Conservation Problems of Traditional Architectural Heritage in Terms of Life of a Mansion; Remzi Bey Mansion in Bursa-Orhaneli

Yıl 2020, , 172 - 198, 29.07.2020

Zahide Sena Güneş Kaya , Elif Özlem Aydın

https://doi.org/10.37246/grid.721930

Öz

Orhaneli is a settlement which has been founded in the Roman era, where has located in the southern part of Bursa at the Marmara Region. Orhaneli is one of the Highland Region districts with the other three regions, at the southern part of Bursa City. Urban texture has consisted of buildings which were constructed with vernacular materials and traditional techniques until about half a century ago. Original texture of Orhaneli has transformed into multi-storey concrete constructions nowadays, as it is visible at many other Anatolian towns and cities. There are still preserved traditional houses, despite the disappearing of original texture.
Remzi Bey Mansion is one of the most remarkable buildings of Orhaneli which can provides estimation about original texture of the town. The mansion is a four-iwaned building with a central hall which was built with local materials and traditional techniques. New houses were constructed with similar identity in the garden and new spaces were added in the need to contemporary lifestyle. The original plan has lost after the division of the property. Maintenance and repair has become an issue. Conservation issues of traditional architectural heritage of Orhaneli are specified in terms of Remzi Bey Mansion in this study.

Anahtar Kelimeler

Bursa, Orhaneli, vernacular architectural heritage, conservation, Remzi Bey Mansion

Bir Konağın Yaşamı Üzerinden Geleneksel Mimari Mirasın Koruma Sorunları; Bursa İli Orhaneli İlçesinde Yer Alan Remzi Bey Konağı

Öz

Kuruluşu Roma İmparatorluğu’na uzanan bir yerleşim olan Orhaneli, Marmara Bölgesi’nin güneyinde yer alan Bursa’nın bir ilçesidir. Kendisinden ayrılan diğer üç ilçe ile birlikte Uludağ’ın güneyinde kalan Dağ Yöresi’ni meydana getirirler. Yarım asırdan kısa süre öncesine kadar yerel malzemeler ve geleneksel yapım teknikleriyle üretilen yapıların hakim olduğu bir dokuya sahiptir. Anadolu’nun pek çok yerleşimi gibi Orhaneli’nin de özgün tarihi dokusu kısa sürede çok katlı yapılar ile yer değiştirmiştir. Kaybolan dokuya rağmen, zamana direnen tekil yapılar hala mevcuttur.
Orhaneli’ndeki özgün kentsel doku hakkında fikir verebilecek belki de en gösterişli yapılardan biri Remzi Bey Konağı’dır. Konak, yerel malzemeler ve geleneksel yapım teknikleri ile inşa edilmiş dört eyvanlı merkezi sofalı bir yapıdır. İhtiyaçlar doğrultusunda bahçesine benzer kimlikli yeni konutlar ve yapıya çağdaş yaşam koşullarının gereği mekanlar eklenmiştir. Mülkiyet paylaşımı sonucu ikiye bölünmüş yapıda özgün plan şemasından uzaklaşılmış ve bakım onarım bir sorun haline gelmeye başlamıştır. Remzi Bey Konağı üzerinden Bursa Orhaneli ilçesinde yer alan mimari mirasın koruma sorunları bu çalışmada ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bursa, Orhaneli, yerel mimari miras, koruma, Remzi Bey Konağı

Kaynakça

• Ahunbay, Z. (2014). Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon. İstanbul: YEM.
• Bursa Büyükşehir Belediyesi Meclis Kararı, Karar no: 2022. Kabul Tarihi: 26.07.2018. Orhaneli Yıldız Havuzu Meydanı ve Çevresi Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı.
• Cemiloğlu, M. (2005). “Bursa Bölgesi Yörükleri”. C. Çiftçi (yay.), Osman Gazi ve Bursa Sempozyumu “Payitaht Bursa’nın Kültürel ve Ekonomik İlişkileri” Bildiri Kitabı, 4-5 Nisan 2005, Bursa. Bursa: Osmangazi Belediyesi, 35-49.
• Delil, H. ve Dinçel, Ö.F. (2013). Hüdavendigar Vilayeti Salname-i Resmisi H.1325-M.1907. Bursa: Bursa İl Özel idaresi.
• Dikmen, A. (2011). Gelenek ve İnançlarıyla Uludağ’ın Arka Yüzü. Bursa: Bursa Büyükşehir Belediyesi.
• Dikmen, A. (2012). Sosyal ve Kültürel Değerleriyle Orhaneli. İstanbul: Akmat Akınoğlu.
• Eldem, S. H. (1954). Türk Evi Plan Tipleri. İstanbul: İTÜ.
• Emecen, F. (1998). Hudâvendigâr. TDV İslam Ansiklopedisi içinde Cilt 18 (s. 285-286). İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Eres, Z. (2013). Türkiye’de Geleneksel Kırsal Mimarinin Korunması: Tarihsel Süreç, Yasal Boyut. K. K. Eyüpgiller ve Z. Eres (der.) Mimari ve Kentsel Koruma Prof. Dr. Nur Akın’a Armağan. İstanbul: YEM Yayın, 439-451.
• Gebze Teknik Üniversitesi (GTÜ) Mimarlık Fakültesi Restorasyon Arşivi (2016-2017).
• Gülbay, O. (2009). Anadolu’da İmparator Hadrianus dönemi imar faaliyetleri. (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• Güneş, Z.S. (2015). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Bursa Deliballılar Köyü sit koruma projesi: koruma çalışmaları için ön koşul ve ilkelerin araştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Güneş, Z. S. (2018). Pekmezciler Evi. TAÇ Mimarlık Arkeoloji, Kültür ve Sanat Dergisi, 10, p.34-39.
• Kaplanoğlu, R. (2010). “Kuruluş Döneminde Bursa Çevresindeki Kaleler Ve Yerleşim Yerleri”. Y. Oğuzoğlu (haz.), Osman Gazi ve Dönemi Bildiri Kitabı, 9-10 Nisan 2010, Bursa. İstanbul: Kayhan, 138-166.
• Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu. Alındığı yer http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.2863.pdf
• Onur, F. (2011). New Inscriptions From Hadrianoi Pros Olympon (Mysia). OLBA, 19, p. 331-348.
• Schwertheim, E. (2014). Hadrianoi’nin Tarihi Coğrafyası. (çev. İ. H. Mert), Bursa ve İlçeleri Arkeolojik Kültür Envanteri-I. Bursa: Akmat, 11-19.
• Şahin, M. (2014). Bursa’nın Dağ İlçelerinin Tarihi ve Kültürel Mirası Envanteri. Bursa: Pozitif.
• Şahin, M., Mert, İ.H. ve Şahin, D. (2011). “Bursa ve Çevresi Yüzey Araştırması-2009-Keles ve Orhaneli”. A. N. Toy ve C. Keskin, (yay.), 28. Araştırma Sonuçları Toplantısı c.1, 24-28 Mayıs 2010, İstanbul. Ankara: Allame, 99-114.
• Topçu, N. (2004). 1521 Tarihli Tımar Deferi’ne Göre; XVI. Yüzyıl Başlarında Dağ Yöresi (Orhaneli, Keles, Harmancık, Büyükorhan). Bursa Araştırmaları Dergisi, 2, p.31-35.
• Topçu, N. (2009). Atranos'tan Orhaneli-Beyce'ye. Güney Bursa Dağ-Der Yardımlaşma ve Kültür Derneği Aylık Yerel Kültür Dergisi, 5, p.14-15.