A RESEARCH AIMED AT THE ORGANIZATIONAL COMMITMENT AND JOB SATISFACTION OF MANAGERS WORKING IN TURKISH DRUG INDUSTRY

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 117 - 148, 13.06.2017

Nazlı Sevgi Şencan Belgin Aydıntan , Selen Yeğenoğlu

Öz

ABSTRACT

In this study, organizational commitment and job satisfaction
concepts which are the subtitles of organizational behavior discipline have
been analysed unique to Turkish pharmaceutical industry. Not only in our
country but in the whole world, pharmaceutical industry is a sector which has
prestige and economical power. In this sector pharmacists and other
professionals (ie. business administrators, medical doctors, chemists,
biologists, chemistry engineers, economists, etc.) work.

The main aim of this study is to assess the organizational
commitment and job satisfaction of personell who are in the management position
of drug firms located in Turkey. Also by comparing the results it is aimed to
put forth the present situation. In the questionnaire, the following scales are
used: Allen Meyer “organizational commitment scale” and Mottaz’s “job
satisfaction scale”. This study is done via web, it started by identifying the
managers from AİFD (Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği- Association of
Research-Based Pharmaceutical Companies), İEİS (İlaç Endüstrisi İşverenleri Sendikası- Pharmaceutical
Manufacturers Associaiton of Turkey) and TİSD (Türk İlaç Sanayicileri Derneği-
Pharmaceutical Industry Association of Turkey). Finally 98 managers
participated to the survey. Results of the survey are evaluated by SPSS 15.0.

As an outcome of this study, a positive and significant
correlation is found between the organizational commitment and job satisfaction
of the managers. In other words, it’s been established that while
organizational commitment increases so does the job satisfaction. 

Anahtar Kelimeler

Job satisfaction, organizational commitment, pharmaceutical industry, pharmacist

TÜRK İLAÇ SANAYİNDE ÇALIŞAN YÖNETİCİLERİN ÖRGÜTSEL BAĞLILIK VE İŞ DOYUMLARINA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Öz

ÖZ

Bu çalışmada örgütsel davranış biliminin konularından biri
olan örgütsel bağlılık ve iş doyumu kavramları Türk İlaç Sanayi özelinde
incelenmiştir. Eczacıların ve diğer profesyonellerin (işletmeci, hekim,
kimyager, biyolog, kimya mühendisi, ekonomist vb.) çalıştığı ilaç sanayi sadece
ülkemizde değil, tüm dünyada prestiji ve ekonomik gücü olan bir sektördür.

Araştırmanın temel amacı, Türkiye’de bulunan ilaç
firmalarında yönetici pozisyonunda görev alan kişilerin örgütsel bağlılıkları
ile iş doyumlarını ölçmek ve karşılaştırma yaparak mevcut durumu ortaya
koymaktır. Araştırmadaki ankette, Allen ve Meyer “örgütsel bağlılık ölçeği” ve
Mottaz’ın “iş doyumu ölçeği” kullanılmıştır. Çalışma, web üzerinden, AİFD
(Araştırmacı İlaç Firmaları Derneği), İEİS (İlaç Endüstrisi
İşverenleri Sendikası) ve TİSD’ne (Türk İlaç Sanayicileri Derneği) üye
yöneticilerin belirlenmesiyle başlamıştır. Neticede 98 yönetici anket
çalışmasına yanıt vermiştir. Araştırma sonuçları SPSS 15.0 programı ile
değerlendirilmiştir.

Araştırma sonucunda, yöneticilerin örgütsel bağlılıkları ve
iş doyumları arasında anlamlı ve pozitif bir ilişki bulunmuş olup, diğer bir
ifade ile örgütsel bağlılık arttıkça iş doyumunun arttığı tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

İş doyumu, örgütsel bağlılık, ilaç sanayi, eczacı

Kaynakça

• Abdel-Halim, A.A. (1980). Effects of Higher Order Need Strength on The Job Performance—Job Satisfaction Relationship. Personnel Pshycology, 33, 335-347.
• Applebaum, D., Fowler, S. & FiedleR, N. (2010). The Impact of Environmental Factors on Nursing Stress, Job Satisfaction, and Turnover Intention. Journal of Nursing Administration, 40 (7/8), 323-328.
• Ardıç, K. & BaŞ, T. (2002), Kamu ve Vakıf Üniversitelerindeki Akademik Personelin İş Tatmin Düzeyinin Karşılaştırılması, http://www.ikademi.com/orgutsel-davranis/1592-kamu-ve-vakif-üniversitelerindeki-akademik-personelin-tatmin-duzeyi.html.
• Balay, R. (2000). Yönetici ve Öğretmenlerde Örgütsel Bağlılık. Nobel Yayın Dağıtım, Ankara.
• Başaran İ.E. (1991). Örgütsel Davranış. Gül Yayınevi, Ankara.
• Baysal, A. C., Paksoy, M. (1999). Mesleğe ve Örgüte Bağlılığın Çok Yönlü İncelenmesinde Meyer-Allen Modeli. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 28 (1), 7-15.
• Gaither, C. A. (2009), Job satisfaction and intention to leave the profession: Should we care? Research in Social and Administrative Pharmacy, 5, 91–93.
• Carvajal, M.J., Hardigan, P. (1999). Estimation of Pharmacy Students’ Expected Job Satisfaction Functions: Inter-Gender Differences. American Journal of Pharmaceutical Education, 63, 285-289.
• Chen, Z. X. & Francesco, A. M. (2003) The Relationship Between the Three Components of Commitment and Employee Performance in China. Journal of Vocational Behavior, 62 (3), 490-516.
• Çarıkçı, İ. & Oksay, A. (2004). Örgütsel Yapı ve Meslek Farklılıklarının İş Tatmini Üzerindeki Etkileri: Hastane Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 9 (2), 157-172.
• Çekmecelioğlu, H.G. (2005). Örgüt İkliminin İş Tatmini ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi: Bir Araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6 (2), 23-39.
• Djukic M., Kovner C. & Budin W.C. (2010). Physical Work Environment Testing an Expanded Model of Job Satisfaction in a Sample of Registered Nurses. Nursing Research, November/December, 59 (6), 441-451.
• Dowell, A.C., Westcott,T. & Mcleod, D.K. (2001). A survey of job satisfaction, sources of stress and psychological symptoms among New Zealand Health Professionals. New Zealand Medical Journal, 114, 540-544.
• Efeoğlu, E.İ. (2006). İş Aile-Yaşam Çatışmasının İş Stresi ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Adana.
• Erdem R. (2007). Örgüt Kültürü Tipleri ile Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Elazığ İl Merkezindeki Hastaneler Üzerinde Bir Calışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 2 (2), 63-79.
• Ergeneli, A., Arı, G.S. (2005). Krizde İşten Çıkarmaların Banka Yöneticileri Üzerine Etkileri: Örgütsel Bağlılık, Güven ve Güçlendirme Algıları. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 60 (1), 121-148.
• Gündoğan, T. (2009). Örgütsel Bağlılık: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Uygulaması. T.C. Merkez Bankası İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Ankara.
• İnce, M. & GÜL, H. (2005). Yönetimde Yeni Bir Paradigma: Örgütsel Bağlılık. İleri Giden Ofset, Ankara.
• Karahan, A.,I. (2008). Hastanelerde Liderlik ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (1), 145-162.
• Kawabata, A., Murakami, E. & Iwaki, M. (1998). Importance of clinical activities to job satisfaction in Japanese pharmacists. American Journal of Health-System Pharmacist, 55, 360-3.
• Kaya, İ. (2007). Otel İşletmeleri İşgörenlerinin İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Geliştirilen Bir İş Tatmin Ölçeği. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7 (2), 355-372.
• Keleş, H.N. (2007). İş Tatmininin Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkisine İlişkin İlaç Üretim ve Dağıtım Firmalarında Yapılan Bir Araştırma. SÜ İİBF Sosyal ve Ekonnomik Araştırmalar Dergisi, 13, 243-263.
• Keser, A. (2006). Çağrı Merkezi Çalışanlarında İş Yükü Düzeyi İle İş Doyumu İlişkisinin Araştırılması. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11 (1), 100-119.
• Kong, S.X., Wertheımer, A.I. & Serradell, J. (1994). Psychometric Evaluation of Measures of Organizational Commitment and Intention to Quit Among Pharmaceutical Scientists. Pharmaceutical Research, 11 (1), 171-180.
• Kuruuzüm, A., İpekçi E. & Irmak, Ç. (2009). Path analysis of organizational commitment, job involvement and job satisfaction in Turkish hospitality industry. Tourism Review, 64 (1), 4-16.
• Kwak C., Chung ,B.Y. & Yu Xu,. J. C. (2010). Relationship of job satisfaction with perceived organizational support and quality of care among South Korean nurses: A questionnaire survey. International Journal of Nursing Studies, 47, 1292–1298.
• Lamsa, A. M. & Savolainen, T. (1999). Exploring Commitment in Different Contexts Change: Findings From a Study on Downsizing and Quality Improvement. Academy of Strategic and Organizational Leadership Journal, 3 (1), 35-41.
• Lapane, K.L. & Hughes, C.M. (2006). Job Satisfaction and Stress among Pharmacists in the Long-Term Care Sector. The Consultant Pharmacist, 21 (4), 287-292.
• Lopopolo R.O. (2002). The Relationship of Role-related Variables to Job Satisfaction and Commitment to the Organisation in A Restructured Hospital Environment. Physical Therapy, 82, 984-998.
• Mcgee, G. W. & Ford, R. C. (1987). Two (or more ?) Dimensions of Organizational Commitment: Reexamination of the Affective and Continuance Commitment Scales. Journal of Applied Psychology, 72 (4), 638-642.
• Meyer, J. P. & Herscovitch, L. (2001). Commitment in the Workplace toward A General Model. Human Resource Management Review, 11, 299- 326.
• Meyer, J. P. & Allen, N. J. (2004). TCM Employee Commitment Survey Academic Users Guide. Ontario.
• Meyer, J. P. & Allen, N. J. (1984).Testing the Side-Best Theory of Organizational Commitment: Some Methodological Considerations. Journal of Applied Psychology, 69 (3), 372-378.
• Meyer J.P. & Allen N.J. (1991). A three-component conceptualization of organizational commitment. Human Resource Management Review, 1 (1), 61-89.
• Meyer, J. P, Allen, N. J. & Smith, C.A. (1993). Commitment to Organizations and Occupations: Extension and Test of a Three-Component. Journal of Applied Psychology, 78 (4), 538-551.
• Mosadeghrad A.M. & Ferlie E. & Rosenberg D. (2008). A study on the relationship between job satisfaction, organisational commitment and turnover intention among hospital employees. Health Services Management Research, 21, 211-227.
• Mottaz, C. J. (1989). An Analysis of the Relationship between Education and Organizational Commitment in a Variety of Occupational Groups. Journal of Vocational Behavior, 28 (3), 214-228.
• Mottaz C.J. (1987). Age and Work Satisfaction. Work And Occupations, 14 (3), 389-408.
• Mowday, R. T., Steers, R. M. & Porter, L. W. (1979). The Measurement of Organizational Commitment. Journal of Vocational Behavior, 14, 224-247.
• Padiyara, S.R. & Komper, K.E. (2010). Effect of postgraduate training on job and career satisfaction among health-system pharmacists. American Journal of Health-System Pharmacist, 67 (1), 1094-1100.
• Pınar, İ. (2008). İş Tatmini Oluşturan Boyutların Toplam Tatmin Üzerindeki Etkilerinin Doğrulayıcı Faktör Analizi İle İncelenmesi Üzerine Türk İşletmelerinde Bir Araştırma. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37 (2), 151-166.
• Rauch, T.M. (1981). Job Satisfaction in the Practice of Clinical Pharmacy. American Journal of Health-System Pharmacist, 71 (5), 527-29.
• Savery, L. K. & Syme, P. D. (1996). Organizational Commitment and Hospital Pharmacists. Journal of Management Development, 15 (1), 14-22.
• Şencan N. (1994). Ankara İlinde Bulunan Serbest ve Hastane Eczacılarının İş Doyumları Üzerine Bir Araştırma. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Seston, E., Hassell, K. & Ferguson, J. (2009). Exploring The Relationship between Pharmacists’ Job Satisfaction, Intention to Quit The Profession, and Actual Quitting. Research in Social and Administrative Pharmacy, 5, 121–132.
• Shah, M.A., Chowdhury, R.I. & Al-Enezi, N. (2001). Determinants of Job Satisfaction among Selected Care Providers in Kuwait. Journal of Allied Health, 30 (2), 68-74.
• Shoaf P.R. & Gagnon J.P. (1980). A comparison of female and male pharmacists' employment benefits, salary, and job satisfaction. Contemporary Pharmacy Practice, 3 (1), 47-51.
• Tett, R. & Meyer, J. (1993). Job Satisfaction, Organisational Commitment, Turnover Intention, Turnover: Path Analyses Based On Meta. Personnel Psychology, 46, 259-293.
• Toker, B. (2008). Motivasyonda Kullanılan Özendirme Araçlarının İş Doyumuna Etkileri: Beş ve Dört Yıldızlı Otel İşletmelerinde Bir Uygulama. Ege Akademik Bakış Dergisi, 8 (1), 69-91.
• Uygunç N. & Çirmin D. (2004). DEÜ Araştırma ve Uygulama Hastanesi Merkez Laboratuvarı Çalışanlarının Örgüte Bağlılıklarını ve İşten Ayrılma Niyetlerini Etkileyen Faktörler. D.E.Ü.İ.İ.B.F.Dergisi, 19 (1), 91-99.
• Üren, S.G. & Çorbacioğlu, S. (2012). Algılanan Örgütsel Desteğin Örgütsel Bağlılığa Etkisi: İmalat Sektöründe Faaliyet Gösteren Bir İşletme Örneği. Gazi İİBF Dergisi, 14 (1), 29-52.
• Wasti, S. A. (2000). Örgütsel Bağlılığı Belirleyen Evrensel ve Kültürel Etmenler: Türk Kültürüne Bir Bakış. Akademisyenler ve Profesyoneller Bakış Açısıyla Türkiye'de Yönetim, Liderlik ve İnsan Kaynakları Uygulamaları. (Derleyen: Z. Aycan), Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 21, 201-224, Ankara.
• Wiener, Y. (1982). Commitment in Organizations: A normative View. Academy of Management Review, 7 (3), 418-428.
• Wiener, Y. & Vardi, Y. (1980). Relationships Between Job, Organization and Work Outcomes: An Integrative Approach. Organizational Behavior and Human Performance, 26 (1), 81-96.
• Williams, L. J. & Hazer, J. T. (1986). Antecedents and Consequences of Satisfaction and Commitment in Turnover Models: A Reanalysis Using Latent Variable Structural Education Methods. Journal of Applied Psychology, 71 (2), 219-231.
• Wyatt, J. & Harrison, M. (2010). Certified Pediatric Nurses’ Perceptions of Job Satisfaction. Pediatric Nursing, 36 (4), 205-209.
• Yildirim, F. (2002). Çalışma Yaşamında Örgüte Bağlılık ve Örgütsel Adalet İlişkisi. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
• http://www.ibp.gov.tr (09.10.2012)
• http://www.ikademi.com/orgutsel-davranis/1101-yonetimde-yeni-bir-paradigma-orgutsel-baglilik-ii.html (03.03.2010)
• http://www.tisd.org.tr/istihdam.asp (20.12.2012)
• http://www.tubitak.gov.tr/tubitak_content_files/vizyon2023/si/EK-6.pdf (20.12.2012)
• http://www.tisd.org.tr/hakkimizda.asp (20.12.2012)
• http://www.ieis.org.tr/asp_sayfalar/index.asp (20.12.2012)
• http://www.aifd.org.tr/anasayfa.aspx (20.12.2012)
• http://www.deloitte.com/assets/Dcom-Turkey/Local%20Assets/Documents/turkey-tr_lshc_turkiyedeilacsanayi_260110.pdf (03.03.2013).
• Türkiye Cumhuriyeti Ekonomi Bakanliği, İlaç ve Eczacılık Ürünleri Sektörü, Sektör Raporları, İhracat Genel Müdürlüğü Kimya Ürünleri ve Özel İhracat Daire Başkanlığı, 2012, http://www.ibp.gov.tr/pg/sektorpdf/sanayi/ilac_eczacilik_2012.pdf (16.03. 2013).