Karadeniz Bölgesi’ndeki Bazı Su Ürünleri İşleme Tesislerinde Çalışma Şartlarına Bağlı Tükenmişlik Faktörünün Belirlenmesi

Yıl 2022, Cilt: 39 Sayı: 3, 169 - 175, 31.12.2022

Mehmet Emin Erdem , Şennan Yücel , Selahattin Çoban

https://doi.org/10.55507/gopzfd.1160156

Öz

Araştırmada, Karadeniz Bölgesi’nde faaliyet gösteren su ürünleri işleme tesislerinde çalışanların tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Karadeniz Bölgesindeki iller (Rize, Trabzon, Sinop ve Samsun) ve bu illerdeki çalışma yapılacak işleme tesisleri “kademeli örnekleme yöntemi” ile belirlenmiştir. İşleme tesisi çalışanlarının toplam sayıları esas alınarak yapılan hesaplarla tespit edilen 102 çalışan ile yüz yüze görüşme gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın amacına uygun hazırlanan anket formları, su ürünleri işleme tesislerinde çalışanlara uygulanarak araştırmanın birincil verileri elde edilmiştir. Maslach tükenmişlik ölçeği ile duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarı olmak üzere üç alt boyut incelenerek araştırma tamamlanmıştır. Araştırmada çalışanların sektörde çalışmışlık sürelerinin az olmasına karşılık, çalışma ortamları ve çalışma şartlarından genel olarak memnuniyet düzeylerinin yüksek olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak çalışanların, işlerinden ve maaşlarından memnun olmaları gibi benzer durumların, çalışanların tükenmişlik düzeyinin düşük olmasına etken olduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Karadeniz Bölgesi, Su ürünleri işleme tesisi, Tükenmişlik faktörü

Destekleyen Kurum

Sinop Üniversitesi

Teşekkür

Selahattin ÇOBAN Yüksek Lisans tezinden düzenlenmiştir.

Determination of the Burnout Factor Due to Working Conditions in Some Fish Processing Facilities in the Black Sea Region

Öz

In this research, aquaculture products operating in the Black Sea Region the aim was to determine the burnout levels of the employees working in the facilities. The provinces in the Black Sea Region (Rize, Trabzon, Sinop, Samsun) and the processing facility to be studied in these provinces were determined by the "Cascade sampling method". Face-to-face interviews were conducted with 102 employees, who were determined by calculations based on the total number of employees of the processing facility. The primary data of the research were obtained by applying the questionnaire forms prepared in accordance with the purpose of the research to the employees in the fishery processing facilities. The research was completed by examining the Maslach burnout scale and three sub-dimensions: emotional exhaustion, depersonalization and personal achievement. In the research, it has been determined that the employees have a high level of satisfaction with their working environment and working conditions, although their working time in the sector is short. As a result, it has been understood that similar situations such as the satisfaction of the employees with their jobs and salaries are factors in the low level of burnout of the employees

Anahtar Kelimeler

Black Sea region, Burnout factor, Fish processing plant

Kaynakça

• Altun, M.A. (2018). Karadeniz Bölgesi Su Ürünleri İşleme Tesisi Çalışanlarının Bazı Demografik Özelliklerinin İncelenmesi. Master's Thesis. Recep Tayyip Erdoğan University, Rize. https://hdl.handle.net/11436/129
• Avşaroğlu, S., Deniz, M.E. & Kahraman, A. (2005). Teknik öğretmenlerde yaşam doyumu, iş doyumu ve mesleki tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14: 115-129.
• Ay, F.A., & Filizöz B. (2011). Örgütlerde mobbing ve tükenmişlik olgusu. arasındaki ilişkilere yönelik bir araştırma. E-Journal of New World Sciences Academy, 6(2): 229-241.
• Bee G.S., & Honey E.Ç. 2008. Concept of Burnout: Importance for Individuals and Organizations. Journal of Management and Economics 15(1): 131-148.
• Beer L.T., Wilmar B.S, Hans W., Hakanen J.J., Shimazu, A., Glaser, J., Seubert, C., Bosak, J., Sinval J & Rudnev M. (2020). Measurement Invariance of the Burnout Assessment Tool (BAT) Across Seven Cross-National Representative Samples. Journal of Res. Public Health, 17(15), 5604; https://doi.org/10.3390/ijerph17155604
• Çağlak E., Karslı B., & Cağlak S. (2012). Su Ürünleri İşleme Tesislerinde Çalışanların Sosyo-Ekonomik Analizi: Balıkesir Örneği. İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 27: 47-67.
• Çakiroglu E., & Tengilimoglu, D. (2014). Mobbing (yıldırma) davranışlarının tıbbi sekreterlerin tükenmişliği üzerine etkisi. Electronic Journal of Vocational Colleges. Special Issue. 167-188.
• Çapkın, K., Korkut, S., Şevik, R., & Olgun, M. (2008). Beyşehir Bölgesindeki su ürünleri işleme tesislerinin yapısı ve sorunlarının belirlenmesi. Journal of fisheriessciences.com. 2(3). 466-474.
• Çöteli, F.T. (2020). Su Ürünleri Raporu. Tarımsal Ekonomi ve Politika Geliştirme Enstitüsü. ISBN: 978-605-7599-43-8. 29 p.
• Dikmetaş E., Top, T., & Ergin, G. (2011). Examining burnout and mobbing levels of assistant physicians. Turkish Journal of Psychiatry, 22:3- 137-149. https://www.researchgate.net/publication/51598457
• Doğan, K., & Yıldız, M. (2008). Marmara Bölgesi gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss) işletmelerinde çalışanların sosyo-ekonomik analizi. İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 23: 17-27.
• Ertürk, E., & Keçecioğlu, T. (2012). Çalışanların İş Doyumları ile Mesleki Tükenmişlik Düzeyleri Arasındaki İlişkiler: Öğretmenler Üzerine Örnek Bir Uygulama. Ege Akademik Bakış Dergisi, 12 (1): 39-52. Doi:10.21121/eab.2012119545
• FAO (2018). The State of the World Fisheries and Aquaculture. Rome, Italy.
• Gümüş, E., Şahin, N.M., İkiz, R., & Yılmaz, S. (2013). Antalya İlindeki Gökkuşağı Alabalığı (Oncorhynchus mykiss) işletmelerinde çalışanların sosyo-ekonomik yapılarının incelenmesi. Ege Üniversitesi Su Ürünleri Dergisi, 30 (4): 161-166. Doi:10.12714/egejfas.201 3 .30.0 4 .0 3
• Helvacı, I., & Turan, M. (2013). Tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi: Silifke’de görev yapan sağlık çalışanları üzerinde bir araştırma. İşletme ve İktisat Çalışmaları Dergisi 1 (4): 58-68. ISSN:2147-804X http://www.isletmeiktisat.com
• Karsavuran, P. (2014). Sağlık sektöründe tükenmişlik: Ankara’daki sağlık bakanlığı hastaneleri yöneticilerinin tükenmişlik düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32 (2): 133-165.
• Köylü, E., & Korkut, Y. (2022). Kütahya Sağlık Bilimleri Üniversitesi Tıp Fakültesi’ndeki son sınıf öğrencileri ve hekimlerde Tükenmişlik Sendromu ve ilişkili faktörler. Jour Turk Fam Phy; 13 (1): 3-11. Doi: 10.15511/tjtfp.22.00103.
• Kulakçı, H., Ayyıldız, T., Veren, F., Kalıncı, N., & Topan, A. (2015). Evaluation of the mobbing and burnout levels and affecting factors of midwives and nurses working in Zonguldak Province Public Hospitals. Journal of Education and Research in Nursing, 12 (2): 133-141. Doi.org:10.5222/HEAD.2015.133
• Maslach, C., Leiter, M., & Jackson, S.E. (2012). making a significant difference with burnout interventions: Researcher and practitioner collaboration. Journal of Organizational Behavior, 33: 296-300. DOI:10.1002/job.784
• Mete, Y.A., & Serin, H. (2015). Okul yöneticilerinin babacan liderlik davranışı ile öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık ve örgütsel sinizm davranışları arasındaki ilişki. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(2): 147-159.
• Özen, S.Ş. (2006). Socio-economic situation and marketing structure of marine fisheries in Tekirdag Province. [Master's Thesis]. Tekirdag Faculty of Agriculture Department of Agricultural Economics. 97 p.
• Torun, A. (1997). Stres ve tükenmişlik. Endüstri ve örgüt psikolojisi. Türk Psikologlar Derneği ve Kalder Derneği Dergisi. 2: 43-45.
• Yücel, Ş. Acar, G. (2018). Su ürünleri kooperatifleri yöneticilerinin sosyo-ekonomik durumu ve kooperatiflerin sorunlarına bakışı. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 7(2): 57-66.