THE CASE OF THE PROFESSION OF PORTFOLIO MANAGEMENT AND PORTFOLIO MANAGEMENT ACTIVITIES CONCERNING TAX LAW

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 25, 63 - 93, 06.01.2019

Serkan Acuner

Öz

Portfolio management is considered within the scope of investment services and activities. By receiving permission from Capital Markets Board (CMB) under an institutional structure, the profession of portfolio management is professed through the agency of portfolio management companies. These companies are accepted as stock exchange commissions.  On the other hand, stockbrokers and banks are permitted to participate in portfolio management activities. Portfolio management companies, stockbrokers and banks are established under the business name of Stock Corporation. Thereby, they are obliged to company tax. In addition to this, companies are licensed to open a branch and work according to agency agreement. Portfolio management companies value the customers’ portfolios by means of the launched investment funds. Through systematic literature review and grammatical interpretation of the related acts of law, this study aims to explain the case of the profession of portfolio management, its practice and investment funds concerning the tax law, more specifically from the aspects of Capital Markets Law, Corporate Tax Law, Income Tax Law and Value Added Tax Law, Expenditure Tax Law, Stamp Tax Law and Act of Fees. 

Anahtar Kelimeler

Portfolio, Portfolio Management, Tax Law

PORTFÖY YÖNETİCİLİK MESLEĞİNİN VE PORTFÖY YÖNETİM FAALİYETİNİN VERGİ KANUNLARI KARŞISINDAKİ DURUMU

Öz

Portföy yöneticiliğinin yatırım hizmetleri ve faaliyetleri kapsamında olduğu kabul edilmiştir. Portföy yönetim mesleği, kurumsal bir çatı altında Sermaye Piyasası Kurulu’ndan (SPK’dan) izin alınmak suretiyle portföy yönetim şirketleri aracılığıyla icra edilir. Bu şirketlerin sermaye piyasası kurumu olduğu kabul edilir. Diğer taraftan aracı kurumlar ile bankaların portföy yönetim faaliyetlerine izin verilir. Portföy yönetim şirketleri, aracı kurumlar ve bankalar anonim şirket ticaret unvanı altında kurulur. Dolayısıyla kurumlar vergisi mükellefidirler. Buna ilaveten şirketler şube açmak ve acentelik sözleşmesiyle hizmet görmek üzere yetkilendirilmiştir. Portföy yönetim şirketleri müşterilerinin portföylerini kurdukları yatırım fonlarında değerlendirir. Bu çalışmada portföy yöneticiliği mesleği ve icrası yanında mesleğin ve yatırım fonlarının vergi kanunları karşısındaki durumu; Sermaye Piyasası Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu, Gelir Vergisi Kanunu ve Katma Değer Vergisi Kanunu, Gider Vergileri Kanunu, Damga Vergisi Kanunu ve Harçlar Kanunu dikkate alınarak, sistematik literatür taraması yöntemi yanında ilgili kanun hükümlerinin lafzi yöntem ile yorumlanması suretiyle açıklanmıştır.  

Anahtar Kelimeler

Portföy, Portföy Yöneticiliği, Vergi Kanunları

Kaynakça

• 2006/10731 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 23.07.2006 / 26237.
• 2009/14594 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı, R.G. 03.02.2009 / 27130.
• 7 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği, R.G. 31.12.2012 / 28514 (4. Mükerrer).
• Acuner, S. (2017a), Türk Hukukunda Bireysel Emeklilik Sistemi ve Vergilendirilmesi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul.
• Acuner, S. (2017b), Bankacılık Hukuku, Celepler Basım Yayın Dağıtım, Trabzon.
• Acuner, S. ve Acuner, E. (2017c), “DOKAP Bölgesinde Faaliyet Gösteren Kış Turizm İşletmeleri İçin Mali Bir Kolaylık: Özel Hesap Dönemi”, DOKAP Bölgesi Uluslararası Turizm Sempozyumu, 23-24 Ekim, Trabzon, s. 485-492.
• Bankacılık Kanunu, K.T. 19.10.2005/5411, R.G. 01.11.2005/25983.
• Başar, M., (2013), Portföy Yönetimi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• Borsa Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği III-52.2, R.G. 27.11.2013 / 28834.
• Ceylan, A. ve Korkmaz, T. (1998). Borsada Uygulamalı Portföy Yönetimi, Ekin Kitabevi,Bursa.
• Çelik, B. ve Güven, F. (2013), “Yabancı Fon Kazançlarının ve Bu Fonların Portföy Yöneticiliğini Yapan Şirketlerin Vergilendirilmesi”, Vergi Dünyası Dergisi, 380, s. 113-116.
• Dağlı, H. (2012), Sermaye Piyasası ve Portföy Analizi, Derya Kitabevi, Trabzon.
• Damga Vergisi Kanunu, K.T. 01.07.1964 / 488, R.G. 11.07.1964 / 11751.
• Demirtaş, Ö. ve Güngör, Z. (2004), “Portföy Yönetimi ve Portföy Seçimine Yönelik Uygulama”, Havacılık ve Uzay Teknolojileri Dergisi, 1(4), s. 103-109.
• Ertan, F. N. (2013), “6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda Kolektif Yatırım Kuruluşları Ve Özellikle Değişken Sermayeli Yatırım Ortaklığı”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 71 (2), s. 131-144.
• Gayrimenkul Yatırım Fonlarına İlişkin Tebliğ, R.G. 03.01.2014 / 28871.
• Gelir İdaresi Başkanlığı (t.y.), Yatırım Fon ve Ortaklıklarında Vergilendirme”, http://www.gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/yayinlar/Yatirim_fon_ortakliklarinda_vergileme_rehberi.pdf, (02.02.2018).
• Gelir Vergisi Kanunu, K.T. 31.12.1960 /193, R.G. 06.01.1961 /10700.
• Gider Vergileri Kanunu, K.T. 13.07.1956/ 6082, R.G. 23.07.1956 / 9362.
• Girişim Sermayesi Yatırım Fonlarına İlişkin Tebliğ III-52.4, R.G. 02.04.2014 / 28870.
• Gündoğdu, A. (2015), Türkiye’de Sermaye Piyasasının Değişen Yüzü, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• Harçlar Kanunu, K.T. 02.07.1964/492, R.G. 17.07.1964 / 11756.
• İnam, M. (2007), Sermaye Piyasası, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
• İnceoğlu, M. M. (2004), Sermaye Piyasasında Aracı Kurumların Hukuki Sorumluluğu, Seçkin Yayıncılık Ankara.
• Karslı, M. (2004), Sermaye Piyasası Borsa Menkul Kıymetler, Alfa Basım Yayım, İstanbul.
• Katma Değer Vergisi Kanunu, K.T. 25.10.1984/3065, R.G. 02.11.1984 / 18563.
• Koç, İ. Ö. (2011), Portföy Yönetimi ve Sigortacılık Sektörü, Yalın Yayıncılık, İstanbul.
• Kurumlar Vergisi Kanunu, K.T. 13.06.2006/5520, R.G. 21.06.2006/26205.
• Öncel, M., Kumrulu A. ve Çağan N. (2007), Vergi Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara.
• Pehlivan, O. (2010), Vergi Hukuku, Celepler Basım Yayım, Trabzon.
• Portföy Yönetim Şirketleri ve Bu Şirketlerin Faaliyetlerine İlişkin Esaslar Tebliği, R.G. 02.07.2013 / 28695.
• Sermaye Piyasası Kanunu, K.T. 06.12.2012/6362, R.G. 30.12.2012/28513.
• Soydemir, S. ve Akyüz, A. (2015), Sermaye Piyasası ve Borsa, Scala Yayıncılık, İstanbul.
• Türk Ticaret Kanunu, K.T. 13.01.2011/6102, R.G. 14.02.2011 / 27846.
• Vergi Usul Kanunu, K.T. 04.01.1961/213, R.G. 10.01.1961/10703 – 10705.
• Yabancı Sermaye Piyasası Araçları ve Depo Sertifikaları ile Yabancı Yatırım Fonu Payları Tebliği VII-128.4, R.G. 23.10.2013 / 28800.
• Yatırım Fonlarına İlişkin Esaslar Tebliği III-52.1, R.G. 09.07.2013 / 28702.
• Yatırım Kuruluşlarının Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Tebliğ, R.G. 17.12.2013 / 28854.