SİYASAL TOPLUMSALLAŞMANIN DEMOKRATİK TUTUMLAR ÜZERİNE ETKİSİ: TOKAT GAZİOSMANPAŞA ÜNİVERSİTESİ ÖĞRENCİLERİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Yıl 2024, Cilt: 19 Sayı: 1, 1 - 9, 29.06.2024

Halil İbrahim Sarıca , Mutlu Sesli

https://doi.org/10.48145/gopsbad.1419903

Öz

Toplumsallaşma genellikle bireyin topluma aidiyetini ifade ederken, siyasi toplumsallaşma ise öğrenme süreciyle ilişkilendirilmektedir. Siyasal toplumsallaşma, bireylerin siyasi düşüncelerini, yönelimlerini, tutum ve davranışlarını kazandıkları özel bir süreç olarak kabul edilmektedir. Bu süreç özellikle gençlik döneminde, yeni tecrübelerin, tutumların ve ilgilerin edinildiği bir evre olarak öne çıkmaktadır, özellikle de üniversite döneminde yoğunlaşmaktadır. Bu bağlamda, bu araştırmada üniversite öğrencilerinin siyasal toplumsallaşmalarının demokratik tutumlar üzerindeki etkisi incelenmiştir. Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden biri olarak kabul edilen tarama modeli kullanılmıştır. Örneklem, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Tokat Gaziosmanpaşa Üniversitesi'nde öğrenim gören 395 öğrenciden oluşmaktadır. Araştırma verilerini toplamak için Özkılıçcı ve Mamatoğlu (2021) tarafından geliştirilen Siyasal Toplumsallaşma Ölçeği ile Sincar, Şahin ve Beycioğlu (2019) tarafından geliştirilen Demokratik Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, ailenin farklılıklara saygı, duyarlı davranma, gücü yüceltme ve toplumsal sorumluluk değişkenlerini etkilemediği; arkadaşın duyarlı davranma ve toplumsal sorumluluk değişkenlerini etkilemediği ancak farklılıklara saygı ve gücü yüceltme değişkenlerini etkilediği; medyanın ise farklılıklara saygı ve duyarlı davranma değişkenlerini etkilemediği ancak gücü yüceltme ve toplumsal sorumluluk değişkenlerini etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Toplumsallaşma, Siyasal Toplumsallaşma, Demokratik Tutum

Kaynakça

• Akın, M. H. (2011), Toplumsallaşma sözlüğü, Konya: Çizgi Kitabevi.
• Atalay Saral, M. ve Kaya, S. (2022), “Eğitimin demokratik katılıma ve demokrasiye etkisi”, Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12:23, 373-385.
• Ayhan Türkbay, R. (2005), “Üniversite Öğrencilerinin Demokratik Tutum ve Değerleri Üzerine Bir Araştırma: Pamukkale Üniversitesi Örneği”, Yüksek Lisans Tezi, Denizli.
• Bademci, V. (2000), Türkiye’deki okullar ne işe yarar?, Ankara: Başkent Yayınevi.
• Bilici, İ. (2023), “Demokrasi arayışının alternatif yaklaşımları: demokrasi modelleri üzerine teorik bir değerlendirme”, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10:1, 76-88.
• Bingöl, D. (2010), “Demokratik tutum ve değerler açısından üniversite gençliği”, Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 14:1, 129-157.
• Bulut, Y. D. D. N. (2006), “Bir grup üniversite öğrencisinin demokratik tutumları ile çeşitli değişkenler arasındaki ilişkiler”, Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 45:45, 37-59.
• Can, M. (2019), “İnsan hakları ve demokrasi arasındaki ilişkinin felsefi analizi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23:Özel Sayı, 2155-2167.
• Chen, X.; Dong, Q. and Zhou, H. (1997), “Authoritative and authoritarian parenting practices and social and school performance in Chinese children”, International Journal of Behavioral Development, 21:4, 855-873.
• Creswell, J. W. (2013), Araştırma Deseni Nitel, Nicel ve Karma Yöntem Yaklaşımları (çev. M. Bütün), Ankara: Eğiten Kitap.
• Doğan, A.; Altunbey, T. (2021), “Üniversite gençliği ve siyasal toplumsallaşma: Fırat Üniversitesi ve İnönü Üniversitesi öğrencileri üzerine bir araştırma”, Fırat Üniversitesi Harput Araştırmaları Dergisi (FÜHAD), 8:16, 127 150.
• Dursun, D. (2012), Siyaset Bilimi, İstanbul: Beta Basın Yayın Dağıtım.
• Erkan, R.; Bağlı, M. (2013), “Diyarbakır’da seçmen davranışı ve seçmen davranışının oluşmasında yerel medyanın rolü”, Selçuk İletişim, 3:4, 181-196.
• Fichter, J. (2002), Sosyoloji Nedir? (Çev: N. Çelebi), Ankara: Anı Yayıncılık.
• Genç, S. Z.; Kalafat, T. (2007), “Öğretmen adaylarının demokratik tutumları ile problem çözme becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi”, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22:22, 10-22.
• George, D.; Mallery, M. (2010), SPSS For Windows Step By Step: A Simple Guide And Reference, 17.0 Update, Boston: Pearson.
• Gömleksiz, M. N.; Çetintaş, S. (2011), “Öğretmen adaylarının demokratik tutumları”, Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 1-14.
• Kaplan, İ. (1999), Türkiye’de Milli Eğitim İdeolojisi ve Siyasal Toplumsallaşma Üzerindeki Etkisi, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Karasar, N. (2014), Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kozak, M. (2015), Bilimsel Araştırma: Tasarım, Yazım ve Yayım Teknikleri, Ankara: Detay Yayıncılık.
• O’Brien, R. M. (2007), “A caution regarding rules of thumb for variance inflation factors”, Quality & Quantity, 41:5, 673-690.
• Özkılıçcı, G.; Mamatoğlu, M. (2021), “Siyasal toplumsallaşma ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması”, Nesne, 9:21, 556-571.
• Sağlam, N.; Kılıçdere, S.; Topçu, M. B. (2023), “Eğitim felsefesi çerçevesinde demokrasi kültürünün eğitim ortamlarındaki yapısal işleyişinin incelenmesi”, Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 7:30, 501-513.
• Sincar, M.; Şahin, İ.; Beycioğlu, K. (2019), “Demokratik tutum ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması”, Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3:2, 91-100.
• Sorgun, B.; Doğan, İ. (2023), “Devlet ve siyaset bağlamında siyasal iletişim aktörü olarak baskı grupları ve lobicilik”, İletişim ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 3:2, 333-357.
• Şimşek, U.; Doymuş, K.; Karaçöp, A. (2010), “Yükseköğretimde eğitim gören öğrencilerin demokratik tutumlarına jigsaw ve birlikte öğrenme tekniklerinin etkisi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13:1, 167-176.
• Türköz, Ş.; Türköz, E. N. (2022), “Türkiye’de siyasal toplumsallaşma alanında hazırlanan lisansüstü tezler üzerine bir araştırma (1988-2022)”, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4:2, 86-105.