ATM BANKACILIK SİSTEMİ VE REGÜLASYONLAR

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 24, 24 - 36, 30.06.2021

Rabia Tuğba Eğmir , İsa Sağbaş

Öz

Regülasyon politikalarının amacı piyasa ekonomisinin etkili çalışmasını sağlamaktadır. Finansal piyasaların temel dayanağını oluşturan bankacılık piyasasında da regülasyonlar kaçınılmazdır. Bankacılık faaliyetlerinde işlem maliyetinin azaltılması ve sürdürülebilirliğin sağlanması amacıyla ATM bankacılık sisteminin kullanımı önemli rol oynamaktadır. 2020 Yılında tüm dünyayı etkileyen salgın hastalık ATM bankacılık sisteminin kullanımını daha önemli hale getirmiştir. Bu çalışmada, ATM bankacılık sisteminin kurulması ve yaygın kullanımı ile ilgili düzenlemeler regülasyon politikaları açısından incelenmiştir. 1980’li yıllardan sonra ATM bankacılık sisteminin kullanımının yaygınlaştığı ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından ATM bankacılık sisteminin kullanımına ilişkin düzenlemelerin arttığı belirlenmiştir. Para çekme limiti, ortak ATM kullanımı, ATM’lerin güvenliğinin sağlanması, ATM’lerin yönetimi-denetimi ve engelli bireyler için ATM kullanımı gibi konularda regülasyonlar yapıldığı görülmektedir. Çalışmadan elde edilen bulgulara dayalı olarak ATM bankacılık sisteminin yaygın kullanımının artmasıyla birlikte daha fazla ATM bankacılık regülasyonu beklenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bankacılık, ATM Bankacılık Sistemi, Regülasyon

Kaynakça

• Aksoy, T. (1997). Çağdaş Bankacılıktaki Son Eğilimler ve Türkiye’de Uluslarüstü Bankacılık, Tisamat Basım (1. Baskı). Ankara.
• Asrat, M. (2017). Factors Affecting Customers’ Intention to Adopt ATM Banking System in Ethiopia, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), St.Mary's University: Ethiopia.
• Bankalar Arası Kart Merkezi, https://bkm.com.tr/pos-atm-kart-sayilari/ (erişim tarihi, 08/10/20).
• BDDK, Bankalarda Bilgi Sistemleri ve Yönetiminde Esas Alınacak İlkelere İlişkin Tebligat. R.G.T. 14.09.2007, R.G.S. 26643.
• BDDK, Ödeme Kuruluşları ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemlerinin Yönetimine ve Denetimine İlişkin Tebliğ. R.G.T. 27.06.2014, R.G.S. 29043.
• BDDK, Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik. R.G.T. 03.10.2014, R.G.S. 29138.
• BDDK, Bankacılıkta Yapısal Gelişmeler (2011). Sayı 6
• BDDK, Bankacılık Hizmetlerinin Erişilebilirliğine Dair Yönetmelik R.G.T. 18.06.2016, R.G.S. 29746.
• Biber, A. E. (2010). “İktisadi Büyümede Kurumsal Faktörler ve Kurumsal Değişim”, Akademik Bakış Dergisi. 19, 1-24.
• Gündoğdu, A. (2017). “Bankacılık Sisteminin Regülasyonu ve Kamu Yararı Etkisi”, Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi 13 (1) 63-87.
• Humphrey, D. B. (1994). “Delivering Deposit Services: ATMs Versus Branches”, Federal Reserve Bank of Richmond Economic Quarterly, 80. 59-81.
• İliman T. ve Tekeli R. (2016). “Türkiye’de Düzenleyici Ve Denetleyici Kuruluşlar: İdari Para Cezalarının Hukuksal Zeminlerinin Değerlendirilmesi”, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3(1) 23-36.
• Karadal, H., Yücekaya, P. ve Saygın, M. (2014). “İşlem Maliyeti Yaklaşımı İle Dış Kaynak Kullanımı Arasındaki İlişkinin Ankara İlinde Faaliyet Gösteren Yabancı Dil Kurslarında İncelenmesi”, Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi. 6(2), 25-37.
• Karamustafa, K. ve Yıldırım, M. (2007). “Tüketicilerin Bireysel Banka Tercihine İlişkin Kayseri İlinde Yapılan Bir Araştırma”, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(3), 56-92.
• Kaya, F. (2013). Bankacılık Giriş ve İşlemleri, Beta Yayıncılık. (2. Baskı). İstanbul.
• Kaya, F. ve Arslan, T. Y. (2016). “İnternet Bankacılığında Müşterilerin Banka Tercihlerine Etki Eden Faktörler: Bolu İlinde Kamu Çalışanları Üzerine Bir Araştırma”, Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 8(15), 423-449.
• Kirmanoğlu, H. (2017). Kamu Ekonomisi Analizi, Beta Yayınları. 6. Baskı
• Korkmaz, S. ve Gövdeli Y. E. (2012). “Türk Bankacılığında Alternatif Dağıtım Kanalları ve Ürünleri ile Bunların Gelişiminde ve Pazarlanmasında Eğitimin Önemi”, Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 1-12.
• Korkmaz, M., Yücel, A. S., Germir, H. N., Gümüş, S., Aytaç, A. ve Karta, N. (2015). “Türk Bankacılık Sektöründe ATM Sorunları ve Müşteri Memnuniyet Algısının Uygulamalı Bir Örneği”, Uluslararası Hakemli Ekonomi Yönetimi Araştırmaları Dergisi, 4, 113-140.
• Meydan, C. H. (2011). “Kaynak Bağımlılığı, İşlem Maliyetleri, Örgütsel Ağ ve Yeni-Kurumsal Kuram ile Örgütlerin İttifak Oluşturma Sebepleri Üzerine Bir İnceleme”, Savunma Bilimleri Dergisi, 9(2), 17-40.
• Oğuz, F. (2011). Devlet ve Piyasa Regülasyon Ekonomisine Giriş, Seçkin Yayıncılık. 1. Baskı, Ankara.
• Petek, A. (2002). “Regülasyon Politikaları Açısından Türkiye’de Bankacılık Sisteminin Analizi”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7.
• Rizwan, M. S., Moinuddin, M., L’Huiller, B. ve Ashraf, D. (2017). “Does A One-Size-Fits-All Approach To Financial Regulations Alleviate Default Risk? The Case Of Dual Banking Systems”, Journal of Regulatory Economics, 1-38.
• Sarı, C. (2019). Bir Ödeme Sistemi Olarak ATM’lerin Maliyet Analizi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, İstanbul.
• Sarısoy, S. (2010). “Düzenleyici Devlet ve Regülasyon Uygulamalarının Etkinliği Üzerine Tartışmalar” Maliye Dergisi, 159 278-298.
• Spong, K. (2000). Banking Regulation: Its Purposes, Implementation And Effects, (5. Edition) Division Of Supervision And Risk Management Federal Reserve Bank Of Kansas City Press.
• Tuğay, O. ve Başgül, N. (2007). “Önemli Bir Finansman Kaynağı Olarak Kredi Kartları: Kredi Kartlarının Kart Sahiplerinin Harcamaları Üzerindeki Etkisini Belirlemeye Yönelik Burdur İlinde Bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(3) 215-26.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2011). Dünyada ve Türkiye’de Finansal Hizmetlere Erişim ve Finansal Eğitim, Ankara, Mart. Yay, T., Yay Gürkan G. ve Yılmaz, E. (2004). “Finansal Krizler, Finansal Regülasyon ve Türkiye”, Journal of Political Sciences. 30, 101-130..