YAPAY ZEKA UYGULAMALARININ YEREL HİZMET SUNUMUNA ETKİSİ

Yıl 2023, , 120 - 134, 28.06.2023

İbrahim Tanju Akyol , Nefise Ayşe Şenay Özkan

https://doi.org/10.48145/gopsbad.1287364

Cited By: 2

Öz

Dijital çağ olarak adlandırılan 21. yüzyılda bilginin dönüşüm hızı artmıştır. Bu çağın en önemli teknolojik gelişmelerinden biri yapay zekanın çeşitli alanlarda uygulanmaya başlamasıdır. Her ne kadar yapay zeka teknolojilerine yönelik birtakım endişelerden söz edilse de birçok fırsatlar sağladığı da bilinmektedir. Bu çerçevede devletler, teknoloji şirketleri ve bilim insanları başta olmak üzere pek çok aktör yapay zekanın çeşitli sektörlere etkilerinin ne olabileceğini gündemlerine almıştır. Yapay zekanın etki edebileceği alanlardan birinin de yerel hizmet sunumu olduğu tespit edilmiştir. Bu kapsamda yerel hizmetlerin yeterli kaliteye ve hıza sahip olmadıkları, etkinlik ve verimlilik gibi kazanımları ortaya çıkartamadıkları belirtilmektedir. Bu çalışmanın amacı, yapay zeka teknolojisinin yerel hizmet sunumunun dönüşümüne etkilerini ortaya koymaktır. Çalışmada, betimsel analiz yöntemleri içerisinden örnek olay (özel durum) incelemesi yöntemi kullanılmaktadır. Araştırma doküman analizi şeklinde gerçekleşmiştir. Çalışma sonucunda, yapay zeka destekli öncü uygulamaların hizmet sunumunda önemli çıktılar sunması, yapay zekanın gelişimini sürdüren bir alan niteliği taşıması, pek çok sektörde uygulama sahasına sahip olması gibi bileşenler bir bütün olarak değerlendirildiğinde yapay zekanın yerel hizmet sunumuna önemli katkılar sunabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

yapay zeka, yerel hizmet sunumu, yerel yönetimler

Kaynakça

• Anyoha, R. (2017), “Can Machines Think?”, The History of Artificial Intelligence, https://sitn.hms.harvard.edu/flash/2017/historyartificial-intelligence/, (Erişim Tarihi: 24.12.2022).
• Batok, N. (2020), “Artificial Intelligence has changed our World”, https://www.meer.com/en/64215-artificial-intelligence-haschanged ourworld#:~:text=Artificial%20Intelligence%20is%20the%20use,humans%20of%20various%20repetitive%20tasks,(Erişim Tarihi: 07.07.2022).
• Bletz, J. (2016), “Molenwaard: the world's first digital municipality”, https://joinup.ec.europa.eu/collection/egovernment/document/molenwaard-worlds-first-digital-municipality, (Erişim Tarihi: 18.11.2022).
• Böcüoğlu-Bodur, A. (2022). “e-Devlet'e yapay zeka desteği geliyor”, https://www.aa.com.tr/tr/bilim-teknoloji/e-devlete-yapay-zekadestegi-geliyor/2721985, (Erişim Tarihi: 15.12.2022).
• Bulut, Y.; Aslan, M. M. (2019), “Yerel Yönetimlerde Bilişim Teknolojilerinin ve Yapay Zekanın Kullanımı Akıllı Park Ankara Harikalar Diyarı Örneği”, I. Uluslararası İletişim ve Yönetim Bilimleri Kongresi, 761-776.
• Bütün, M. (2016), “E-Belediye Faaliyetlerinde Sosyal Medya Kullanımının Etkilerinin E-Yönetişim Bağlamında İncelenmesi”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Enformatik Ana Bilim Dalı, İstanbul.
• Cerebro. (2018), “Yapay Zekanın Tarihçesi ve Gelişim Süreci”, https://medium.com/t%C3%BCrkiye/yapay-zekan%C4%B1ntarih%C3%A7esi-ve-geli%C5%9Fim-s%C3%BCreci-cb4c73deb01d, (Erişim Tarihi: 12.12.2022).
• Cheatham, B.; Javanmardian, K.; Samandari, H. (2019), “Confronting the risks of artifcial intelligence”, McKinsey Quarterly, April 2019, https://www.mckinsey.com, (Erişim Tarihi: 15. 11. 2022).
• City of Helsinki. (2020), “Helsinki and Amsterdam first cities in the world to launch open AI register”, https://news.cision.com/fi/cityof-helsinki/r/helsinki-and-amsterdam-first-cities-in-the-world-to-launch-open-ai-register,c3204076, (Erişim Tarihi: 06.11.2022).
• Criado, J., I.; Gil-Garcia, J., R. (2019), “Creating public value through smart technologies and strategies From digital services to artificial intelligence and beyond”, International Journal of Public Sector Management, 32:5, 438-450.
• Coyle, S. (2019), “Diversity and Artificial Intelligence: A Social Work Challenge”, Social Work Today, 19:6, 12, https://www.socialworktoday.com/archive/ND19p12.shtml, (Erişim Tarihi: 26.11.2022).
• Çakır, C. (2015), “E-Belediye: Sorunlar ve Çözüm Önerileri”, Sosyal ve Beşeri Bilimleri Dergisi, 7:1, 1-15. Davenport, T.; Guha, A.; Grewal, D.; Bressgott, T. (2020), “How Artificial Intelligence will Change The Future of Marketing”, Journal of the Academy of Marketing Science, 48: 24-42.
• Davies, P. (2006), God and the New Physics, United Kingdom: Penguin Books.
• Dilworth, R. (1988), “Artificial Intelligence: The Time Is Now”, Public Productivity Review, 12:2, 123-130.
• Erkek, S. (2017), “‘Akıllı Şehircilik’ Anlayışı ve Belediyelerin İnovatif Uygulamaları”, Medeniyet ve Toplum, 1:1, 55-72.
• Eyidilli, S. (2014), “Google, ilk sürücüsüz otomobilini resmi olarak tanıttı”, https://webrazzi.com/2014/05/28/google-surucusuzotomobili/, (Erişim Tarihi: 14.12.2022).
• Floridi, L. (2020), “Artificial Intelligence as a Public Service: Learning from Amsterdam and Helsinki”, Philosophy & Technology 33: 541–546.
• Fryer, L.; Carpenter, R. (2006), “Emerging Technologies: Bots As Language Learning Tools”, Language Learning & Technology, 10:3, 8-14.
• Gasparetto, A.; Scalera, L. (2019), “From the Unimate to the Delta Robot: The Early Decades of Industrial Robotics”, Proceedings of the 2018 HMM IFToMM Symposium on History of Machines and Mechanisms, 284-295.
• Government Technology (2022), “How AI Helps State and Local Governments Work Smarter”, ttps://www.govtech.com/opinion/howai-helps-state-and-local-governments-work-smarter, (Erişim Tarihi: 14.03.2023).
• Gül, H. (2018), “Dijitalleşmenin Kamu Yönetimi ve Politikaları ile Bu Alanlardaki Araştırmalara Etkileri”, Yasama Dergisi, 36, 5-26.
• Hinton, G. H.; Salakhutdinov, R. R. (2006). “Reducing the Dimensionality of Data with Neural Networks”, Science, 313: 504-507.
• İnce, N., M. (2001), Elektronik Devlet: Kamu hizmetlerinin Sunulmasında Yeni İmkanlar, Ankara: DPT Yayınları.
• İNGEV; IPM and Centre For Technology Global Affairs (2019), “Yerel Yönetimlerde Dijital Yönetim Fırsatları”, https://ingev.org/raporlar/Yerel_Yonetimlerde_Dijital_Yonetisim_Firsatlari.pdf, (Erişim Tarihi: 14.12.2022).
• Kara, Ö. (2020), “Öncü otonomi ve yapay zeka çalışması: Shakey”, https://www.defenceturk.net/oncu-otonomi-ve-yapay-zekacalismasi-shakey, (Erişim Tarihi: 24.12.2022).
• Kaypak, Ş. (2010), “E-Dönüşüm Sürecinde E-Devlet Yapılanması ve Antakya Belediyesine Yansımaları”, S., Murat ve İ., G. Yumuşak, (Ed.), Uluslararası 8. Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi Bildiriler Kitabı (s. 1504-1521), İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, İstanbul.
• Koos, S.; Syukron, A.; Agustin, N. (2017), “SWOT Analysis on The Implementation of Artificial Intelligence in The Human Dignity Perspective”, https://repository.unugha.ac.id/574/1/SWOT%20ANALYSIS%20ON%20THE%20IMPLEMENTATION %20OF%20ARTIFICIAL%20INTELLIGENCE%20IN%20THE%20HUMAN%20DIGNITY%20PERSPECTIVE%20%28Artik el%29.pdf, (Erişim Tarihi: 28.08.2022).
• Kumar, S. (2019), “Advantages and Disadvantages of Artificial Intelligence”, https://towardsdatascience.com/advantages-anddisadvantages-of-artificial-intelligence-182a5ef6588c, (Erişim Tarihi: 24.08.2022).
• LGC (2022), “What does AI mean for councils? We asked an AI system to tell us…”, https://www.lgcplus.com/politics/lgcbriefing/what-does-ai-mean-for-councils-we-asked-an-ai-system-to-tell-us-14-12-2022/, (Erişim Tarihi: 20.03.2023).
• Luger, G. F.; Stubblefield, W. A. (1998), Artificial Intelligence, Third Edition, Massachusetts: Addison Wesley Longman, Inc.
• Maddison, C.; Lanctot, M. (2016), “Mastering the game of Go with deep neural networks and tree search”, Nature, 529: 484-489.
• Muz, F. N.; Ö, Kılınç, A.; Önsüz, M. F. (2020), “Covid-19 Pandemisinde Yapay Zeka Kullanımı”, ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi, COVID-19 Özel Sayısı: 178-183.
• Marino, M. C. (2006), “I, chatbot: The gender and race performativity of conversational agent”, PhD. Thesis, University of California, Riverside.
• Mehr, H. (2017), “Artificial Intelligence for Citizen Services and Government”, Harvard Ash Center Technology & Democracy Fellow, Harward, https://ash.harvard.edu/files/ash/files/artificial_intelligence_for_citizen_services.pdf, (18.12.2022).
• Mishkoff, H. C. (1986), Understanding Artificial Intelligence, Dallas, Texas: Texas Instruments Learning Center.
• Nabiyev, V. V. (2005), Yapay Zeka Problemler-Yöntemler-Algoritma, 2. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Negnevitsky, M. (2005), Artificial Intelligence A Guide to Intelligent Systems, England: Addison-Wesley.
• Önder, M.; Saygılı, H. (2018), “Yapay Zeka ve Kamu Yönetimine Yansımaları”, Türk İdare Dergisi, 90:487, 629-668.
• Önder, M. (2020), “Yapay Zeka: Kavramsal Çerçeve”, İ. Demir (Ed.), Disiplinlerarası Politika Vizyonu ve Stratejiler 2020 (s. 90-102), Ankara: Iksad Yayınevi.
• Palomares I.; Martınez-Camara, E.; Montes, R.; Garcıa-Moral, P.; Chiachio, M.; Chiachio, J.; Alonso, S.; Melero, F. J.; Molina, D.; Fernandez, B.; Moral, C.; Marchena, R.; de Vargas, J. P.; Herrera, F. (2021), “A panoramic view and swot analysis of artificial intelligence for achieving the sustainable development goals by 2030: progress and prospects”, Applied Intelligence, 51: 6497– 6527.
• Parlak, B.; Doğan, K. C. (2019), “E-Yönetişim: Kuramsal Bir Analiz”, B. Parlak ve K.C. Doğan (Ed.). E-Yönetişim (s. 7-18), İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Ribeiro, R. (2016), “Are Chatbots in State IT’s Future?”, https://statetechmagazine.com/article/2016/11/are-chatbots-state-its-future, (Erişim Tarihi: 19.12.2022).
• Russell, S.; Norvig, P. (2010), Artifical Intelligence A Modern Approach,.Third Education, New Jersey: Prentice Hall.
• Saygılı, H. (2020). “Public Policies On Artificial Intelligence: Comparison Of The USA and China’s AI Public Policies”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Siyaset Yönetimi ve Kamu Yönetimi Anabilim Dalı, Ankara.
• Sezgin, S.; Kara, M. (2022), “Kent Yönetiminde Akıllı Teknolojiler ve Yapay Zeka”, Korkusuz, M., H., ve Kutluk, E. (Ed.), Siyaset, Kamu Yönetimi ve Uluslararası İlişkiler Bağlamında Yapay Zeka Tartışmaları (s. 83-100), Bursa: Ekin Kitabevi.
• Shannon, C. E. (1950), “XXII. Programming a Computer for Playing Chess”, Philosophical Magazine, 41:314, 256-275.
• Şener, E. (2022), “Hayatımızda daha fazla yapay zekaya hazır mıyız?”, https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/ergi-sener/hayatimizdadaha-fazla-yapay-zekaya-hazir-miyiz-42187310, (Erişim Tarihi: 18.12.2022).
• Tahiroğlu-Würsching, F. (2019), “Yerel yönetimde yapay zeka dönemi”, https://home.kpmg/tr/tr/home/medya/pressreleases/2019/03/yerel-yonetimde-yapay-zeka-donemi.html, (Erişim Tarihi: 19.11.2022).
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi. (2021), “Ulusal Yapay Zeka Stratejileri 2021-2025”, https://cbddo.gov.tr/SharedFolderServer/Genel/File/TR-UlusalYZStratejisi2021-2025.pdf, (Erişim Tarihi: 10.11.2022).
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi. (2022), “Yapay Zeka”, https://cbddo.gov.tr/sss/yapay-zeka/, (Erişim Tarihi: 24.11.2022).
• Teller, A. (2008), Exegesis. Canada: Random House Inc.
• Teller, A. (2018), “Google's Artificial Intelligence Chief on Why You Shouldn't Be Afraid of AI”, https://www.popularmechanics.com/technology/robots/news/a28645/googles-alphabet-astro-teller-ai/, (Erişim Tarihi: 10.11.2022).
• Turing, A. M. (1936), “On Computable Numbers, With An Application To The Entscheıdungsproblem”, 230-265, https://www.cs.virginia.edu/~robins/Turing_Paper_1936.pdf, (Erişim Tarihi: 18.11.2022).
• Ünlü, U. (2016), “Sosyal Belediyecilik Anlayışının E-Belediyecilik Uygulamalarına Entegre Edilmesi”, Sayıştay Dergisi, 102: 63-89.
• Vashisht, M. (2017), “How is Artificial Intelligence changing the Public Sector?”, https://www.ishir.com/blog/4662/artificialintelligence-changing-public-sector.htm, (Erişim Tarihi: 19.12.2022).
• Yiğitcanlar, T.; Kevin, C. D.; Luke, B.; Farnoosh, R. (2020), “Contributions and Risks of Artifical Intelligence (AI) in Building Smarter Cities: Insights From A Sysematic Review of The Literature”, Energies, 13:06, 1473, doi:10.3390/en13061473, (Erişim Tarihi: 25.11.2022).
• Young, J. E.; Hawsink, R.; Igarashi, T.; Sharlin, E. (2009), “Toward Acceptable Domestic Robots: Applying Insights from Social Psychology”. International Journal of Social Robotics, 1:1, 95-108.
• Warwick, K. (2012), Artificial Intelligence, Abingdon: Routledge Publishing.
• Weizenbaum, E. (1966), “ELIZA A Computer Program For the Study of Natural Language Communication Between Man And Machine”, Computational Linguistic Communications of the ACM, 9:1, 36-45.
• Whitby, B. (2003), Yapay Zeka. Ç. Karabağlı (Çev.), İstanbul: İletişim Yayınları.
• Xie, T.; Pentina, I. (2022), “Attachment Theory as a Framework to Understand Relationships with Social Chatbots: A Case Study of Replika”, Proceedings of the 55th Hawaii International Conference on System Sciences (HICSS 2022), 2046-2055.