The Dynamics of Child Labor in Turkey

Yıl 2019, EKONOMİ ve SİYASET ÖZEL SAYI, 39 - 56, 30.12.2019

Sevda Berigel , İlhan Eroğlu

Öz

Child labour is one of the problems caused from the
profit-minded perspective of business life all over the world. Change overs of
the industrial revolution have increased the child labour, seen as low-cost
labour in business life; additionaly they have turned this situation into a big
deal. Although many international organisations such as, firstly, ILO, UNICEF
and OECD have done many studies about fighting against child labour for
decades, there have been stil many things to do both in the World and in our
country. İn this study, the situation of child labour in Turkey, which has a
strong spiral relations between its causes, will be analyzed and also opinions
will be given to its resolution.

Anahtar Kelimeler

Poverty, Informal Employment

Türkiye’de Çocuk İşçiliğinin Dinamikleri

Öz

Çocuk işçiliği tüm dünyada çalışma hayatının kar odaklı
anlayışının doğurduğu sorunlardan biridir. Sanayi devrimiyle birlikte yaşanan
köklü değişimler iş hayatında ucuz iş gücü olarak görülen çocuk işçiliğini
artırmakla kalmamış; bu durumu uluslar arası bir sorun haline getirmiştir.
Çocuk işçiliğiyle mücadele konusunda başta ILO olmak üzere UNİCEF ve OECD gibi
çok sayıda uluslar arası kuruluş, on yıllardır birçok çalışma gerçekleştirmiş
olsa da, hem dünyada hem de Türkiye’de bu konuda daha uzun bir yol alınması
gerektiği aşikardır. ILO’ nun Ending Child Labour By 2025: A Review Of Policies
And Programmes adlı çalışma sonucuna göre bugün dünya genelinde 152 milyon
çocuk işçi mevcut. Türkiye’ de ise bu sayı çırakların, stajyerlerin ve tarım
işçisi çocukların da eklenmesiyle yaklaşık 2 milyondur. Bu çalışmada, sebepleri
arasında güçlü bir sarmal ilişkinin var olduğu çocuk işçiliğinin, Türkiye’ deki
durumu analiz edilecek olup; çözümüne yönelik görüşlere de yer verilecektir.

Anahtar Kelimeler

Yoksulluk, Kayıt dışı istihdam, çocuk iş gücü

Kaynakça

• Acaroğlu, H. (2010). ‘‘Türkiye’de Çocuk İşgücüne İnsan Sermayesi Açısından Bir Yaklaşım: Yoksulluk, Çocuk İşgücü Ve İnsan Sermayesi Döngüsü’’ Eskişehir Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Eskişehir
• Kurnaz, Avşar Ş. (2009). “Türkiye’de Çocuk Yoksulluğu” T.C. Başbakanlık Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Genel Müdürlüğü Sosyal Yardım Uzmanlık Tezi, Ankara. Çöpoğlu, M. (2018), “Türkiye’de Çocuk İşçiliği”, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Sayı: 14.
• DİSK, (2015).“ Türkiye’ de Çocuk İşçiliği Gerçeği Raporu”, http://disk.org.tr/2015/04/ disk-ar-turkiyede-cocuk-isciligi-gercegi-raporu-2015/ Erişim: 24.06.2015
• DİSK/GENEL-İŞ SENDİKASI, (2017) “Türkiye’de Çocuk İşçi Olmak”, http://cloudsdomain.com/uploads/dosya/14918.pdf Erişim Tarihi: 06.07.2017
• Fidan, F. (2004). “Çalışan Çocuk Olgusuna Sosyo- Psikolojik Bakış” . Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 4 (1), ss. 30-49.
• Filiz, N. (1999). “Türkiye’de Kayıt Dışı Çocuk İstihdamı” Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Çalışma Ekonomisi ve Endüstrisi İlişkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya.
• Günöz M. (2007). “Türkiye’de Çocuk İşçiliği Sorunu ve Çözüm Önerileri” Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü, Uzmanlık Tezi, Ankara.
• ILO-ÇSGB, (1995). “Uluslararası Çalışma Örgütü; Daha Alınacak Çok Yol Var: Günümüz Dünyasında Çocuk İşgücü”,ILO-ÇSGB Yayını Ankara.
• ILO – TÜİK, (2013). ‘‘Çalışan Çocuklar – 2012’’,ILO – TÜİK yayını Ankara
• ILO-Ending child labour by 2025: A Review Of Policies And Programmes. 2018
• Kağıtçıbaşı, Ç. Ve Ataca, B.(2017). “Çocuğun Değeri Ve Aile Değişimi: Türkiye’den Otuz Yıllık Bir Portre”, Sosyoloji Dergisi, Sayı 35: 77- 101.
• Karaman, B. ve Özçalık, M. (2007). “ Türkiye’de Gelir Dağılımı Eşitsizliğinin Bir Sonucu: Çocuk İşgücü” Yönetim ve Ekonomi Dergisi Cilt:14 Sayı:1, Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Manisa
• Sarı, C. (2006). Formel ve Enformel Arasında: Ankara’da Atık Kâğıt Toplayıcılarının Deneyimine Eleştirel Bir Bakış, Türkiye’yi Sınıf Gerçeğiyle Anlamak. Sosyal Araştırmalar Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Serter, N.(1994 ). Türkiye'nin Sosyal Yapısı. Filiz Kitapevi.İstanbul.
• Sönmez, İ. (2007). “Concentrated Urban Poverty: The Case of Izmir Inner Area”, European Planning Studies, Volume: 15, pp. 319 – 338.
• Sunal, O. (2011). “Gelir Düzeyi ve Çocuk Emeği Arasındaki İlişki: Ülkelerarası Bir Karşılaştırma”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, Cilt: 66, Sayı: 1, ss. 117 – 128.
• Şahin, B. (2009). “Çocuk İşçilerin Korunması”, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara
• Tor, H. (2010). “Türkiye’de Çocuk İşçiliğinin Boyutları” ZeitschriftFürDieWelt Der Türken, Vol.2 No.2. ss.25-42
• Tunçcan N. (1999). “Küreselleşen Dünyada Çocuk İstihdamı” İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Tunçcan, N. (2000). ‘‘Çocuk İşçiliği: Nedenleri, Boyutları ve Küreselleşen Dünyadaki Konumu’’, Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, ss. 43-44.
• TÜİK, (2006). Çalışan Çocuklar – 2006. TÜİK Yayınları, Ankara
• TÜİK, (2007). “Çocuk İşgücü Araştırması – 2006”, TÜİK Haber Bülteni, Nisan Dönemi, Ankara.
• TÜİK, (2012). İstatistiklerle Çocuk – 2012. TÜİK Yayınları, Ankara
• TÜİK, (2013).Çocuk İşgücü Anketi Sonuçları – 2012. TÜİK Haber Bülteni, Nisan Dönemi, Ankara.
• TÜSIAD, (2002). “Türkiye’de İşgücü Piyasası ve İşsizlik”. TÜSIAD Yayınları, İstanbul.
• Yereli, A.B. ve Karadeniz, O. (2004b). ”Kayıt Dışı istihdam.” Odak Yayınevi,1.Baskı, Ankara.
• Yayla, Y., (2017). “Küresel Dünya’da ve Türkiye’de Çocuk İşçiliği: Uluslararası Ve Ulusal Yasal Düzenlemeler Ve Ampirik Göstergeler”, TBB Dergisi, Cilt: 29, Sayı:128 , Ocak 2017 S. 413-436.
• YARARLANILAN KANUNLAR06.05.1930 tarihli ve 1593 Sayılı Umumi Hıfzısıhha Kanunu10.06.2003 Tarihli ve 4857 Sayılı İş Kanunu