CASSÂS VE İBNÜ’L-ARABÎ’NİN AHKÂMÜ’L-KUR’ÂN İSİMLİ ESERLERİNDE YOL KESME SUÇUNUN KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 2, 47 - 76, 01.12.2015

Şükrü Şirin

Öz

İslâm hukukuna göre ağır had cezası gerektiren suçlardan biri olan yol
kesme hakkında uygulanacak cezaların yer aldığı âyetle ilgili farklı yorumlar
yapılmıştır. Bu çalışmada gelenek ve mensupları bakımından oldukça zengin bir
birikime sahip olan Hanefî ve Mâlikî mezheplerinden birer eser seçilerek ilgili
âyet üzerinden konuya yaklaşımlarının mukayesesi yapılmaya çalışılacaktır.
Fıkhî tefsir geleneği olarak bilinen Ahkâmü’l-Kur’ân edebiyatında haklı bir
şöhrete sahip olan bu iki eser Cessâs ve İbnü’l-Arabî’nin aynı ismi taşıyan
Ahkâmü’l-Kur’ân adlı eserleridir. Bu çalışmada sadece iki âlimin değil iki farklı
ekolun mukayesesi ortaya çıkmış olacaktır. Suça ve suçluya bakış açılarını,
cezalarda öngörülen prensip kararlarını, hükme giderken kullandıkları delilleri
yorumlamalarını ve karşı görüşlere nasıl cevaplar verdiklerini görmeye
çalışacağımız bu çalışma ilgili eserlerle sınırlı tutulacaktır.

Anahtar Kelimeler

hirabe, eşkıya, had cezası, ceza hukuku, Ahkâmü’l-Kur’ân

COMPARISON OF HIRABAH (ROBBERY) CRIME IN THE “AHKÂM AL- QUR’AN”S OF AL-JASSAS AND OF IBN AL-ARABİ

Öz

Sakarya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Temel İslâm Bilimleri, Doktora öğrencisi, [e-mail] are various interpretations regarding the verse of the Qur’an includes punishment of hirabah (robbery) which is one of the crimes requires severe hudud penalties according to Islamic jurisprudence. In this work, after I choose two outstanding works of two different Islamic law schools which are considerably rich with regards to their traditions and adherents, I compare their attitudes toward the issue of hirabah using the aforementioned verse as a base. These two works, which have a legitimate reputation in Ahkam al-Qur’an literature -which is also known as fiqhi tafseer tradition- are “Ahkam alQur’an”s, namesake works of al-Jassas and of Ibn al-Arabi. Therefore, I make the comparison of not only two different scholars but also two different Islamic law schools. My study, in which I reveal these scholars’ viewpoint of crime and guilty, their leading decisions for punishments, their interpreting of evidences used by them in order to reach the rulings and their ways to respond to counterviews, is limited to the two works

Anahtar Kelimeler

hirabah (robbery), robber, hudud penalty, criminal law, Ahkam al-Qur’an