ÇOK ULUSLU ŞİRKETLERİN TRANSFER FİYATLANDIRMASI POLİTİKASI ÇERÇEVESİNDE ALICI İLE SATICI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN HUKUKİ BOYUTU

Yıl 2016, Sayı: 7, 19 - 23, 01.01.2016

Mustafa Alıcı

Öz

Günümüzde her alanda olduğu gibi dış ticarette de küreselleşmenin etkileri görülebilmektedir. Küreselleşen dünyada çok uluslu şirketler, dünyanın her yerinde tek bir pazar gibi faaliyet gösterebilmektedirler. Çok uluslu şirketler başta olmak üzere şirketlerin farklı şekillerde iş ilişkileri olabilmektedir. İlişkili şirketlerin aralarındaki bu bağı faydaya dönüştürmeye çalışmaları gayet doğaldır. Örneğin bu firmalar transfer fiyatlandırması yoluyla vergi avantajı olan ülkelere sermaye aktarabilirler, işgücü ve aramalı ucuz olan ülkelere yatırımlarını kaydırabilirler, kârlarını vergi cennetlerinde toplayabilirler ve gümrük vergilerinin yüksek olduğu ülkelere giden eşyanın fiyatını düşük gösterebilirler. Gümrük mevzuatı açısından önemli olan husus, vergiden kaçınmak amacıyla eşyanın transfer fiyatının düşük ya da yüksek gösterilmesidir. Bu husus ithalatçı ülkenin vergi gelirlerini olumsuz etkilediği gibi, ilgili sektörde haksız rekabete de yol açmaktadır. Bu noktadan hareketle, bu makalede alıcı ile satıcı arasındaki ilişki tanımlanacak, ilişkinin boyutu, şartları, vergi gelirlerine ve ekonomiye etkileri, gümrük beyanı açısından beyan sahibinin sorumlulukları ve yaptırımlar irdelenecektir

Anahtar Kelimeler

Alıcı ile satıcı arasındaki ilişki, vergi kaybı, vergiden kaçınma, çok uluslu şirketler, transfer fiyatlandırması

THE LEGAL VIEW OF THE RELATIONSHIP BETWEEN BUYER AND SELLER IN THE FRAMEWORK OF THE MULTINATIONAL COMPANIES’ TRANSFER PRICING POLICY

Öz

The effects of globalization in all areas can be seen today as well as in foreign trade. Multinational companies MNCs in the globalized world can operate anywhere in the world as a single market. Mainly MNCs, companies may have business relationship in different ways. The work to convert the bond to benefit between affiliated companies is quite natural. For example; these companies, by transfer pricing, can export capital to other countries that have tax advantages, may shift investments to other countries that have cheaper labor and intermediate inputs, they can gather their profit in tax heavens, and lastly they may show lower price of goods in countries where custom taxes are high. Issues which are important in terms of customs legislation is that lower or higher price of the goods is shown in order to avoid tax. As this issue negatively affects tax revenues of the importer and leads to unfair competition in the relevant sector. Moving from this point, this article will define the relationship between buyer and seller, the size of the relationship, the conditions, the impact on tax revenues and the economy, liabilities of the declarant, and sanctions in terms of customs declaration

Anahtar Kelimeler

The relationship between buyer and seller, the tax loss, the tax avoidance, multinational companies, transfer pricing

Kaynakça

• 2014/15 sayılı Genelge, Gümrük Ve Ticaret Bakanlığı, Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü
• • 4458 sayılı Gümrük Kanunu, Kabul Tarihi: 27.10.1999 – Yürürlük Tarihi 05.02.2001, 04.11.1999 tarihli, 23866 sayılı R.G.
• • Aktan, Coşkun Can & Vural, İstiklal Y. (2005), Globalleşme Sürecinde Çok Uluslu Şirketler. http://www. canaktan.org/ekonomi/cok-uluslu/aktan-makale.pdf adresinden alınmıştır.
• • Gilpin, Robert (1987), The Political Economy of International Relations, New Jersey: Princeton University Press.
• • Gümrük Yönetmeliği, Başbakanlık (Gümrük Müsteşarlığı)’tan: 07.10.2009 tarihli, 27369 (Mükerrer) Sayılı R.G.
• • Gümrük Kıymeti Yorum Notları, Gümrük Yönetmeliği Ek-8
• • Kargı, Nihal & Karayılmazlar, Ekrem (2009), Küreselleşmenin Vergi Politikaları Üzerindeki Etkinsizlik Etkisi, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi C.14, S.3 s.21-37.
• • Milanoviç, Branko (2003), “Two Faces of Globalization: Against Globalization as We Know It”, World Development, Vol. 31, No:4, ss.667-683
• • Tanzi, Vito (2001), Globalization and the Work of Fiscal Termites, Finance and Development, March 2001, Volume 38, Number 1. http://www.imf.org/external/ pubs/ft/fandd/2001/03/tanzi.htm adresinden alınmıştır.