KÜRESELLEŞME SÜRECİNDE DİN

Yıl 2017, Cilt: 5 Sayı: 2, 115 - 134, 30.12.2017

Hasan Coşkun

Öz

Küreselleşme,
ekonomik, sosyal, siyasal, kültürel ve dinsel politikalarıyla, yeni bir dünya
düzeni oluşturma iddiasını savunmaktadır.  Küreselleşme tüm
dünyayı etkisi altına almasına ve kültürel, siyasi, sosyal ve dini hayatın tüm
yönlerini etkilemesine rağmen çok farklı boyutlarda gerçekleşen
güçlü bir olgudur.  Küreselleşmenin
bir olgu olarak kökleri XVIII. yüzyıldaki endüstri devrimi sürecine kadar
götürülebilir. Fakat küreselleşmenin büyük ölçüde varlığını
hissettirmeye başladığı dönem,
XX. yüzyılın ortalarıdır.  Bu dönemde
dünya, yeni bir döneme, iletişim-bilişim
çağına
girmiş;
iletişim
teknolojisi devrimi (telefon) ile bilişim
teknolojisi devriminin (bilgisayar, internet, sosyal medya) küreselleşmede
çok önemli etkisi olmuştur. Bilişim
ve iletişim
teknolojilerindeki hızlı değişim ve gelişmeler
adeta dünyayı küçük bir köy haline getirmiştir.  Küreselleşmeyi tüm
insanlık için büyük bir avantaj olarak kabul eden sosyal bilimciler olduğu
gibi küreselleşme sürecini kaygı verici
belirsizlikler çağı olarak değerlendirenlerin
oranı da az değildir. Bu makalemizde küreselleşme
ve din ilişkisini sosyolojik bir perspektiften
ve sosyal bilimcilerin bakış açısına göre ortaya koymaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Küreselleşme, din, postmodernizm, modernleştirme

Kaynakça

• Abdullatif Tüzer, “Postmodernizmin Din Adına Düşündürdükleri” Düşünen Siyaset Dergisi , sayı:21, s.188-190.
• Arslan, Mustafa, “Yeni Toplum, Yeni Dinsellikler: Küreselleşme Sürecinde Dinin Gelişen Soft Power Etkisi” Turgut Özal Uluslararası Ekonomi ve Siyaset Kongresi – II, Küresel Değişim ve Demokratikleşme, 19-20 Nisan 2012.
• Aslan, Adnan, “Küreselleşme ve Din”, Köprü Dergisi, 2002, sayı:77.
• Baran, Aylin Görgün, “Postmodernizmin Özne ve Akıl Kavramlarına Yönelttiği eleştirilere eleştirel Bakış” Düşünen Siyaset Dergisi, sayı: 21.
• Bodur, H. Ezber, “ Küreselleşme ve Din” Din Sosyolojisi El Kitabı, der: N. Akyüz-İ.Çapçıoğlu, Grafiker Yay. Ankara, 2012.
• Bolay, S. Hayri, Dini Araştırmalar, 2003, cilt: VI.
• Çapçıoğlu, İhsan, “Küreselleşme, Kültür ve Din”, AÜİFD, XLIX (2008), sayı: II.
• Erbaş, Hayriye, “Küreselleşme ve Ulus-Devletin Aşınımı Sürecinde Toplumsal Eşitlik/Adalet”, Doğu Batı Dergisi, sayı:13.
• Erdiç, Şaban, “Türkiye’de Siyasal Toplumsallaşma ve Siyasal Katılım Ziyaret Fenomeni Örneği” Cumhuriyet İlahiyat Dergisi, 2016, cilt: XX, sayı: 2.
• Erkızan, Hatice Nur, “Küreselleşmenin Tarihsel ve Düşünsel Temelleri Üzerine” Doğu Batı Dergisi, S.18, 2002.
• Esgin, Ali, Anthony Giddens Sosyolojisi, Ankara, 2008.
• Falk, Richard, “Küreselleşme ve Din, İnsanî Küresel Yönetişim”, çev. H. Tuncay Başoğlu, Küre Yay, İstanbul, 2003.
• Friedman, Jonathan, “Küresel Sistem, Küreselleşme ve Modernitenin Parametreleri” Postmodernizm ve İslam, Der: A.Topçuoğlu-Y.Aktay, Ankara, 1996, s.82-106.
• Garaudy, Roger, İslam’ın Vadettikleri, İstanbul, 1995.
• Güçlü, Mustafa, “Küreselleşmenin Tarihi Seyri”, Türkiye Günlüğü, Güz 2006, sayı: 86., s.115.
• Kirman, M. Ali, “Küreselleşme Sürecinde Dinî Pazarlar” İslamiyat, cilt: VIII, (2005).
• Kocacık, Faruk, “Kitle Toplumu, Küreselleşme ve Türkiye” Prof. Dr. Eyüp Kemerlioğlu’na Armağan, Sivas 2000.
• Kurt, Abdurrahman, Din Sosyolojisi, İstanbul: Sentez Yayınları, 2015.
• Luckmann Thomas, “Modern Toplumda Din ve İnsan” çev. M. Emin Köktaş, D.E.Ü.İ.F. Dergisi, cilt: V.
• Macit, Nadim, Dini Araştırmalar, cilt: 6, 2003.
• Manzur, S. Perviz, “Düşünen Cihaz: Yapay Zeka”, İnsan ve Teknoloji, çev. T.Kılıç İstanbul, 1992.
• Nevzat Güldiken-G.Nair, “21.Yüzyıla Dönük Sosyolojik Yaklaşımlar” Sosyal Bilimler Dergisi, sayı: 19, 1997.
• Onat, Hasan, “Küreselleşme Üzerine” Gazi Üniversitesi Çorum İlahiyat Fakültesi Dergisi, 2002/1.
• Özbolat, Abdullah, “ Değerleri Küreselleşme sürecinde Değerlendirmek” Kültür ve Din, Adana, 2014.
• P.Berger-T. Luckmann, “Bilgi Sosyolojisi ve Din Sosyolojisi ”çev: M. Rami Ayas, A.Ü.İ.F. Dergisi, cilt:XXX.
• R. Cipriani, Din Sosyolojisi, çev: Ali Coşkun, İstanbul, 2011.
• Robertson, Ronald, “Glokalleşme:Zaman-Mekan ve Homojenlik-Hetorojenlik” Postmodernizm ve İslam, Der: A.Topçuoğlu-Y.Aktay, Ankara, 1996.
• Sarıbay, Ali Yaşar, “Dinin Postmodernleşmesi” Düşünen Siyaset Dergisi, sayı: 21. Şeriati, Ali, Medeniyet ve Modernizm, çev. Ahmet Yüksek, İstanbul, 1998.
• Tatlıdil, Ercan, “Globalleşme Sürecinde İnsan Kaynakların Değişimi: Türkiye Örneği” Prof. Dr. Eyüp Kemerlioğlu’na Armağan, Sivas 2000.
• Toku, Neşet, “Medine Vesikası” Postmodern Bir Sivil Toplum Projesi Olabilir mi?, Bilgi Ve Hikmet Dergisi, 1994/6.
• Türkay, Mehmet, “Devlet, Ulusal Kalkınma ve Kapitalizmin Dinamikleri” İktisat Dergisi, sayı: 404.
• Usta, Niyazi, “Küreselleşme ve Din” Ana Başlıklarıyla Din Sosyolojisi, Ankara, 2012.
• Wallerstein, Immanuel, Modern Dünya Sistemi, çev:Latif Boyacı, İstanbul, 2004, I. 359-368; Tatlıdil, a.g. m, s. 122
• Yavuz, Şevket, “Modern Öncesi Âlemden Post/Modern Bir Köye Evrilişte Kutsal’ın Arkeolojisine Yeniden Bakış”, Milel ve Nihal, 4 (1).
• Yusuf Kaplan, “Antikite’den Postmodernite’ye Tanrısız Arazi’den İnsansız Arazi’ye Paganizmin Serüveni” Düşünen Siyaset Dergisi, sayı: 21.