TURKISH HAZELNUT SECTOR'S COMPETITIVE POWER: BALASSA INDEXING APPROACH

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 5, 22 - 37, 01.06.2017

Ersin Yenisu

Öz

The aim of this study is to present the suggestions of Turkey, the leader of the world hazelnut industry, to increase the competitive power in the sector. Hazelnut, an agricultural product with strategic importance in terms of our country, has a socioeconomic value in terms of the Black Sea Region people. In the study, the Revealed Comparative Advantages RCA approach developed by Balassa 1965 was used to measure the competitive power in the sub-sectors. As a result of the analyzes made, it has been found that there has been a serious decrease in the competitiveness in the Turkish hazelnut industry in recent years and this decrease is mainly caused by low productivity. As a matter of fact, countries such as Turkey, Italy, Georgia and Azerbaijan, which are the main hazelnut producers, have seen low productivity and the competitiveness of these countries has decreased in this direction. But in the same period, the competitiveness of the USA, which could increase productivity as an important producer in the sector, increased. As a result, it can be said that the efficiency of the Turkish hazelnut sector should be increased with the AR-GE studies that are the directive of the public sector.

Anahtar Kelimeler

Hazelnut Sector, Productivity, Competitiveness, Revealed Comparative Advantages (RCA)

TÜRK FINDIK SEKTÖRÜNÜN REKABET GÜCÜ: BALASSA ENDEKSİ YAKLAŞIMI

Öz

Bu çalışmanın amacı dünya fındık sektörünün lideri olan Türkiye’nin söz konusu sektördeki rekabet gücünü arttırmaya yönelik öneriler sunmaktır. Ülkemiz açısından stratejik öneme sahip bir tarımsal ürün olan fındık Karadeniz Bölge halkı açısından sosyoekonomik değere sahiptir. Çalışmada yöntem olarak alt sektörlerde rekabet gücünü ölçmek amacıyla Balassa (1965) tarafından geliştirilen Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler (AKÜ) yaklaşımı kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda Türk fındık sektöründe rekabet gücünde son yıllarda ciddi bir azalma olduğu ve bu azalmanın ise özellikle düşük verimlilikten kaynaklandığı bulgulanmıştır. Nitekim başlıca fındık üreticileri olan Türkiye, İtalya, Gürcistan ve Azerbaycan gibi ülkelerde düşük verimlilik görülmüş ve bu doğrultuda söz konusu ülkelerin rekabet güçleri azalmıştır. Fakat aynı dönemde sektörde önemli bir üretici olarak verimlilik artışını gerçekleştirebilen ABD’nin rekabet gücü artmıştır. Sonuç olarak Türk fındık sektörünün kamunun yönlendirici olduğu AR-GE çalışmaları ile verimliliğinin arttırılması gerektiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Fındık Sektörü, Verimlilik, Rekabet Gücü, Açıklanmış Karşılaştırmalı Üstünlükler (AKÜ)

Kaynakça

• Akseki, U. (2012), Dünya Fındık Piyasasında Fiyat Oluşumu Ve Türkiye İçin Alternatif Politikaların Belirlenmesi, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Balassa, B. (1965),“Trade Liberalization and Revealed Comparative Advantage”, Manchester School of Economic and Social Studies, 33(2), 99-123.
• Balassa, B.(1977), “Revealed Comparative Advantage Revisited: An Analysis of Relative Export Shares of The Industrial Countries (1953-1971)”, The Manchester School of Economic and Social Studies, 45(4), 327-344.
• Bayramoğlu, Z., Gündoğmuş, E. (2007),”Dünya Fındık Piyasasının Analizi”, Ekonomik Yaklaşım, 18(65), 71-89.
• Çamoğlu, S.M., Akıncı, M, Bozkurt, A.D. (2011), “Fındık Sektörü, Ekonomik ve Yapısal Problemleri: Ordu İli Değerlendirmesi”, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 3(6), 27-48.
• Devlet Planlama Teşkilatı (2001), Gıda Sanayii Özel İhtisas Komisyonu Raporu Fındık İşleme Sanayii Alt Komisyon Raporu, (http://www.kalkinma.gov.tr/) Erişim Tarihi: 30.12.2016
• Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (2012), 2012 Yılı Fındık Raporu (http://koop.gtb.gov.tr/), Erişim Tarihi: 30.12.2016
• Gümrük ve Ticaret Bakanlığı (2016), 2015 Yılı Fındık Raporu, (http://koop.gtb.gov.tr/), Erişim Tarihi: 30.12.2016
• Güney, O. İ. (2014),“Turkish Hazelnut Production and Export Competition”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 24(1), 23-29.
• Hatırlı, S.A., Öztürk, E., Aktaş, A.R. (2008), “Fındık Piyasasında Fiyat Geçirgenliğinin Analizi”, Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(1), 139-143.
• İstanbul Ticaret Odası (2006), Fındık Sektör Araştırması, (http://www.ito.org.tr/) Erişim Tarihi: 30.12.2016
• Kayalak, S., Özçelik, A. (2012),“Türkiye’de Fındık Üretim Alanlarının Artmasında Desteklemelerin Etkisi”, Alınteri Dergisi, 23(2), 1-11.
• Ordu Ticaret Borsası (2014), Fındık Sektöründeki Sorunlar Yeni Nesil Çözüm Önerileri, (http://www.ordutb.org.tr/), Erişim Tarihi: 30.12.2016
• Saka, G. (2013), Türkiye’de Fındık Dış Ticareti, Sektör Yapısı ve Sorunları, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Samsun Tarım İl Müdürlüğü (2006), Fındık Sektörünün Durumu, Sorunları ve Çözüm Önerileri, (http://samsun.tarim.gov.tr/) Erişim Tarihi: 30.12.2016
• Şahinli, M. A. (2014), ”Revealed Comparative Advantage and Competitiveness: Turkey Agriculture Sector”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 24(3), 210-217.
• Tarım ve Köyişleri Bakanlığı (2000), Dünya Fındık Piyasasının Analizi ve Türkiye İçin Optimum Politikaların Saptanması, (http://arastirma.tarim.gov.tr/) Erişim Tarihi: 30.12.2016
• Toprak Mahsulleri Ofisi (2013), 2012 Yılı Fındık Sektör Raporu, (http://www.tmo.gov.tr/), Erişim Tarihi: 30.12.2016
• Toprak Mahsulleri Ofisi (2015), 2014 Yılı Fındık Sektör Raporu, (http://www.tmo.gov.tr/), Erişim Tarihi: 30.12.2016
• Türkiye İhracatçılar Meclisi (2010), Fındık ve Mamulleri Sektörü, (http://www.iib.org.tr/) Erişim Tarihi: 30.12.2016
• Uçar, Ö. (2014),“Türkiye Fındık İhracat Talebi”, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Yalçın, H. (2009), Fındık Sektörünün Türkiye Ekonomisi ve İhracatındaki Yeri, Önemi ve Sektörün Sorunları, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Yavuz, F., Birinci, A., Peker, K., Atsan, T. (2005), “Econometric Modeling of Turkey’s Hazelnut Sector: Implications on Recent Policies”, Turkish Journal of Agriculture & Forestry, 29(1), 1-7.
• Yavuz, F., Ercişli, S. (2006),“Outlook For Turkey’s Hazelnut Sector”, Outlook on Agrıculture, 35(1), 73–78.