BULANIK TOPSIS YÖNTEMİYLE HAVAYOLU ŞİRKETLERİ PERFORMANS DEĞERLENDİRMESİ: ESENBOĞA HAVALİMANINDA BİR UYGULAMA

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 1, 40 - 61, 27.06.2019

Aslıhan Çetin , Şenol Altan

Öz

Havayolu
yolcu taşımacılığı günümüzde oldukça gelişmiş, dünyanın bir ucundan diğer ucuna
çok kısa sürelerde seyahat etmeyi sağlayan ulaşım türü olarak en çok tercih
edilen taşımacılık yöntemlerinden biri haline gelmiştir. Havayolu yolcu taşımacılığına
olan talebin artması ile birlikte birçok havayolu şirketi kurulmuş, dolayısıyla
bir rekabet ortamı oluşmuştur. Oluşan rekabet ortamında havayolu şirketlerinin
varlıklarını sürdürebilmeleri için bilimsel analizlerden faydalanılarak yapılan
performans değerlendirmesi, şirketlerin hedefleri ve stratejilerini
belirlemeleri açısından oldukça önemlidir.

Bu
çalışmada Ankara Esenboğa Havalimanında hizmet veren üç havayolu şirketi çok
kriterli karar verme(ÇKKV) yöntemlerinden olan Bulanık TOPSIS yönteminden
yararlanarak performans değerlendirmesine tabi tutulmuştur.

Yapılacak
değerlendirme ile hem havayolu seyahatini seçmeyi planlayan yolcuların tercih
yapmalarına yardımcı olunacak, hem de havayolu şirketlerinin kendilerini diğer
şirketlerle karşılaştırması ve eksiklerinin görülmesi sağlanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Performans Değerlendirme, Çok Kriterli Karar Verme, Bulanık Mantık, Bulanık TOPSIS

Kaynakça

• Ayhan, E. (2013), Satın Alma Sürecinde Tedarikçi Seçimi ve Yönetimi Üzerine Mobilya Endüstrisinde Bir Uygulama, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Akdağ, Y. (2015), ”Oyun Teorisi Yaklaşımı İle Reklam Aracı Seçim Sürecinin Ekonomiye Etkileri: Bulanık Topsis Yöntemiyle Vakıf Üniversitelerinin Eğitim Sektörü Üzerine Bir Uygulama”, İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 8(30),1-33,İstanbul.
• Arslan, M. (2010), Bulanık Topsis Metodu İle Türk Şeker Fabrikalarının Performansının Değerlendirilmesi, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Başkaya, Z, & Öztürk, B. A. (2012), “Tedarikçi Değerlendirme Probleminde Bulanık Topsıs Algoritması İle Grup Karar Verme Ve Karar Vericilerin Bireysel Kararları Arasındaki İlişkiler”, Uludağ Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi , 31 (1), 153-178.
• Bozdoğan, T. & Akyüz, Y. & Hantekin, E. (2011), “Topsis Yöntemiyle Finansal Performansın Değerlendirilmesi Ve Bir Uygulama”, Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi , 13 (1), 73-92.
• Chen, C.T. (2000), Extensions Of The Topsıs For Group Decision Making Under Fuzzy Environment, Fuzzy Sets and Systems, 100(114), 1-9.
• Çancı, M. (2003), Uluslararası Taşımacılık Yönetimi Freight For Warder El Kitabı 2, İstanbul: Utikad Yayınları.
• Doğanalp, B. (2016), “Bulanık Çok Kriterli Karar Verme İle Öğretim Üyesi Değerlendirme Çalışması”, Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(2), 499-517.
• Dündar, S. & Ecer, F. & Özdemir, Ş. (2007), “Fuzzy TOPSIS Yöntemi İle Sanal Mağazaların WEB Sitelerinin Değerlendirilmesi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 287-305.
• Ecer, F. (2006), “Bulanık Ortamlarda Grup Kararı Vermeye Yardımcı Bir Yöntem: Fuzzy TOPSIS ve Bir Uygulama”, Dokuz Eylül Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 7( 2), 77-96.
• Eren, K., & Soba, M. (2011), ” Topsis Yöntemini Kullanarak Finansal Ve Finansal Olmayan Oranlara Göre Performans Değerlendirilmesi, Şehirlerarası Otobüs Sektöründe Bir Uygulama”, Selçuk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi , 11 ( 21), 23-40.
• Fındıkçı, İ. (2004), İnsan Kaynakları Yönetimi, İstanbul: Alfa Yayınları.
• Gerede, E. (2015), Havayolu Taşımacılığı Ve Ekonomik Düzenlemeler Teori Ve Türkiye Uygulaması, Ankara: Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Kabak, M. (2011), “Birlik Hava Savunma Önceliklerinin Tespitine Bulanık Bir Yaklaşım”, Savunma Bilimleri Dergisi , 10( 2), 1-17.
• Kaptanoğlu, (2006), Akademik Performans Değerlendirmesi İçin Bir Çok Ölçütlü Bulanık Karar Verme Modeli, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 5 (1) , 193-204, Doktora tezi.
• Karaarslan, E. (2014), Havayolu Yolcu Taşımacılığında Hizmet Kalitesinin Geliştirilmesi Üzerine Bir Araştırma: Kabin Hizmetlerinin Müşteri Tercihlerine Etkisi, İstanbul Üniversitesi , Yüksek Lisans Tezi.
• Karaca, P. Ö. (2011), “Havayolu Müşterilerinin Hizmet Karşılaşmalarında Tatmin Düzeylerini Etkileyen Kritik Anlar Üzerine Bir Uygulama”, Electronic Journal Of Vocational Colleges , 1(1), 68-79.
• Kazançoğlu, Y. (2008), Lojistik Yönetimi Sürecinde Tedarikçi Seçimi Ve Performans Değerlendirilmesinin Yöneylem Araştırması Teknikleri İle Gerçekleştirilmesi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İzmir.
• Keskenler, E. F. & Keskenler, M.F.(2017), “Bulanık Mantığın Tarihi Gelişimi”,Takvim-i Vakayi, 5 (1), 1-10.
• Özkök, A. & Kozanoğlu, O. (2009), “Takım Lideri Seçiminde Bulanık Kalite Fonksiyonu Açınımı Modeli Uygulaması”, Journal of Yaşar University , 4 (15), 2403-2418.
• Serkan, B. (2008), Hava Yolcu Ve Kargo Taşımacılığı; Dünyada Ve Türkiye’de Uygulamalar, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, İzmir.
• Tzeng, G.& Huang, J. (2011). Multiple Attribute Decision Making Methods And Applications. Crc Press, Taylor And Francis Group, A Chapman & Hallbook, Boca Raton.
• Ünal, Y. (2011), Bulanık Karar Verme Yöntemleri Ve Bir Takım Oyunu İçin Oyuncu Seçimi Uygulaması, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Konya.
• Wang, Y. M. And Elhag, T. M. S. (2006), “Fuzzy TOPSIS Method Based on Alpha Level Setswith an Application to Bridge Risk Assessment”, Expert Systems with Applications, 31(2), 309-319.
• Yalçın, O. (2016), “ Havacılık, Hava Gücünün Doğuşu Ve Birinci Dünya Savaşına Etkisi”, Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi , (59), 181-236.
• Yıldız, A. (2011), Bulanık Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Tedarikçi Seçimi Ve Ekonomik Sipariş Miktarının Tespiti: Otomotiv Sektöründe Bir Uygulama. Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul.
• Yurtkoru, S. & Sipahi, P. (2003), “Öğretim Üyesi Performans Değerlendirme Kriterinin Cinsiyete Göre Belirlenmesi Üzerine Bir Çalışma”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi, 2( 4), 13-37.
• İnternet Kaynakları1. www.megep.meb.gov.tr/mte_program_modul/moduller_pdf/Hava%20yolu%20Taşımacılığı.pdf – 20.05.2018
• 2. www.dunya.com/gundem/havayolu-tasimaciligina-talep-artiyor-haberi-131149- 25.05.2018