CHRONICLE OF NOVGOROD AS A MEDIEVAL RESOURCE: HISTORICAL VALUE AND ITS CONTENT

Yıl 2023, Cilt: 5 Sayı: 9, 145 - 160, 20.01.2023

Sayime Durmaz , Asiye Abdurrahmanoğlu

https://doi.org/10.53718/gttad.1159483

Öz

Following the conversion of the Russians to Christianity, Russian chronicles or Russian annals emerged as a result of the influence of the Byzantine annal writing tradition. Starting in the XIth century, this tradition, spread to all parts of Russia during the XIVth century in particular. The Russian Annals are the main source of information we have on today’s Turkish-Slavic/Russian relations. The annal transcripts written in Novgorod are among the oldest and most important ones. Although they were written in churches and monasteries, the oldest copies of these annals were unfortunately lost in time and could not reach the present day. In the 14th century, many annals were written in large monasteries throughout various parts of the Russian mainland, and over time, the indigenous annal tradition, including copies written in Novgorod, was formed.
The Chronicle of Novgorod is the most important, as well as the best known, of the basic written sources of early Russian history. Chronicle writing at Novgorod began very early, for the chronicle of Nestor, called Povest Vremennıh Let (Annals of Contemporary Years), considered to be the first Russian annal, contains a number of items from the Novgorod Chronicle. Indeed, it is evidently the clerics who are keeping the Chronicle, for not only do some of scribes refer to themselves as priest, but the entire work is imbued with a persistend religious slant. As a natural consequence of this situation, the Novgorod Chronicle, a work of ecclesiastics, abounds in references to church matters. These ecclesiastical notes constantly throw light upon political and social conditions. The earliest extant copy of the chronicle is the so-called Synod Scroll, dated to the second half of the XIIIth century. First printed in 1841, it is currently preserved in the State Historical Museum.
The Chronicle of Novgorod, one of the main sources of Medieval history, has been put into paper by different people and has survived to the present day. The Chronicle of Novgorod deals with the events between 1016-1471. The Chronicle of Novgorod is one of several local chronicles that continue the history of Rus’ after the point at which the Nestor’s Chronicle (Primary Chronicle) breaks off. As is typical Russian chronicle in general, it tends to be a monotonous catalogue of political revolutions. The Chronicle of the Novgorod gives information abaout the knaizes (princes), members of the Rurikids dynasty, the governors of the city and the archbishops of the city. The annal which has high material value in this particular area and specific topics contains detailed information related to Cumans, Germans, Mongols, Lithuanians and the Hanse Merchant Union. The raids these nations had conveyed and the wars they had initiated in Novgorod vicinity and its environs are sometimes described in detail and sometimes like insignificant events. The Battle of Kalka, the Battle of Tannenberg, the Battle of Kulikova, the Battle of Neva are important battles described in the Novgorod Chronicle. The Chronicle of Novgorod, in those years around the begining of the thirteenth century, while giving detailed account of the fall of the Constantinople to the Latin crusaders; was paying little attention to developments much closer to home; the advent of other Latin crusaders, Germans, who were buildings colonies in the eastern Baltic. Despite providing incomplete and chronologically incorrect information, the annal contains satisfactory information regarding Slavic geography and the history of the other nations who were in touch with these peoples.

Anahtar Kelimeler

The Chronicle of Novgorod, Russian History, Hanse, German, Mongols, Cumans

BİR ORTA ÇAĞ KAYNAĞI OLARAK NOVGOROD KRONİĞİ: TARİHSEL DEĞERİ VE MUHTEVİYATI

Öz

Rus kronikleri ya da Rus yıllıkları Rusların Hıristiyanlığa geçişlerini müteakiben Bizans’ın yıllık yazma geleneğinden etkilenmeleri neticesinde ortaya çıkmıştır. XII. yüzyılda başlayan bu gelenek özellikle XIV. yüzyılda tüm Rusya’ya yayılmıştır. Rus yıllıkları, Türk-Slav/Rus münasebetleri konusunda bugün sahip olduğumuz bilgilerin ana kaynağıdır. Novgorod’da yazılan yıllık nüshaları Rus yıllıklarının en eski ve önemlilerindendir. Kilise ve manastırlarda yazılmış olsa da bu yıllıkların en eski nüshaları ne yazık ki zamanla kaybolmuş ve günümüze kadar ulaşamamıştır. XIV. yüzyılda Rus ülkesinin çeşitli yerlerindeki büyük manastırlarda çok sayıda yıllık yazılmış ve zamanla içinde Novgorod'da yazılan nüshaların da yer aldığı “yerli” yıllık geleneği oluşmuştur.
Novgorod Kroniği erken dönem Rusya tarihinin temel yazılı kaynaklarının en önemlisi ve en iyi bilinenidir. Novgorod'da kronik yazımı çok erken başladı, zira Novgorod Kroniği ilk Rus yıllığı olarak kabul edilen Povest Vremennıh Let (Geçmiş Yılların Hikayesi)’in Nestor Nüshasından (Nestor Kroniği) bir dizi öge içermektedir. Kroniği yazan ve koruyanların din adamları olması, bazı yazıcıların kendilerini salt rahip olarak adlandırmasının ötesinde eserin genelinde yoğun bir dini eğilim bulunmaktadır. Bu durumun doğal sonucu olarak Novgorod Kroniği kilise meselelerine bolca değinmektedir. Bu dini notlar dönemin politik konularına ve sosyal koşullarına ışık tutmaktadır. Kroniğin mevcut en eski kopyası, XIII. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenen Synodal Nüshası (Sinod Parşömeni) olarak adlandırılır. İlk basımı 1841'de yapılmış olup, halen Devlet Tarih Müzesi'nde korunmaktadır.
Orta Çağ tarihinin ana kaynaklarından biri olan Novgorod Yıllığı farklı kişilerin kaleminden çıkmış ve günümüze kadar ulaşmıştır. Novgorod Yıllığı, 1016-1471 yılları arasındaki hadiseleri konu almaktadır. Novgorod Kroniği, Nestor Kroniği’nin bıraktığı yerden Rus tarihini devam ettiren birkaç yerel kronikten biridir. Genel olarak tipik Rus yıllığı olmakla birlikte, tek düze bir siyasi devrimler kataloğu olma özelliği de taşımaktadır. Novgorod Kroniği, Rurikidler hanedanının knyazları (prensleri), şehrin valileri ve başpiskoposları hakkında bilgi vermektedir. Bu alan ve belirli konular için malzeme değeri yüksek olan yıllık, Kumanlar, Almanlar, Moğollar, Litvanyalılar ve Hanse Birliği ile ilgili detaylı bilgiler vermektedir. Söz konusu milletlerin Novgorod ve çevresine yapmış oldukları saldırılar, savaşlar yıllıkta bazen detaylı bazen ise önemsiz bir hadiseymiş gibi anlatılmaktadır. Kalka Savaşı, Tannenberg Savaşı, Kulikova Savaşı, Neva Muharebesi, Novgorod Yıllığı’nda anlatılan önemli savaşlardır. Novgorod Kroniği, on üçüncü yüzyılın başlarında, Konstantinopolis'in Latin haçlılara düşüşü hakkında ayrıntılı bilgi verirken, ülkeye çok daha yakın olan gelişme olarak bir diğer Latin Haçlıları Almanların gelip doğu Baltık'ta koloniler inşa etmesine daha az dikkat kesilmektedir. Yıllık eksik ve kronolojik olarak hatalı bilgiler vermekle beraber, Slav coğrafyası ve bu halklarla iletişim kuran milletlerin tarihlerinin ele alınması açısından doyurucu bilgiler içermektedir.

Anahtar Kelimeler

Novgorod Yıllığı, Rusya Tarihi, Kumanlar, Moğollar, Almanlar, Hanse Birliği

Kaynakça

• 1- ACAR, Kezban, Ortaçağ’dan Rus Devrimi’ne Kadar Rusya, İletişim Yayınları, İstanbul 2020.
• 2- ANGERMANN, N. (1989). Nowgorod, in: Hanse 1. München.
• 3- AYTÜRE, Selma-Semra BAĞCI-Ömer BERKİ: “Hansa Birliği (Avrupa Birliği’nin Sonu da Hansa Birliği Gibi mi Olacak?)”, The Journal of Academics Social Scienses Studies, s.:58, 2017, ss.523-5411.
• 4- BEHRAMOĞLU, Ataol, “Rus Edebiyatında Türk İmgesi”, Dünyada Türk İmgesi (Ed.: Özlem Kumrular), Kitap Kitabevi, İstanbul 2005, ss.235-247.
• 5- BIRBAUM, Henrik, Lord of Novgorod the Great: Essay in the History and Culture of a Medieval City-State, Slavica Publishers, USA 1981.
• 6- BORRERO, Mauricio, Russia: A Reference Guide from the Renaissance the Present, Fact on Fıle, Inc., New York 2004.
• 7- BUSHKOVITCH, Paul, A Concise History of Russia, Cambridge University Press, USA 2012.
• 8- CHADWICK, H. Munro-Nora K. Chadwick, The Growth of Literature, Cambridge University Press, New York 1936.
• 9- CHRİSTİANSEN, Eric, The Northern Crusades: The Baltic and the Catholic Frontier:1100-1525, The Macmilillan Press, London 1980.
• 10- DAVIES, Norman, Avrupa Tarihi, (Çev. Edt. Mehmet Ali Kılıçbay), İmge Kitabevi Yayınları, 1. Baskı, Ankara 2006.
• 11- DERYA, Hülya, “Hanse Birliğinden Hanse Kentlerine: Hanse Tüccarları Üzerine Ekonomi Politik Değerlendirme”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, Bahar -2018, Cilt 17, Sayı 66 ss. 801-815.
• 12-DOLLINGER, Philippe, The Emergence of the International Business: 1200-1800, Routledge Taylor&Francois Group, New York 1970.
• 13-ENGEL, Karl, Die Organisation der deutsch-hansischen Kaufleute in England im 14. und 15. Jahrhundert bis zum Utrechter Frieden (1474), Göttingen 1914.
• 14- ENGLISH, Edward D., Encyclopedia of Medieval World, Fact on File, Inc., New York 2005.
• 15- FELDBRUGGE, Ferdinand, Law in the Medieval Russia, Martinus Nijhoff Publishers, Boston 2009.
• 16- GROUSSET, Rene, Stepler İmparatorluğu, (Çev.: Halil İnalcık), TTK, Ankara 2011.
• 17- HAMMEL, Rolf, “Early Hansas”, (Ed.: Donald J. Harreld), Componion to the Hanseatic League, Brill Publishing, Boston 2015, ss. 15-63.
• 18- HELEN, Zimmern, The Hansa Towns, G. P. Putnam’s Son, New York 1889.
• 19- HENN, V. Tideman Lemberg - ein Dortmunder Hansekaufmann des 14. Jahrhunderts, in: Kattinger – Wernicke, 1998.
• 20- HOFFMANN, E., “Konflikte und Ausgleich mit den skandinavischen Reichen”, in Volker Henn, et.al,.eds. Die Hanse: Lebenswirklichkeit und Mythos, Ausstellung des Museums für Hamburgische Geschichte, Vol ı, Hamburg, Bracker 1989, 66-71.
• 21- KLEMBET, S. M. “Knyazya Novgorod-Sverskie: Konets XII- Naçala XIV Vek”, Drevnyaya Rusı, 4 (78), Dekabr 2019, s.5-17.
• 22- KURAT, Akdes Nimet Kurat, Rusya Tarihi: Başlangıcından 1917’ye Kadar, TTK, Ankara 1987.
• 23- K. FRIEDLAND, Am Wendepunkt der Hanse.Deutscher Verlag der Wissenschaften VEB. 1991.
• 24- LIND, John H., “Early Russian-Swedish Rivelry: The Battle on the Nevain 1240 and Birger Magnussons Second Crusade to Tavastia”, Scandinavian Journal History, 16:4, 1991, ss.269-295.
• 25- MARTIN, Janet, Land of Darkness: The Fur Trade and its Signifiance for Medieval Russia, Cambridge University Press, New York 1986.
• 26- MOROZOV, A. G. Rostovskaya Zemlya v Dnevnoy Zapiskie Putuşestviya v Nijniy Novgorod”, Grada Aleksandra Vladimiroviça Orlova, Soobşçeniya Rostovskogo Muzeya, Rostov, 2016, Vıp.XXI, s.58-66.
• 27- MÜHLE, Eduard, “ Zur Frühgeschichte Novgorods. Von den Anfängen bis gegen Ende des 12. Jahrhunderts”, in Ferdinand Seibbt, Ulrich Borsdorf, and Heinrich Theodor Grütter, eds. Transit Brügge-Novgorod. Eine Straße durch die europaische Geschichte, Heidelberg: Vernissage-Verlag, 1997, 159-166.
• 28- NESBITT, H. A., “The Chronicle of Novgorod. 1016-1471”, The Scottish Historicial Rewiev, s.: 12, No: 47, 1915, ss.321-323.
• 29- NICOLLE, David- V. SHPAKOVSKY, Kalka River: 1223 Genghiz Khan’s Mongols Invade Russia, Osprey Publishing, United Kingdom 2001.
• 30- ÖZCAN, Altay Tayfun, “Novgorod I Kroniğinde İstanbul’un Latinlerce İşgali İle İlgili Kayıtlar”, Tarih İncelemeleri Dergisi, c.: XXIV, s.: 1, Temmuz 2009, ss.101-116.
• 31- PAUL, Michale C., “Archbishop Vasili Kaliko of Novgorod the Fortress of Orekhov and the Defence of Ortodoxy”, The Clash of Cultures on the Medieval Baltic Frontier (Ed.: Alan V. Murray), Ashgate Publishing, England 2009, ss.253-273.