Sağlık Çalışanlarında Mesleğe Bağlı Sağlık Sorunları İle İlgili Yapılan Araştırmaların Bazı Özellikleri

Yıl 2022, Cilt: 7 Sayı: 3, 1 - 9, 23.12.2022

Gülşen Ulaş Karaahmetoğlu , Gamze Kaş

https://doi.org/10.52881/gsbdergi.904218

Öz

Amaç: Bu araştırma, sağlık çalışanlarında mesleğe bağlı sağlık sorunları ile ilgili dergilerde yayınlanan makaleleri, kongrelerde sunulan bildirileri ve tez çalışmalarını retrospektif olarak incelemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Araştırmada sağlık çalışanlarında mesleğe bağlı sağlık sorunları konusu ile ilgili yapılan çalışmalar incelenmiş ve bu inceleme sonucunda toplam 129 tane çalışmaya ulaşılmıştır. Çalışma kapsamına alınan makale, bildiri ve tezleri değerlendirmek amacı ile literatür doğrultusunda hazırlanan; dergi adı, yayın yılı, araştırma türü, yazarların unvanı ve kaynak sayısı gibi kriterlerle veri toplama formu oluşturulmuştur.
Bulgular: Çalışmaların %48,1’i 2016-2020 yılları arasında yapılmıştır. Yapılan makalelerin %72,9’u araştırma makalesidir. Çalışmaların %91,3’ünde tanımlayıcı analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırmaların %54,8’inde anket kullanılmıştır. Çalışmayı yapan araştırmacıların %29,0’u doktordur. Çalışmaların %36,4’ünde 21 ve üzeri yerli kaynaktan ve %32,6’sında 21 ve üzeri yabancı kaynaktan yararlanılmıştır. Çalışmaların %76,7’sinde öneride bulunulmuş ve bu önerilerin %38,0’i yöneticilere yapılmıştır.
Sonuç: Sağlık çalışanlarında mesleğe bağlı sağlık sorunları konusu hakkında yapılan çalışmaların çoğunluğunun tanımlayıcı olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Araştırma makaleleri, Sağlık çalışanları, Sağlık sorunları, Tez konuları

Kaynakça

• 1. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). National Institute for Occupational Safety and Health. Guidelines for protecting the safety and health of health care workers https://www.cdc.gov/%20niosh/%20hcwold0.html Yayınlanma tarihi 1988. Erişim tarihi 8 Haziran 2020.
• 2. Öztürk H, Babacan E, Özdaş Anahar E. Hastanede çalışan sağlık personelinin iş güvenliği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012; 1(4): 252-268.
• 3. Dokuzoğuz B. Sağlık çalışanlarının meslek riskleri ve kontrolü. Onuncu Ulusal İç Hastalıkları Kongresi; 15-19 Ekim 2008; Antalya, Türkiye.
• 4. Öztürk H, Babacan E. The occupational safety of health professionals working at community and family health centers. Iran Red. Crescent Med. J. 2014; 16(10): e16319.
• 5. Yılmaz M. Hemşirelerde çalışma koşullarından kaynaklanan sırt/bel ağrıları ve koruma önlemleri. Sağlık ve Toplum. 2003; 13: 30-36.
• 6. Khorshid L, Demir Y. Ergonomi ve hemşirelik. Hastane Yönetimi. 2006; 10: 67-75.
• 7. Clarke SP, Schubert M, Körner T. Sharp-device injuries to hospital staff nurses in 4 countries. Infect Control Hosp Epidemiol. 2007; 28(4): 473-478.
• 8. Solak Kabataş M, Kocuk M, Küçükler Ö. Sağlık çalışanlarında bel ağrısı görülme sıklığı ve etkileyen faktörlerin incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi. 2012; 26(2): 65-72.
• 9. Savcı C, Şerbetçi G, Kılıç Ü. Sağlık disiplini öğrencilerinin iş sağlığı ve güvenliği konusunda eğitim alma ve iş kazasına maruz kalma durumu. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi. 2018; 1(5): 36-48.
• 10. Kaçmaz N. Yılında Herkese Sağlık İçin Çalışma Çevresinin İyileştirilmesi. Hemşirelik Bülteni. 1999; 12: 97-106.
• 11. Rios KA, Barbosa DA, Belasco AGS. Evaluation of quality of life and depression in nursing technicians and nursing assistants. Rev. Latino-Am. Enfermagem. 2010; 18(3): 413-20.
• 12. Bahçecik N, Öztürk H. The occupational safety and health in hospital from the point of nurses. Colleguim Antropologicum. 2009; 33: 1205-14.
• 13. Waehrer G, L PJ, Miller TR. Cost of occupational ınjury and ıllness within the health services sector. International Journal of Health Service. 2005; 35: 343-359.
• 14. İncesu E, Atasoy A. Hemşirelerin çalışan sağlığı ve güvenliği kültürü algılarının çalışan sağlığı ve güvenliği kültürü ölçeği kullanılarak incelenmesi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi. 2015; 2(3): 119-126.
• 15. Kesgin MT, Bay B. Birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan sağlıkçıların sağlıklarına ve çalıştıkları ortamdaki risk etmenlerine ilişkin değerlendirilmesi. ACU Sağlık Bilimleri Dergisi. 2019; 10(4): 676-682.
• 16. Akçapınar M, İnceboz T. Doğumhanede meslek hastalıkları ve nedenleri: İzmir örneği. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi. 2016; 30(1): 1-8.
• 17. Karaer G, Özmen D. Sağlık çalışanlarının iş güvenliği: Devlet hastanesi örneği. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Science. 2016; 8(4): 306-311.
• 18. Kepenek E, Şahin Eker HB. Bir devlet hastanesinde çalışanlarda meydana gelen kesici ve delici alet yaralanmalarının değerlendirilmesi. Klimik Dergisi. 2017; 30(2): 78-82.
• 19.Karakoç ZÇ, Koçak Y, Şişek B. Kesici ve delici alet yaralanmaları: Tek merkez deneyimi. Klimik Dergisi. 2018; 31(3): 181-184.
• 20. Tekin M. Özel bir sağlık kurumunda çalışan profesyonellerin iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili görüşlerinin belirlenmesi [Yüksek Lisans Tezi]. İstanbul, Türkiye. Acıbadem Üniversitesi; 2017.
• 21. Saraç H. Sağlık Sektöründe Meslek Hastalıkları Riskleri, Karşılaşılan İş kazaları, Alınan Yasal Önlemler ve Bunlara Yönelik Çözüm Önerileri [Yüksek Lisans Tezi]. Ankara, Türkiye. Beykent Üniversitesi; 2019.
• 22. Gözükara MG. Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Araştırma Görevlisi Hekimlerin Meslek Hastalıkları Hakkındaki Bilgi ve Tutumlarının İncelenmesi [Uzmanlık Tezi]. Ankara, Türkiye. Gazi Üniversitesi; 2020.
• 23. Ulus, T, Aliustaoğlu, S., İnce, H., Melez, E. Araştırma nasıl tasarlanır ? (I). Adli Tıp Dergisi. 2010; 24(2): 40-47.
• 24. Özgüler M, Saltık Güngör L, Kaygusuz T, Papila Ç. Elazığ Eğitim ve Araştırma Hastanesi sağlık çalışanlarında hepatit A, hepatit B, kızamık ve kızamıkçık seroprevalansı. Klimik Dergisi. 2016; 29(1): 10-14.
• 25. Yılmaz FK, Sancar O, Kevenk U, Öztürk M. İstanbul ili Ruh Sağlığı Hastanelerinde çalışan hemşirelerin iş sağlığı ve güvenliğine yönelik görüşleri. Uluslar arası Sağlık Yönetimi ve Stratejileri Araştırma Dergisi. 2017; 3(1): 1-16.
• 26. Uğraş GA, Akyolcu N, Kanat C, Yüksel S, Ayoğlu T, Sayın Y, Kanan N. Cerrahi kliniklerde çalışan hemşirelerin iş güvenliği. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi. 2018; 26(2): 93-101.
• 27. Yıldız A. Hastanelerde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanmasında personel güçlendirmenin etkisi: Hemşireler üzerinde bir çalışma [Doktora Tezi]. Ankara, Türkiye. Hacettepe Üniversitesi; 2017.
• 28. Çoban M. İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamalarının Hastane Çalışanları Tarafından Değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi]. Yüksek Gaziantep, Türkiye. Hasan Kalyoncu Üniversitesi; 2019.
• 29. Taylan S, Alan S, Kadıoğlu S. Hemşirelik rolleri ve özerklik. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2012; 14(3): 66-74