YUNANİSTAN’IN TARİHTEKİ İFLASLARI 1843-1893-1932

Yıl 2023, , 101 - 119, 28.06.2023

Ünsal Başak

https://doi.org/10.48145/gopsbad.1272703

Öz

Yunanistan bağımsızlığını kazandıktan sonra, bir yandan isyan sırasında aldığı borçları ödemek, diğer yandan ise modern bir devlet oluşturmak için dış borçlanma yoluna gitmiş ve bu borçlanma sonucunda 1843 yılında ilk iflasını yaşamıştır. Bu ilk iflas sonucunda Yunan Ordusu siyasete müdahale etmiş ve anayasal bir yönetime geçilmiştir. Ülkenin ekonomik altyapısının kurulması, modern bir ordu oluşturulması, Makedonya, Girit ve Balkanlar’da yaşanan sorunlara yönelik savaş hazırlıkları, Yunanistan’ın 1893 yılındaki ikinci iflasının temel nedenleri olmuştur. Bu iflas sonucunda ordunun siyasetteki ağırlığı artarken Venizelos’un önderliğinde milliyetçi akım Yunan siyasetinde daha fazla rol oynamaya başlamıştır.
Megali İdea düşüncesiyle Anadolu’ya çıkan Yunan Ordusu’nun Kurtuluş Savaşı’nda hezimete uğraması ve daha sonra da mübadeleyle bir buçuk milyon Rum’un Yunanistan’a gitmesi 1932 iflasını tetiklemiştir. Bu iflasın sonucunda Yunanistan, General Metaksas diktatörlüğüne doğru hızla ilerlemiş, ülkede grevler ve Komünist Partisi’nin güçlenmesi gibi daha sonra Yunan İç Savaşı’nda etkilerini gösterecek önemli sosyal değişimler yaşanmıştır.
Yunanistan bu yaşadığı ekonomik süreçler boyunca sürekli olarak dış borçların faizlerini ödemek ve bütçe açıklarını karşılamak için yeni borçlar almış, en sonunda bu borçları ödeyemeyecek duruma gelmiş ve ülke üç kez resmen iflas etmiştir. Yunan ekonomisi her iflastan sonra dönemin büyük güçlerinin denetimi altına girmiştir.
Bu çalışmada ağırlıklı olarak Yunanca kaynaklar kullanılarak, Yunanistan’ın 1843, 1893 ve 1932 iflasları, bu iflasların nedenleri ve bu iflaslar sonucunda Yunanistan’ın ekonomik bağımsızlığını kaybetmesinin Yunan sosyal yapısında yarattığı sorunlar ortaya koyulmaya çalışılacaktır

Anahtar Kelimeler

Yunanistan, İflas, Yunan Ordusu, Borç

Kaynakça

• Adıyeke, A.N. (1999), Osmanlı İmparatorluğu ve Girit Bunalımı (1896-1908), TTK Yayımı, Ankara.
• Aikaterini, F. (1999), Harilaos Trikupis İ Zoi Ke Tu Ergo Tu, Ekdosi Vuli Ton Elinon, Atina,
• Aleksandridis, M.(2006), Eliniki Oikonomia, Ekdoti Singhroni, Atina.
• Andreas, A. (1925), Mathimata Dimosios Oikonomias, Atina.
• Anisa, K. (2011), İ Ptohefsis Tis Eladas Apo Ti Dimurgia To Eliniku Kratus Eos Simera, Yüksek Lisans Tezi, Pire Üniversitesi.
• Bakar, B. (2008), “Zor Zamanlarda İyi Komşuluk Örneği: İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye’den Yunanistan’a Yapılan Yardımlar”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Sayı 71: 413-444.
• Başak, Ü. (2015), “Yunanca Kaynaklarda Çanakkale Savaşı”, Atatürk Yolu Dergisi, Sayı 56: 1-10.
• Belenli, T. (2019), “Yavuz Zırhlısı ve Tamirinin Türk-Yunan İlişkilerine Etkisi” Belleten, Sayı 83, 689-728.
• Clogg, R. (1997), Modern Yunanistan Tarihi, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Cokas, S. (1998), Anaptiksi Ke Eksinghronismos Sti Elada Sta Teli Tu 19 Eona İpanaptiksi i Eksartimeni Anaptiksis, Ekdosi Temelios, Atina.
• Çukalos, K. (1977), İ Anortotiki Prospathia Tu Harilaou Trikupi 1882-1895, Atina.
• Dafnis, G. (1955), İ Elas Metaksi Dio Polemon 1923-1940, Ekdosi İkaros, Atina.
• Derdilis, G.B. (2017), Epta Polemi, Tesseris Emfilii, Epta Ptohefsis 1821-2016, Polis Yayınları, Atina.
• Derdilis, G.B. (1984), Eliniki Oikonomia (1830-1910) Ke Viomihaniki Epanastasi, Ekdosi Sakulas, Atina.
• Erdem, N. (2009), “Yunan Tarihçilerinin Gözüyle 1930 Türk-Yunan Dostluk Antlaşması ve Venizelos’un Bu Sürece Katkıları” Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 23.
• Eser, M. (2019), Elefterios Venizelos, Yunan Arşiv Kaynaklarına Göre Türk Yunan İlişkileri, Yeditepe Yayınları, İstanbul.
• Frary,L.J. (2015), Russia and The Making Of Modern Greek Identity, 1821-1844, Oxford University Press, Londra.
• Hacıiosif, H. (1998), İstoria Tis Eladas Tu 20 Aıona İ Aparhes 1900-1922, A Cildi, Ekdosi Politias, Atina.
• Hekimoglou, E. (2011), Apo Tin Ptohefsi Stin Anthisi 1898-1912, Elefterotipia Yayınları, Atina.
• İliadakis, T. M .(2011), O Eksoterikos Danismos Sti Yenesi Ke Ekseliksi Tu Neu Elliniku Kratus 1824-2009, Ekdosi Batsiulos, Atina.
• Kostis, K. (1986), İ Trapezas Ke İ Krisi 1929-1932, Ekdosi Emborika Trapeza Eladas, Atina.
• Köylü, M. (2015), “İnönü Muharebeleri’nden Sonra Anadolu’daki Yunan Harekâtı ve İoannis Metaksas’ın Öngörüleri”, Akademik İncelemeler Dergisi, Cilt 10, Sayı 2.
• Kriakopulos, K. (1965), Selides Apo Tin Neoteran Eliniki İstoria (1821-1912), Vasiliko Ethniki İdrima Yayını, Atina,
• Kriki, P. (2008), O Polos Tu Stratu Stin Ekseliksi Tis İstorias Apo Tin Epanastasi Tu 1821 Mehri To 1975, Ekdosis Kultura, Atina.
• Ed. Makridimitris, A.(2008), Proedri Tis Vulis, Gerusias Ke Etnosinelefseon, 1821-2008, İdrima Tis Vulis Ton Elinon, Atina.
• Minoglu, İ. P. (1993), The Greek State And The International Financial Community, 1922-1932: Demystifying The Foreign Factor, Doktora Tezi, London School Of Economics, Londra.
• Moiras, L. (2006), 1909 Gudi Darbesinin Türk ve Yunan Kamuoyuna Yansıması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi.
• Muzelis, N. (1978), Neoeliniki Koinonia: Opsis İpanaptiksis, Atina.
• Nasiaras, T. (2014), To Elliniko Ethnos Se Krisi Politiki Ke Polites Se Periodus Kriseon 1843, 1893, 1932., Yüksek Lisans Tezi, Aristoteles Üniversitesi Tarih ve Arkeoloji Bölümü, Selanik.
• Örenç, A.F. (2009, “1827 Navarin Deniz Savaşı ve Osmanlı Donanması”, Tarih Dergisi, Sayı 46: 37-84.
• Pallis, A. A. (1995), Yunanlıların Anadolu Macerası (1915-1922), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Panopulo, Y. (2020), Ta Didagmata Apo Tis Ptohefsis Tu Eliniku Kratus, Yüksek Lisans Tezi, Peloponisos Üniversitesi Ekonomi Bilimi Bölümü.
• Paravantes, S. Z. (2009), “The Art of Manipulation”: British Foreign Policy in Greece and the Declaration of the Truman Doctrine: October 1944 to March 1947, Simon Fraser University, Yüksek Lisans Tezi, Kanada.
• Petropulos, Y.(1986), Politiki Ke Singkrotisi Kratus Sto Eliniko Vasilio (1833-43), Atina.
• Pizanias, P.(1988), Oikonomiki İstoria Tis Elinikis Stafidis 1851-1912: Paragoyi, Diethnis agora, Diamorfosi Timon, Krisi, Ekdosi Emboriko Trapeza Eladas, Atina.
• Reinhart, C. M.; Trebesch, C. (2015), “The Pitfalls of External Dependence: Greece,1829-2015”, Münih Üniversitesi Ekonomi Bölümü Yayını, Münih.
• Roubien, D.(2020), Creating Modern Athens, A Capital Between East and West, Routledge Yayınları, Londra.
• Sakelaropulos, T. (1994), İ Krisis Stin Ellada 1830-1857: Oikonomikes, Kinonikes Ke Politikes Opsis, Politia Yayınları, Atina.
• Stavrinou, M.(1986), İ Angliki Politiki Ke Kritiko Zitima 1831-1841, Ekdosi Domos, Atina.
• Stefanidis, D. (1930), İ İsroi Ksenon Kefalion Ke İ Oİkonomiki Ke Politiki Sinepia, Atina.
• Tağmat, Ç.D. (2016), Açlık İkinci Dünya Savaşı’nda Türkiye’nin Yunanistan’a Yardımları, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Tantoulos, A. (2009), H Naumahia Tu Navarinu, Ethniki Pinakothiki Ke Musio Aleksandru Sutsu Yayımı, Sparta.
• Tsirigotis, D. (2013), Neoteri Ke Singhroni Eliniki İstoria, Ekdossi Poiotita, Atina.
• Tsoulfidis, L. Zouboulakis, M. (2016), “Greek Sovereign Defaults and Prospect”, South Eastern Europa Journal Of Economics, Makedonya Üniversitesi Basımevi, Selanik.
• Tsulfidis, L.(2012), İ Ptohefsis Tu Elliniku Kratus, Makedonya Üniversitesi Yayınları, Selanik.
• Tukin, C. (1945), “Osmanlı İmparatorluğu’nda Girit İsyanları” , Belleten, Cilt 9, Sayı 34: 163-206.
• Vurnas, T. (1998),açlık İstoria Tu Neoteris Ke Singhronis Eladas, Ekdosi Patakis, Atina.
• Yıldırım, H. (2017), “Millî Mücadele Dönemi Türk Basınında Yunanistan’ın Mali İflası” Atatürk Yolu Dergisi, Sayı 60.
• Zubulakis, M. (2015), “İ İstoria Tu Eliniku Hreus”, Foreign Affairs Greek Version.