HEMŞİRELERDE COVID-19 PANDEMİSİNE BAĞLI YAŞANAN ANKSİYETE İLE ALGILANAN SOSYAL DESTEK ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 3, 34 - 46, 23.12.2022

Nermin Altunbaş , Nilüfer Tuğut

https://doi.org/10.52881/gsbdergi.1092093

Öz

Giriş: Pandemiyle birlikte birçok faktör hemşirelerde COVID-19’la ilişkili anksiyeteyi etkilemektedir.
Amaç: Bu araştırma, hemşirelerde koronavirüs pandemisine bağlı yaşanan anksiyete ile algılanan sosyal destek arasındaki ilişkinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel türde yapılan araştırmanın örneklem grubunu 207 hemşire oluşturmuştur. Veriler “Kişisel Bilgi Formu” ,“Koronavirüs Anksiyete Ölçeği” ve “Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği” ile çevrimiçi olarak toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 21 programı kullanılmış ve anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir.
Bulgular: Hemşirelerin COVID-19 anksiyete ölçeği puanı 3,71±4,041; çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği puanı 67,40±14,348’dir. Koronavirüs anksiyete ölçeği puan ortalaması ile cinsiyet, çocuk sayısı, çalıştığı bölümü isteyerek seçme durumu, çalıştığı kurumdan memnuniyet durumu, COVID-19’la ilişkili anksiyete durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeği puan ortalaması ile yaş, çalışılan birim, toplam çalışma süresi, şu anki kurumda çalışma süresi, çalıştığı bölümü isteyerek seçme durumu, çalıştığı kurumdan memnuniyet durumu arasında istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmuştur (p<0,05). Hemşirelerde koronavirüsle ilişkili anksiyete ve algılanan sosyal destek arasında negatif yönlü, zayıf düzeyde istatistiksel olarak anlamlı ilişki saptanmıştır (r=-0,138; p=0,047).
Sonuç: Pandemi sürecinde sağlık hizmeti veren hemşirelerin az bir kısmının COVID-19’a bağlı anksiyete yaşadığı, algılanan sosyal destek düzeylerinin ortalamanın üzerinde olduğu ve algılanan sosyal destek arttıkça koronavirüs anksiyetesinin azaldığı sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, covid-19 virüsü, pandemi, anksiyete, sosyal destek

THE RELATIONSHIP BETWEEN ANXIETY DUE TO THE COVID-19 PANDEMIC AND PERCEIVED SOCIAL SUPPORT IN NURSES

Öz

Background: With the pandemic, many factors affect the anxiety associated with COVID-19 in nurses.
Aim: This research was conducted to determine the relationship between anxiety experienced in nurses due to the coronavirus pandemic and perceived social support.
Method: The sample group of the descriptive and cross-sectional study consisted of 207 nurses. Data were collected online with the "Personal Information Form", "Coronavirus Anxiety Scale" and "Multidimensional Scale of Perceived Social Support". SPSS 21 program was used in the analysis of the data and the level of significance was accepted as p<0.05.
Results: The COVID-19 anxiety scale score of the nurses was 3.71±4.041; multidimensional perceived social support scale score is 67.40±14,348. A statistically significant difference was found between the mean score of the coronavirus anxiety scale and gender, number of children, willingly choosing the department, satisfaction with the institution, and anxiety status related to COVID-19 (p<0.05). A statistically significant difference was found between the multidimensional scale of perceived social support score average and age, unit worked, total working time, working time in the current institution, willingly choosing the department, and satisfaction with the institution (p<0.05). A statistically significant and negative correlation was found between coronavirus-related anxiety and perceived social support in nurses (r=-0.138; p=0.047).
Conclusion: It was concluded that a small number of nurses providing healthcare services during the pandemic period experienced anxiety due to COVID-19, their perceived social support levels were above the average, and as the perceived social support increased, the coronavirus anxiety decreased

Anahtar Kelimeler

Nursing, sars-cov-2, pandemik, anxiety, social support

Kaynakça

• 1. Sağlık Bakanlığı COVID-19 Rehberi, Genel Bilgiler Epidemiyoloji ve Tanı. 2020. https://covid19.saglik.gov.tr/TR-66337/genel-bilgiler-epidemiyoloji-ve-tani.html. Erişim 15 Kasım, 2021.
• 2. Çetintepe SP, İlhan MN. COVID-19 salgınında sağlık çalışanlarında risk azaltılması. J Biotechnol and Strategic Health Res., 2020; 1 (Özel Sayı): 50-54.
• 3. COVID-19 Pandemisinde Meslek Hastalığı Tanı Kılavuzu. İş ve Meslek Hastalıkları Uzmanları Derneği ve Halk Sağlığı Uzmanları Derneği. 2019. https://korona.hasuder.org.tr/wp-content/ uploads/Mesleksel COVID-19 Tanı Rehberi 2020.pdf. Erişim 15 Kasım, 2021.
• 4. Kirsch TD, Hodge JG. Health care workers deserve better protections from coronavirus disease 2019. JAMA Health Forum. 2020; 1 (11): e201390.
• 5. Aşkın R, Bozkurt Y, Zeybek Z. COVİD-19 pandemisi: Psikolojik etkileri ve terapötik müdahaleler. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Covid-19 Sosyal Bilimler Özel Sayısı. 2019; 37 Bahar (Özel Ek): 304-318.
• 6. Kang L, Li YI, Shaohua HU. et al. The mental health of medical workers in Wuhan, China dealing with the 2019 novel coronavirus. Lancet Psychiatry. 2020; 7 (3): 14.
• 7. Çevik Aktura S, Özden G. Salgının psikolojik etkileri: COVID-19 hemşireleri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 2020; 13 (73): 1146-1151.
• 8. Yeşil Bayülgen M, Bayülgen A, Yeşil FH, Akcan Türksever H. COVID-19 pandemisi sürecinde çalışan hemşirelerin anksiyete ve umutsuzluk düzeylerinin belirlenmesi. SBÜ Hemşirelik Dergisi. 2021; 3 (1): 1-6.
• 9. Terzioğlu F. COVID-19 sürecinde sağlık sistemlerinin zorlukların üstesinden gelebilme kapasitesinin geliştirilmesi ve hemşireler ile diğer sağlık profesyonellerinin güçlendirilmesi. Türkiye Çocuk Hastalıkları Dergisi. 2020; 14: 76-83.
• 10. Enli Tuncay F, Koyuncu E, Özel Ş. Pandemide sağlık çalışanlarının psikososyal sağlığını etkileyen koruyucu ve risk faktörlerine ilişkin bir derleme. Ankara Med J. 2020; 2: 488-501.
• 11. Hızlı Sayar G, Ünübol H, Tarhan N. COVID-19 Korkular- Kaygılar- Olgunlaşma, Türkiye Araştırması Sonuç Raporu 2020. Üsküdar Üniversitesi Yayınları, 2020.
• 12. Öztürk M, Tuncer Ertem G, Kotanoğlu MS, Erdinç FŞ, Kınıklı S. COVID-19 pandemisinde görev alan sağlık çalışanlarının algıladıkları sosyal desteğin depresyon, anksiyete ve stres düzeylerine etkisi. Ankara Eğt. Arş. Hast. Derg. 2021; 54 (1): 70-77.
• 13. Polat Ö, Coşkun F. COVID-19 salgınında sağlık çalışanlarının kişisel koruyucu ekipman kullanımları ile depresyon, anksiyete, stres düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi. Batı Karadeniz Tıp Dergisi. 2020; 4 (2): 51-58.
• 14. Vizheh M, Qorbani M, Arzaghi SM, Muhidin S, Javanmard Z, Esmaeili M. The mental health of healthcare workers in the COVID-19 pandemic: A systematic review. Journal of Diabetes & Metabolic Disorders. 2020; 19: 1967-1978.
• 15. Yılmaz Karaman İG, Yastıbaş C. Covid-19 pandemisinde görev yapan sağlık çalışanlarında depresyon, anksiyete ve travma sonrası stres belirtilerinin sosyodemografik ve mesleki değişkenler ile ilişkisi nasıldır?. Van Tıp Dergisi. 2021; 28 (2): 249-257.
• 16. Pappa S, Ntella V, Giannakas T, Giannakoulis VG, Papoutsi E, Katsaounou P. Prevalence of depression, anxiety and insomnia among healthcare workers during the COVID-19 pandemic: A systematic review and meta-analysis. Brain, Behavior, and Immunity. Academic Press Inc. 2020; 88: 901-907.
• 17. Mo Y, Deng L, Zhang L. et al. Work stress among Chinese nurses to support Wuhan for fighting against the covid‐19 epidemic. Journal of Nursing Management. 2020; 28 (5): 1002-1009.
• 18. Çalışkan Pala S, Metintaş S. COVID-19 pandemisinde sağlık çalışanları. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi. 2020; 5 (COVID-19 Özel Sayısı): 156-168.
• 19. Labrague LJ, de Los Santos JAA. Fear of covid‐19, psychological distress, work satisfaction and turnover ıntention among frontline nurses. Journal of Nursing Managemen. 2020; 29: 395-403.
• 20. Serrano Ripoll M, Meneses Echavez J, Ricci Cabello I. et al. Impact of viral epidemic outbreaks on mental health of healthcare workers: A rapid systematic review and meta-analysis. Journal of Affective Disorders. 2020; 277: 347-357.
• 21. Avanzi L, Fraccaroli F, Castelli L. et al. How to mobilize social support against workload and burnout: The role of organizational identification. Teaching and Teacher Education. 2018; 69: 154-167.
• 22. Oginska Bulik N, Michalska P. Psychological resilience and secondary traumatic stress in nurses working with terminally ill patients-The mediating role of job burnout. Psychological Services. 2020; 18 (3): 398-405.
• 23. Yang NX, Xiao H, Wang W, Li S, Yan H, Wang Y. Effects of doctors’ empathy abilities on the cellular immunity of patients with advanced prostate cancer treated by orchiectomy: The mediating role of patients’ stigma and self-efficacy. Patient Prefer Adher. 2018; 12: 1305-1314.
• 24. Biçer İ, Çakmak C, Demir H, Kurt ME. Koronavirüs anksiyete ölçeği kısa formu: Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışması. Anadolu Kliniği Tıp Bilimleri Dergisi. 2020; 25 (1): 216-225.
• 25. Eker D, Arkar H, Yaldız H. Çok boyutlu algılanan sosyal destek ölçeğinin gözden geçirilmiş formunun faktör yapısı, geçerlik ve güvenirliği. Türk Psikiyatri Dergisi. 2001; 12 (1): 17-25.
• 26. Spoorthy MS. Mental health problems faced by healthcare workers due to the COVID-19 pandemic-a review. Asian Journal of Psychiatry. 2020; 51: 102119.
• 27. Yıldırım A, Hacıhasanoğlu R. Sağlık çalışanlarında yaşam kalitesi ve etkileyen değişkenler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2011; 2 (2): 61-68.
• 28. Zengin L, Gümüş F. Hemşirelerde anksiyete, depresif belirti ve ilişkili faktörler. JAREN. 2019; 5 (2): 116-122.
• 29. Liu Y, Aungsuroch Y. Work stress, perceived social support, self-efficacy and burnout among Chinese registered nurses. Journal of Nursing Management. 2019; 27 (7): 1445-1453.
• 30. Cooper AL, Brown JA, Rees CS, Leslie GD. Nurse resilience: A concept analysis. International Journal of Mental Health Nursing. 2020; 29 (4): 553-575.
• 31. Hou T, Zhang T, Cai W. et al. Social support and mental health among health care workers during Coronavirus Disease 2019 outbreak: A moderated mediation model. Plos one. 2020; 15 (5): 1-14.
• 32. Özbezek BD, Paksoy HM, Çopuroğlu F. Covid-19 pandemi döneminde sağlık çalışanlarının sosyal destek algılarının tükenmişlik düzeyine etkisi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi. 2021; (11): 413-434.
• 33. Labrague LJ, de Los Santos JAA. COVID‐19 anxiety among frontline nurses: Predictive role of organisational support, personal resilience and social support. J Nurs Manag. 2020; 28: 1653-1661.
• 34. Xiao H, Zhang Y, Kong D, Li S, Yang N. The effects of social support on sleep quality of medical staff treating patients with coronavirus disease 2019 (COVID-19) in january and february 2020 in China. Medical Science Monitor: International Medical Journal of Experimental and Clinical Research. 2020; 26 (e923549): 1-8.
• 35. Skalski S, Uram P, Dobrakowski P, Kwiatkowska A. The link between ego-resiliency, social support, SARS-COV-2 anxiety and trauma effects. Polish Adaptation of the Coronavirus Anxiety Scale. Personality and Individual Differences. 2020; 171: 110540.