THE CRIME AND PUNISHMENT FOR BREAKING TOOTH IN THE OTTOMAN LAW

Yıl 2022, Cilt: 17 Sayı: 1, 23 - 37, 30.06.2022

Buket Çelik

https://doi.org/10.48145/gopsbad.1091790

Öz

The Ottoman people were able to seek their rights in the face of justice by applying to the courts and the divan for their various problems. In the archive records, there are complaints about insulting based on vulgar words and swearing, and injuries with tools such as guns, knives, stones and sticks. Apart from these, fist-to-fist fights at home or in public places such as streets, bazaars, markets, and baths were also brought to the courts as a reason for complaint.
When the blows to the face and mouth in the fights that took place with close contact resulted in tooth fracture, the person whose tooth was broken complained. In this study, it is emphasized that the incidents of tooth breakage, which are reflected in the Şer'iye Registry, Mühimme Registers, Ahkâm-ı Complaint Registers, and various retail documents, are handled in Islamic and Ottoman law and what sanctions are applied to the criminal. Since there is not a type of crime that is frequently encountered in the archive, the scope of the study has been kept wide, and time and place limitations have not been applied.
Due to the important effects of teeth on appearance, speech and nutrition, tooth fracture incidents took their place among the important cases in Ottoman law, and various sanctions were applied to the person who broke the tooth. The first of these was diyet. It has also been seen that ta'zir punishments such as imprisonment and rowing were given for the crime of breaking a tooth. Although there are also penal clauses stating that retaliation can be made, examples of this are rare, and diyet is generally preferred.

Anahtar Kelimeler

Ottoman, Tooth, Punishment, Law, Injure cerimes

DİŞ KIRMA SUÇUNA KARŞI OSMANLI HUKUKUNDA UYGULANAN YAPTIRIMLAR

Öz

Osmanlı halkı çeşitli sorunları için mahkemelere ve divana başvurarak adalet karşısında hakkını arayabilmiştir. Arşiv kayıtlarında kaba sözler söyleme ve küfretmeye dayalı rencide etme ile silah, bıçak, taş, sopa gibi aletlerle yaralama olaylarına dair şikâyetlere rastlanmaktadır. Bunlar haricinde evinde ya da sokak, çarşı, pazar, hamam gibi umuma açık yerlerde yumruk yumruğa yapılmış kavgalar da şikâyet sebebi olarak mahkemelere taşınmıştır.
Yakın temasla gerçekleşmiş kavgalarda yüze ve ağza alınan darbeler diş kırılmasıyla sonuçlandığında dişi kırılan kişi şikâyetçi olmuştur. Bu çalışmada Şer‘iye Sicili, Mühimme Defterleri, Ahkâm-ı Şikâyet Defterleri ve çeşitli perakende evraklara yansımış diş kırılması hadiselerinin İslam ve Osmanlı hukukunda ele alınması ve suçluya ne gibi yaptırımlar uygulandığı üzerinde durulmuştur. Arşivde örneğine çok sık rastlanan bir suç türü olmadığı için çalışmanın kapsamı geniş tutulmuş, zaman ve mekân sınırlamasına gidilmemiştir.
Dişlerin dış görünüş, konuşma ve beslenme üzerindeki önemli etkilerinden dolayı diş kırılması olayları Osmanlı hukukunda önemsenen davalar arasında yerini almış ve dişi kırana çeşitli yaptırımlar uygulanmıştır. Bunların başında diyet gelmiştir. Ayrıca diş kırma suçu nedeniyle hapis, küreğe gönderme gibi ta‘zir cezalarının verilmiş olduğu da görülmüştür. Kısas yapılabileceğine dair ceza maddeleri de olmakla birlikte bunun örneklerine az rastlanmış, genellikle diyet tercih edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı, Diş, Ceza, Hukuk, Yaralama Suçları

Kaynakça

• 1. T.C. Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı (BOA) Arşiv Belgeleri A.{DVNS.AHK.ADN.d. (Defter No) 1. A.{ DVNS.AHK.SS.d. (Defter No) 1, 2, 5, 9. A.{DVNSMHM.d... (Defter No): 22, 64, 95. A.} MKT.DV.. 75/54, 103/38, 143/26. A.} MKT.MVL. 1/69. A.} MKT.UM. 442/19, 86/16. A.} MKT.MVL. 48/43, 48/85. BEO 1222/91631. DH.H. 64/36. İE. DH. 6/543. MVL 203/50, 205/40, 205/65, 1076/8, 741/13, 742/49, 743/43, 745/33, 957/78, 1077/55. TS.MA.e 189/76.