Canlı Hayvan ve Karkas İthalatının Kırmızı Et Fiyatlarına Etkisi: Türkiye’de İthalatın Regülasyonu

Yıl 2020, Cilt: 7 Sayı: 21, 12 - 29, 30.09.2020

Gökhan Aktaş

Öz

Bu makale gümrük vergisi düzenlemeleriyle yurt içi fiyatların regüle edilip edilemediğini ölçmektedir. Bu bağlamda Gecikmesi Dağıtılmış Otoregresif Sınır Testi (ARDL) kullanılarak kırmızı et ithalat miktarı, kırmızı et ithalat birim fiyatı gibi ithalata ilişkin değişkenlerin yurt içi kırmızı et fiyatlarına etkisi analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular, uzun dönemde ithalat miktarı ile kırmızı et fiyatı arasında negatif ancak sınırlı bir ilişki olduğunu göstermektedir. Buna göre, ithalat miktarındaki %1’lik bir artış kırmızı et fiyatlarında %0.28'lik bir azalmaya neden olmaktadır. Başka bir ifade ile ithalat yolu ile arzın arttırılması, ülke içi fiyatları tam olarak regüle edememektedir. İthalat birim fiyatındaki %100’lük bir artış ise kırmızı et fiyatında sadece %0.9’luk bir artışa neden olmaktadır. Bulgular ayrıca, referans kıymet ve gözetim uygulaması gibi ithalat birim fiyatını yükselten tarife dışı önlemlerin kırmızı et fiyatlarının yükselmesinde sınırlı düzeyde etkili olduğunu anlamamıza yardımcı olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

ARDL, Gümrük Vergisi, Kırmızı Et, İthalat, Uluslararası Ticaret

Kaynakça

• Aktaş, A. R. ve Hatırlı, S. A. (2010). Kentsel Alanda Et Talep Analizi: Batı Akdeniz Bölgesi Örneği, Journal of Yasar University, 3294 - 3319
• Bahmani-Oskooee, M. ve Hajilee, M. (2009). The J-Curve at Industry Level: Evidence from Sweden–US Trade, Economic Systems, Vol. 33(1), 83–92.
• Cevger, Y. ve Sakarya, E. (2006). Meat Prices And Factors Affecting Them İn Turkey. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 30(1), 1–6.
• Charlebois, S., McCormick M., Juhasz M. (2016). Meat Consumption and Higher Prices, British Food Journal, 118(9). 2251 – 2270.
• Çiçek, H. ve Doğan, İ. (2018). Türkiye’de Canlı Sığır ve Sığır Eti İthalatındaki Gelişmeler ve Üretici Fiyatlarının Trend Modelleri ile İncelenmesi. Kocatepe Vet J., 11 (1): 1-10.
• Çiçek, H., Cevger, Y., Tandoğan, M., Şahin, E. H. (2010). Estimation of Optimum Fattening Period by Cattles of Brown Swiss. Kafkas Üniversitesi Veternerlik Fakültesi Dergisi, 16(1), 63–67.
• Dangour, A. D., Hawkesworth, S., Johnston, D., Lock, K., Poole, N., Rushton, J., Waage, J.. (2010). Feeding The World Healthily : The Challenge of Measuring The Effects of Agriculture on Health. Philosophical Transactions of the Royal Society B, 365, 3083–3097.
• Delgado, C. L. (2003). Rising Consumption of Meat and Milk in Developing Countries Has Created a New Food Revolution. International Food Policy Research Institute, (February), 3907–3910.
• Dhoubhadel, S. P. ve Stockton, M. C. (2010). The U.S. Import of Beef: Substitute or Complement for Domestic Beef Production ?, Southern Agricultural Economics Association, 1–19.
• Dupraz, C. ve Postolle, A. (2013). Food Sovereignty and Agricultural Trade Policy Commitments: How Much Leeway Do West African Nations Have?, Food Policy, 38(1), 115–125.
• Engle, R. F. ve Granger, C. W. J. (1987). Co-Integration and Error Correction: Representation, Estimation, and Testing, Econometrica, 55(2), 251–276. Granger, C.W.J., Newbold, P. (1974). Spurios Regressions in Econometrics, Journal of Econometrics, 2, 111–120.
• GTHB. (2015). Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Kırmzı Et Stratejisi, Ankara.
• Hadi, P. U., Ilham, N., Thahar, A., Winarso, B., Vincent, D., Quirke, D. (2002). Improving Indonesia’s Beef Industry. Australian Centre for International Agricultural Research, Working Paper, Canberra.
• Johansen, S. ve Juselius, K. (1990). Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration with Applications to the Demand for the Money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52, 169–210.
• Kalkan, S. ve Cünedioğlu, H. E. (2010). Et Fiyatlarındaki Artışa Nasıl Bakılmalı?, Politika Notu, TEPAV, 1-4.
• Karakaya, E. ve Kızıloğlu, S. (2017). Analysis of Factors Affecting Red Meat Demand of Households Living in Bingol City Center. Anadolu Journal of Agricultural Sciences, 32(2), 169–180. Kusriatmi O. R, Syaukat, Y., Said, A. (2014). Analysis of the Effects of Beef İmport Restrictions Policy on Beef Self-Sufficiency in Indonesia, Journal of the International Society for Southeast Asian Agricultural Sciences, 20(1), 115–130.
• Mehta, R., Narrod, C. A., Tiongco, M. M. (2008). Livestock Industrialization, Trade and Social-Health-Environment Impacts in Developing Countries: A Case of Indian Poultry Sector, No. RIS DP-146, New Delhi.
• Mitchell, J. L. ve Tonsor, G. T. (2017). Reexamining the Question : Are Imported Beef and Domestic Beef Complements or Substitutes ?, Southern Agricultural Economics Association, 1–26.
• Narayan, P. K. ve Smyth, R. (2005). What Determines Migration Fows From Low-Income to High Income Countries? An Empirical Investigation of Fiji-U.S. Migration 1972-2001, Contemporary Economic Policy, 24(2), 332–342.
• Ogbeide, A. O. (2015). Meat Industry Development in Nigeria: Implications of the Consumers’ Perspective, Mayfair Journal of Agribusiness Management 1(1), 59-75.
• Oluwatoyin, M. ve Balcilar, M. (2012). Impact of Food Security on Urban Poverty : A Case Study of Lagos, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 65(1995), 1225–1229.
• Özertan, G., Saghaian S. S., Tekgüç H. (2015). Dynamics of Price Transmission and Market Power in the Turkish Beef Sector, İktisat Isletme ve Finans, 30(349): 53-76.
• Palmer, C. M. (2011). The Demand for Meat and Patterns of consumption: An İntroductory Guide, Nottingham University Press.
• Pesaran, M. H., Shin, Y., Smith, R. J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships. Journal of Econometrics, 16(3), 289–326.
• Sans, P. ve Combris, P. (2015). World Meat Consumption Patterns: An Overview of the Last Fifty Years (1961-2011). Meat Science, 106–111.
• Santich, B. J. (2014). Beef Consuption: Historical Overview, Recent Trend and Contemporary Attidutes. In C. David ve K. Lewis (Editor), Beef Cattle Production and Trade (1–16). Melbourne: CSIRO Publishing.
• T.C. Sağlık Bakanlığı ve Hacettepe Üniversitesi. (2014). “Türkiye’de Beslenme ve Sağlık Araştırması TBSA”, Beslenme Durumu ve Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi Sonuç Raporu. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 931, Hacettepe Üniversitesi Diyetisyenlik Bölümü, 519.
• TCMB. (2017). Enflasyon Raporu 2017-III. Alındığı tarih: 21.11.2019, adres: https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Raporlar/Enflasyon+Raporu/2017/Enflasyon+Raporu+2017-III
• Turhan, Ş., Erdal, B., Çetin, B. (2010). Türkiye’de Kırmızı Ette Fiyat Oluşumu ve Etkileyen Faktörler, Türkiye IX. Tarım Ekonomisi Kongresi, 22-24 Eylül, 2010, Şanlıurfa. Türkiye, 387-395.
• USDA. (2018). Erdoğan, C. Ç., Turkish Food Retail Industry, Report (Vol. TR8005).
• Uzunöz, M. ve Karakaş, G. (2014). Socio-economic Determinants of Red Meat Consumption in Turkey: A Case Study, Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 37–52.
• Dünya Bankası. (2020). Countries and Economies. Alındığı tarih 15.05.2020, adres: https://data.worldbank.org/country/turkey?view=chart
• ESK. (2018). Hayvan Alım Fiyatları, Alındığı tarih: 28.06.2020, adres: adres: https://www.esk.gov.tr/tr/11931/Alim-Fiyatlari
• FAOSTAT. (2020). .Live Animals. Alındığı tarih: 12.07.2020, adres: http://www.fao.org/faostat/en/#data/QA
• GTHB. (2018). Besilik Sığır İthalatında Uyulması Gereken Usul Ve Esaslar Hakkında Talimat. Alındığı tarih: 19.11.2019, adres: https://www.tarimorman.gov.tr/Konular/Hayvancilik/Ithalat-Ihracat/Buyukbas-Ihtalat-Ihracat
• ITC. (2020). Bilateral Trade Between Turkey and Uruguay- Bilateral Trade between Turkey and Brazil. Alındığı tarih: 21.07.2020, adres: https://www.trademap.org/Index.aspx
• OECD. (2020). Meat Consumption. Alındığı tarih: 21.06.2020, adres: https://data.oecd.org/agroutput/meat-consumption.htm
• TÜİK. (2020a). Hayvancılık İstatistikleri-İstatistiksel tablolarve dinamik sorgulamalar.Alındığı tarih: 22.04.2020, adres: http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1002
• TÜİK. (2020b). Dış Ticaret İstitastikleri. Alındığı tarih: 22.05.2020, adres: http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1046
• TÜİK. (2020c). Dış Ticaret İstitastikleri-İstatistiksel Tablolar ve Dinamik Sorgulamar. Alındığı tarih: 22.05.2020, adres: https://biruni.tuik.gov.tr/disticaretapp/menu.zul
• TÜİK. (2020d). Tarımsal Fiyat ve Ekonomik Hesaplar. Alındığı tarih: 28.03.2020, adres: http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1004