ACCOUNTING OF FINANCIAL LEASING TRANSACTIONS UNDER TPL/GCASA TAS/TFRS AND FRS FOR LMEs: A COMPARATIVE ANALYSIS

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 2, 331 - 355, 31.12.2022

Ersin Yenisu

https://doi.org/10.46849/guiibd.1193186

Cited By: 1

Öz

Financial leasing has been widely used in the West for over a hundred years and in Turkey for the last thirty years. According to the finance literature, traditional financing techniques are financing with equity and debt. Financial leasing is one of the modern financial instruments that has emerged in addition to traditional financing methods. Modern financial instruments both offer innovations in terms of finance technique and require updates in accounting processes. In general, it has been found that the calculation logic of the financial leasing transaction is similar in terms of the three basic regulations, but there are definition differences in terms of accounting account items. In conclusion, according to the information obtained through this study, financial leasing is an important financing technique for modern economies and entrepreneurs in Turkey should be more informed about the application of the method.

Anahtar Kelimeler

Leases, Financial Leasing, Accounting Legislation, A Comperative Analysis

VUK/MSUGT, TMS/TFRS VE BOBİ FRS KAPSAMINDA FİNANSAL KİRALAMA İŞLEMLERİNİN MUHASEBELEŞTİRİLMESİ: KARŞILAŞTIRMALI BİR ANALİZ

Öz

Finansal kiralama Batı’da yüz yılı aşkın bir süredir Türkiye’de ise son otuz yıldır yaygın olarak kullanılmaktadır. Finans literatürüne göre geleneksel finansman teknikleri öz sermayeyle ve borçlanmayla finansmandır. Finansal kiralama ise geleneksel finansman yöntemlerine ek olarak ortaya çıkan modern finansal araçlardan biridir. Modern finansal araçlar hem finans tekniği açısından yenilikler sunmakta hem de muhasebeleştirme süreçlerinde güncellemeleri gerektirmektedir. Genel olarak değerlendirilirse çalışmada temel üç düzenleme açısından finansal kiralama işleminin hesaplama mantığının benzer olduğu fakat muhasebe hesap kalemleri açısından tanımlama farklılıkları olduğu bulgusuna ulaşılmıştır. Sonuç olarak, bu çalışmayla ulaşılan bilgilere göre finansal kiralama işlemi modern ekonomiler için önemli bir finansman tekniğidir ve Türkiye’de girişimciler yöntemin uygulanması konusunda daha fazla bilgilendirilmelidirler.

Anahtar Kelimeler

Kiralamalar, Finansal Kiralama, Muhasebe Mevzuatı, Karşılaştırmalı Bir Analiz

Kaynakça

• Bayazıtlı, E., Çelik, O. & Gürdal, K. (2019). Genel muhasebe. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• BOBİ FRS (2018). Büyük ve Orta Boy İşletmeler İçin Finansal Raporlama Standardı Modül 15. Erişim Tarihi: 01.10.2022, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/BOB %C4%B0_FRS/Mod %C3%BCl-15%20Kiralamalar.pdf
• Cengiz, S. (2017). Finansal Kiralama İşlemlerinin Mevzuat Boyutu ve Muhasebe Uygulamaları: TMS 17 ve VUK Kapsamında İncelenmesi. Küresel İktisat ve İşletme Çalışmaları Dergisi, 6(11), 43-56.
• Çağlar, R. U., Kılıç, O. & Başer, U. (2015). Türkiye’de Tarım Sektöründe Finansal Kiralama. Journal of Life Economics, 3(2), 31-40.
• Dabbaoğlu, K. (2008). Finansal Kiralama İşlemlerinde Net Bugünkü Değer Hesaplamaları. Mali Çözüm, 87, 51-64.
• Demirci, Ş. D. & Kıvraklar, M. K. (2018). Ulusal ve Uluslararası Düzenlemeler Çerçevesinde Finansal Kiralama İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 4 (Özel Sayı), 508-531.
• Doldur, S. (2018). Finansal Kiralama İşlemlerinde Değerleme, Muhasebe Kayıtları ve Bazı Özellikli Durumlar. Mali Çözüm, 28(1-2), 225-249.
• Duman, C., (2010). 6361 sayılı kanun kapsamında finansal kiralama işlemlerinin finansal kiralama şirketlerince muhasebeleştirilmesi.(Tez Numarası.442879) [Yüksek lisans tezi, Balıkesir Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Eren, T. & Büyükipekçi, S. (2020). Finansal kiralama işlemlerinin ‘‘TFRS 16 Kiralamalar’’ standardına ve VUK’a göre muhasebeleştirilmesi. Konya: Eğitim Yayınevi.
• Gökgöz, A. (2013). Finansal Kiralama İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35, 107-121.
• Gönen, S. & Akça, N. (2014). Finansal Kiralama İşlemlerinin TMS-17 Kiralama İşlemleri Standardı ve Vergi Usul Kanunu Açısından Muhasebeleştirilmesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 10, 71-94.
• Güdelci, E. N. (2019). Uluslararası Muhasebe Standartlarının Tarihi Gelişim Sürecinde Etkili Olan Uluslararası ve Ulusal Kuruluşlar. International Journal of Economics, Politics, Humanities & Social Science, 2(3), 199-214.
• Günlük, M. & Çeken, G. (2013). Finansal Kiralama (Leasing) ve Turizm İşletmelerinde Uygulanması. Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, 5(1-2), 123-133.
• Karahan, M. & Ayvalıoğlu, A. B. (2019). The Differences Between LMSE FRS and TFRS Comparison and Accounting on Financial Leasing Transactions in Turkey. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 8, 1-14.
• Karahan, M. (2019). Finansal Kiralama İşlemlerinin Vergi Usul Kanunu ile Büyük ve Orta Boy İşletmeler (BOBİ) Açısından Karşılaştırılması Üzerine Bir Değerlendirme. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 13(19), 2259-2285.
• Karasioğlu, F. (2001). İşletme Kaynaklarının Etkin Kullanılması Açısından Finansal Karalama ve Muhasebe Uygulaması. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3, 1-13.
• Kaval, H., Örten, R. & Karapınar, A. (2021). Türkiye muhasebe-finansal raporlama standartları (TMS-TFRS). Gazi Kitabevi: Ankara.
• Kırlıoğlu, H. & Öztaş, S. (2015). Türkiye’de Finansal Kiralama İşlemleri ve Muhasebeleştirilmesi. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 1(2), 1-21.
• Köksal, A. G. & Beller, B. (2013). Finansal Kiralama İşlemlerinin TMS 17, Vergi Mevzuatı, BDDK Tebliği Açısından İncelenmesi ve Muhasebe Uygulamaları. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 150-171.
• Kutlu, M. B., (2019). Muhasebe ve vergi yönüyle finansal kiralama işlemleri. (Tez Numarası.576295) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Nur, E. (2010). Finansal Kiralama İşlemlerinin Değerlemesi. Vergi Raporu, 135, 138-152.
• Öztaş, S., (2010). Finansal kiralama işlemleri ve muhasebeleştirilmesi. (Tez Numarası.273040) [Yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi.
• Öztürk, V., Bal, H. & Bal, E. Ç. (2007). Finansal Kiralama ve İMKB’de İşlem Gören Şirketlerde Kullanılma Düzeyi. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 67-86.
• Pamukçu, F. & Çakmak, M. (2017). Uluslararası Ticaret ve Finansal Kiralama İşlemleri ve Muhasebeleştirilmesi. Marmara Üniversitesi Öneri Dergisi, 12(48), 245-267.
• Sabuncu, B. (2017). Finansal Kiralama Şirketlerinde Riskten Korunma Muhasebesi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, 1, 93-112.
• Şeker, K. & Çemberlitaş, İ. (2018). TMS 17 Kapsamında Finansal Kiralama İşlemlerinin Raporlanması. Sosyal Bilimler Akademisi Dergisi, 1(1), 42-60.
• Şengür, E. D. (2013). Finansal Kiralama İşlemlerinde Kiracı Açısından Asgari Kira Ödemelerinin Hesaplanması ve Finansal Raporlama Üzerindeki Etkileri. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 263-279.
• Şenyiğit, Y. B. (2014). Finansal Kiralama İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesinde ve Raporlamasında Beklenen Değişiklikler: Bir Havayolu İşletmesinde Vak’a Çalışması. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1), 288-299.
• Şit, M. & Şit, A. (2013). Türkiye’de Finansal Hizmetler Sektörünün Gelişimi: Finansal Kiralama Sektörü Örneği. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(5), 35-47.
• TFRS 16 (2018). Türkiye Finansal Raporlama Standartları 16: Kiralamalar. Erişim Tarihi: 01.10.2022, https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/ TFRS/TFRS _16.pdf TMS 17 (2005). Türkiye Muhasebe Standartları 17: Kiralama İşlemleri.. Erişim Tarihi: 01.10.2022, https://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles/T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2011Seti/TMS17.pdf
• VUK (1961). Vergi Usul Kanunu. Erişim Tarihi: 01.10.2022, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatm etin/1.4.213.pdf
• Yıldırım S., Albez, A. & Küçük, O. (2006). KOBİ’lerde Finansal Kiralamadan (Leasing) Yararlanma Düzeyi: Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 361-376.