. (2022). İktisadi hoşnutsuzluk endeksi ve ekonomik büyüme sigortacılık sektörü üzerinde etkili mi?. International Journal of Social Humanities Sciences Research, 9(82), 680-689. Doi: https://doi.org/10.26450/jshsr.3075
• Gonzalez, M. R., Wegener, C. ve Basse, T. (2022). Re-investigating the insurance-growth nexus using common factors. Finance Research Letters, 46, 102231. Doi: https://doi.org/10.1016/j.frl.2021.102231
• Haiss, P. ve Sümegi, K. (2008). The relationship between insurance and economic growth in Europe: A theoretical and empirical analysis. Empirica, 35, 405-431. Doi: https://doi.org/10.1007/s10663-008-9075-2
• Hatemi‐J, A., Lee, C. C., Lee, C. C. ve Gupta, R. (2019). Insurance activity and economic performance: Fresh evidence from asymmetric panel causality tests. International Finance, 22(2), 221-240. Doi: https://doi.org/10.1111/infi.12333
• Hendry, D. F. ve Juselius, K. (2001). Explaining cointegration analysis: Part-II. The Energy Journal, 22(1): 75-120. Doi: https://doi.org/10.5547/ISSN0195-6574-EJ-Vol22-No1-4
• Kar, M. ve Pentecost, E. J. (2000). Financial development and economic growth in Turkey: Further evidence on the causality issue. Economic Research Paper. 00/27, Loughborough University.
• Karakuş, M. ve Atabey, A. Ö. (2021). Genç işsizlik, ihracat ve büyüme arasındaki ilişki: Türkiye için ampirik bir analiz. Alanya Akademik Bakış, 5(2), 865-882. Doi: https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.889070
• Kremers, J. J., Ericsson, N. R. ve Dolado, J. J. (1992). The power of cointegration tests. Oxford bulletin of economics and statistics, 54(3), 325-348. Doi: https://doi.org/10.1111/j.1468-0084.1992.tb00005.x
• Kugler, M. ve Ofoghi, R. (2005). Does insurance promote economic growth? Evidence from the UK. In Money Macro and Finance (MMF), Research Group Conference 8.
• Lee, C. C. ve Lee, C. C. (2020). Insurance activity, real output, and geopolitical risk: Fresh evidence from BRICS. Economic Modelling, 92, 207-215. Doi: https://doi.org/10.1016/j.econmod.2020.01.001
• Lee, C. C., Lee, C. C. ve Chiou, Y. Y. (2017). Insurance activities, globalization, and economic growth: New methods, new evidence. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 51, 155-170. Doi: https://doi.org/10.1016/j.intfin.2017.05.006
• Lee, J. ve Strazicich, M. C. (2003). Minimum lagrange multiplier unit root test with two structural breaks. Review of economics and statistics, 85(4), 1082-1089. Doi: https://doi.org/10.1162/003465303772815961
• Levine, R. (2005). Finance and growth: theory and evidence. Handbook of economic growth, 1 , 865–934. Doi: https://doi.org/10.1016/S1574-0684(05)01012-9
• Liu, G. C., Lee, C. C. ve Lee, C. C. (2016). The nexus between insurance activity and economic growth: A bootstrap rolling window approach. International Review of Economics & Finance, 43, 299-319. Doi: https://doi.org/10.1016/j.iref.2015.11.004
• McNown, R., Sam, C. Y., ve Goh, S. K. (2018). Bootstrapping the autoregressive distributed lag test for cointegration. Applied Economics, 50(13), 1509-1521. Doi: https://doi.org/10.1080/00036846.2017.1366643
• Mehmood, B., Shahbaz, M. ve Jiao, Z. (2021). Do Muslim economies need insurance to grow? Answer from rigorous empirical evidence. The Quarterly Review of Economics and Finance, 87, 346–359. Doi: https://doi.org/10.1016/j.qref.2021.05.006
• Narayan, P. K. (2005). The saving and investment nexus for China: Evidence from cointegration tests. Applied Economics, 37(17), 1979-1990. Doi: https://doi.org/10.1080/00036840500278103
• OECD (2023). Ekonomik işbirliği ve kalkınma örgütü, OECD Stat Database. Erişim, 1 Mayıs 2023, https://stats.oecd.org/
• Öztürk, N., Darıcı, H. K. ve Kesikoğlu, F. (2015). Ekonomik büyüme ve finansal gelişme ilişkisi: Gelişmekte olan piyasalar için bir panel nedensellik analizi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30(1), 53-69.
• Patrick, H. T. (1966). Financial development and economic growth in underdeveloped countries. Economic Development and Cultural Change, 14(2), 174-189. Doi: https://doi.org/10.1086/450153
• Pesaran, M. H., Shin, Y. ve Smith, R. J. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326. Doi: https://doi.org/10.1002/jae.616
• Phillips, P. C. B. ve Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2), 335-346. Doi: https://doi.org/10.1093/biomet/75.2.335
• Pradhan, R. P., Arvin, M. B. ve Norman, N. R. (2015). Insurance development and the finance-growth nexus: Evidence from 34 OECD countries. Journal of Multinational Financial Management, 31, 1-22. Doi: https://doi.org/10.1016/j.mulfin.2015.02.001
• Sam, C. Y., Mcnown, R. ve Goh, S. K. (2019). An augmented autoregressive distributed lag bounds test for cointegration. Economic Modelling, 80, 130-141. Doi: https://doi.org/10.1016/j.econmod.2018.11.001
• Skipper, H. D. (1997). Foreign insurers in emerging markets: issues and concerns. International Insurance Foundation. Washington, DC.
• Toda, H. Y. ve Yamamoto, T. (1995). Statistical inference in vector autoregressions with possibly integrated processes. Journal of Econometrics, 66(1-2), 225-250. Doi: https://doi.org/10.1016/0304-4076(94)01616-8
• Tursoy, T. ve Faisal, F. (2018). The impact of gold and crude oil prices on stock market in Turkey: Empirical evidences from ARDL bounds test and combined cointegration. Resources Policy, 55, 49-54. Doi: https://doi.org/10.1016/j.resourpol.2017.10.014
• Türkiye Sigorta Birliği İstatistikleri (2023). Türkiye Sigorta Birliği veri tabanı. Erişim, 1 Mayıs 2023, https://www.tsb.org.tr/tr
• Ward, D. ve Zurbruegg, R. (2000). Does insurance promote economic growth? Evidence from OECD countries. Journal of Risk and Insurance, 489-506. Doi: https://doi.org/10.2307/253847
• World Bank (2023). Dünya Bankası veri tabanı. Erişim, 1 Mayıs 2023, http://www.worldbank.org/