Çizgi Filmlerde Yer Alan Şiddet Ve Korku Öğelerinin İncelenmesi: TRT Çocuk Örneği

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 1, 173 - 188, 23.02.2021

Alev Üstündağ , Fatma Betül Şenol

Öz

Araştırmada TRT Çocuk Kanalında yayınlanan çizgi filmlerdeki şiddet ve korku öğelerinin sıklığının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Ayrıca, çizgi filmlerde şiddet ve korku öğelerinin bulunup bulunmadığı ve bulunması durumunda hangi şiddet ve korku unsurlarına yer verildiği de incelenmiştir. Araştırmanın bir diğer alt amacı da çizgi film içeriklerine dikkat çekerek şiddet ve korku öğeleri hakkındaki izleyici farkındalığını artırmaktır. Araştırma nitel araştırma yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi tekniğinden yararlanılmıştır. TRT Çocuk Kanalında yayınlanan 11 çizgi filmin toplamda 149 bölümü incelenmiştir. Çizgi filmlerin içerikleri kontrol listesi kullanılarak incelenmiştir. Elde edilen verilerin analizinde içerik analizi yönteminden yararlanılmıştır. Yapılan incelme sonucunda; çizgi film metinlerinde sözel şiddet ve fiziksel şiddet öğelerinin bulunduğu ve en fazla sözel şiddet öğelerine yer verildiği, çizgi filmlerin görsellerinde psikolojik şiddet ve fiziksel şiddet öğelerinin bulunduğu ve en fazla psikolojik şiddet öğelerine yer verildiği, çizgi filmlerin metinlerinde ses, hareket, ışık ve gerçeküstü korku öğelerinin bulunduğu ve en fazla ses içerikli korku öğelerine yer verildiği, çizgi filmlerin görsellerinde hareket, gerçeküstü ve yüz ifadesi içerikli korku öğelerinin bulunduğu ve en fazla yüz ifadesi içerikli korku öğelerine yer verildiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

çizgi film, şiddet, korku

The Examination Of Violence And Horror In The Cartoons: The Example Of TRT Kids Self

Öz

In the study, it was aimed to determine the frequency of violence and fear elements in cartoons broadcast on TRT Children's Channel. In addition, it was also examined whether there are elements of violence and fear in cartoons, and if so, which violence and horror elements are used. Another sub-aim of the research is to raise the audience awareness about violence and horror by drawing attention to cartoon content. The research was carried out using qualitative research method. One of the qualitative research methods, document analysis technique was used. A total of 149 episodes of 11 cartoons broadcast on TRT Children's Channel were analyzed. The contents of the cartoons were examined using the checklist. Content analysis method was used in the analysis of the data obtained. As a result of thinning; There are verbal violence and physical violence elements in cartoon texts and the most verbal violence elements are included, psychological violence and physical violence elements are included in the visuals of cartoons and psychological violence elements are mostly used in the cartoon texts, sound, movement, light and surreal horror elements are It was determined that horror elements with the most audio content were included, the visuals of cartoons included fear elements with movement, surreal and facial expression, and the most facial expression content was used.

Anahtar Kelimeler

Cartoon, horror, violence

Kaynakça

• Adak Özdemir, A. ve Ramazan, O. (2012). Çizgi filmlerin çocukların davranışları üzerindeki etkisinin anne görüşlerine göre incelenmesi. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 35, 157-173.
• American Academy of Pediatrics Committee on Public Education. (2001). Media violence. Pediatrics, 108(5), 1222-1226.
• Aral, N. ve Kadan, G. (2019). Çizgi filmlerde yer alan şiddet öğelerinin incelenmesi. ÇKÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi/ Journal of Institute of Social Sciences, 10(1), 57-75.
• Ayrancı, Ü., Köşgeroğlu, N. ve Günay, Y. (2004). Televizyonda çocukların en çok seyrettikleri saatlerde gösterilen filmlerdeki şiddet düzeyi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 5:133-140
• Bandura, A. (2006). Autobiography. MG Lindzey & WM Runyan (Eds.), A history of psychology in autobiography (Vol. IX). Washington, DC: American Psychological Association
• Bandura, A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological review, 84(2),191.
• Bandura, A., Ross, D., & Ross, S. A. (1961). Transmission of aggression through the imitation of aggressive models. Journal of Abnormal and Social Psychology, 63, 575-582
• Basore, K. A. (2008). The context of violence in children's television programs. Arts In Communication Master Thesis, University Of Arkansas, Arkansas, USA
• Durmuşoğlu Saltalı, N. (2015). Aile refahı ve koruma. Ankara: Eğiten Kitap.
• Dünya Sağlık Örgütü. (2002). World report on violence and health: summary. Geneva: WHO Library Cataloguing-in-Publication Data
• Foege, W. H., Rosenberg, M. L., & Mercy, J. A. (1995). Public health and violence prevention. Current Issues in Public Health, 1, 2–9.
• Gerbner, G. (1998). Cultivation analysis: An overview. Mass Communication and Society, 3(4), 175-194.
• Gerbner, G., Gross, L., Jackson-Beeck, M., Jeffries-Fox, S., & Signorielli N. (1978). Cultural indicators violence profile no. 9. Journal of Communication, 28(3), 176-207.
• Güler, D. A. (2011). Soyutun somutlaştırılması: Çizgi filmlerin kültürel işlevleri. Yavuzer, H., Şirin, M. R. (Ed.). 1. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi Bildiriler Kitabı 1. İstanbul: Çocuk Vakfı Yayınları, 207–217.
• Habib, K. & Solimon, T. (2015). Cartoons’ effect in changing children mental response and behavior. Journal of Social Sciences, 3(9), 248-264.
• Karatay, G. ve Kesgin, M. T. (2006). Çocuk, televizyon ve şiddet. Hacettepe Üniversitesi Araştırma Görevlileri Sempozyumu Bildiri Kitabı, 129-148.
• Kuss, D. J., Van Rooij, A., Shorter, G.W., Griffiths, M.D., & Van de Mheen, D. (2013). Internet addiction in adolescents: Prevalence and risk factors. Comput Hum Behav, 29, 1987–1996.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber (Çev. S. Turan). Ankara: Nobel Yayınları
• Oğuz, V. (2019). Okul öncesi dönemdeki çocukların korkuları ve nedenleri. Journal of Human Sciences, 16(1),192-204.
• Oruç, C., Tecim, E. ve Özyürek, H. (2011). Okul öncesi dönem çocuğunun kişilik gelişiminde rol modellik ve çizgi filmler. Ekev Akademi Dergisi, 15(48), 28 –297.
• Radyo ve Televizyon Üst Kurulu [RTÜK]. (2016). Televizyon izleme eğilimleri araştırması. www.rtuk.org.tr/Icerik/DownloadReport/13
• Radyo ve Televizyon Üst Kurulu [RTÜK]. (2016). İlköğretim Çağındaki Çocukların Televizyon İzleme Alışkanlıkları Kamuoyu Araştırması. www.rtuk.org.tr/sayfalar/IcerikGoster.aspx?icerik_id=57ce5022-fd71-442a--6567ae4a9e9b
• Rai, S., Waskel, B., Sakalle, S., Dixit, S., & Mahore, R. (2016). Effects of cartoon programs on behavioural, habitual and communicative changes in children. Int J Community Med Public Health, 3(6),1375-1378.
• Temel, M., Kostak, M. A. ve Çelikkalp, Ü. (2014). Çocuk kanallarında yayınlanan çizgi filmlerdeki şiddetin belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(3), 199-205.
• Üstündağ, A. ve Doğan, Ö. (2017). 15-18 yaş arası ergenlerin televizyon izleme alışkanlıkları ve en çok izledikleri diziler. Sosyal Bilimler Dergisi, 4(11), 627-646.
• Üstündağ, A. ve Doğan, Ö. (2016). 10-14 yaş arası gençlerin televizyon izleme alışkanlıkları ve çok izledikleri diziler. Journal of Communication Theory & Research/İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi 43, 77-97.
• Yıldız, C. (2016). 3-6 yaş çocuklarının tercih ettikleri çizgi filmlerdeki şiddet içeriklerinin analizi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(2), 698-716. Yörükoğlu, A. (1989). Çocuk Ruh Sağlığı. Özgür Yayınları: İstanbul