Yunanistan Güney Ege (Kiklad ve Oniki Ada) Bölgesi’nin Nüfus Özellikleri

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 2, 523 - 540, 29.05.2021

Reyhan Rafet Can

Öz

Yunanca Arcipelago (Anadeniz) olarak isimlendirilen ve yarı kapalı deniz özelliğine sahip olan Ege Denizi’ndeki yaklaşık 1800 ada Anadolu ve Yunanistan anakarası önünde bulunan deniz bölgelerinde çeşitli gruplar oluşturmaktadır. Geniş bir deniz alanına dağılmış olan ve Yunanca dağınık anlamına gelen Sporatlar ile çember anlamında kullanılan Kyklos/Kiklad adaları uzun yıllar Osmanlı Devleti’nin hâkimiyetinde kaldıktan sonra İtalya tarafından işgal edilmiş ve 1947 yılından sonra Yunanistan devletine geçmiştir. Adaların Türk hâkimiyetinden çıkması sonucu İtalya ve Yunanistan yönetimleri adalarda uyumlaştırma siyasetine gitmişlerdir. Bu siyasetin sonucu olarak adalardaki Türk nüfusu giderek azalmış, dil, din, eğitim ve nüfus konularında daha önce tanınan haklar Türklerin elinden alınmıştır. Günümüzde Türkiye ve Yunanistan arasında Ege Adaları Türk-Yunan ilişkileri açısından daima bir sorun kaynağıdır. Bu çalışmada 1951-2011 yılları arasında Kiklad ve Oniki Adalar’da meydana gelen nüfus değişiklikleri incelenmiştir. Emile Y. Kolodny’nin anıtsal çalışması olan La population des îles de la Grèce: essai de géographie insulaire en Méditerranée orientale,’in yayınlanmasından kırk altı yıl sonra adalar ile ilgili yapılan çalışmalar da dikkate alınarak nüfusun doğal hareketleri, yaş dağılımı ve değişimi gibi niteliksel özellikler ile değişkenleri açıklanmıştır. Çalışma sonucunda Kiklad ve Oniki Adalar’ın son yıllarda hızlı bir nüfus artışı ile karşı karşıya kaldıkları, ancak adadan adaya orantısız nüfus artışının aynı olmadığı sonucuna varılmıştır

Anahtar Kelimeler

Güney Ege Bölgesi,, Oniki Ada,, Kikladlar,, Nüfus özellikleri,

Population Characteristics of the Southern Aegean (Cyclades and Dodecanese) Region of Greece

Öz

Approximately 1800 islands in the Aegean Sea, which are named as Arcipelago in Greek (Anatolia) and have semi-closed sea characteristics, form various groups in the sea regions in front of Anatolia and the mainland of Greece. The Kyklos / Cyclades Islands, which are scattered over a wide sea area and used to mean the Greek scattered and circle, were occupied by Italy after being under the domination of the Ottoman Empire for many years and passed to the Greek state after 1947. As a result of the islands coming out of Turkish domination, the Italian and Greek governments adopted a policy of harmonization in the islands. As a result of this policy, the Turkish population on the islands has gradually decreased, and the rights previously recognized in the fields of language, religion, education and population were taken away from the Turks. Today Turkey and the Aegean islands of Greece Greek-Turkish relations is always a problem in terms of resources. In this study, population changes in Cyclades and Dodecanese Islands between 1951-2011 were examined. Forty-six years after the publication of Emile Y. properties and variables are explained. As a result of the study, it was concluded that the Cyclades and the Dodecanese Islands have faced a rapid population increase in recent years, but the disproportionate population growth from island to island is not the same.

Anahtar Kelimeler

Southern Aegean Region,, Twelve İslands,, Cyclades,, Population characteristics,

Kaynakça

• Alexopoulos, A, V. (2017). Yunanların Değerlendirme Ve Kullanım Perspektifleri: Kontrolsüz Adalara Özel Referanslı Adalar (Προοπτικεσ Αξιολογησησ Και Αξιοποιησησ Των Ελληνικων Νησιων Με Ειδικη Αναφορα Στα Ακατοικητα Νησια), Pevtavrov Yayınevi, Atina.
• Arınç, K. (1997). Türk-Yunan Anlaşmazlığına Jeopolitik ve Jeostratejik Bir Yaklaşım, Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Cilt:0, Sayı:7, 127-156.
• Atalay, İ. (1999). Genel Beşeri ve Ekonomik Coğrafyası, Ege Üniversitesi Yayınları, İzmir.
• Baldacchino, G. (2007). A World of Islands: An Island Studies Reader, Charlottetown.
• Bayıllıoğlu, U. (2019). Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi’nin 121. Maddesinin Doğu Akdeniz’de Etkisi: Meis, Karaada ve Fener Adası’nın Statüsüne İlişkin Bir Değerlendirme. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 23 (2), 185-223.
• Coroyannakis,P. European Islands Characteristics http://www.europeanislands.net/Downloads/.Erişim tarihi: 17.10.2020
• Doğanay, H. (1994). Türkiye Beşeri Coğrafyası, Gazi Büro Kitapevi, Ankara.
• Doğanay, H. (1997). Türkiye Beşeri Coğrafyası, Milli Eğitim Basımevi, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları No: 2982, Bilim ve Kültür Eserleri Dizisi No: 877, Eğitim Dizisi No: 10, İstanbul.
• Ellinikí Statistikí Archí, I Ellás me Arithmoús, https://www.statistics.gr/documents/20181/1515741/GreeceInFigures_2020Q1_GR.pdf/. ErişimTarihi:19.03.2020
• Erinç, S. Yücel, T. (1998). Ege Denizi, Türkiye ile Komşu Ege Adaları, 2. Baskı, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü yay. Ankara.
• European Statistical Office (EUROSTAT), https://ec.europa.eu/eurostat, Erişim Tarihi:12.03.2020
• Gavalas, V. Pavlogeorgatos, G. (2016). The human geography of borderline islands of the Aegean Archipelago: 1971-2011, AEICHOROS Dergisi, Teselya Üniversitesi Yayınları, 52-81.
• Gavalas, V. (2019). Takımadaların Nüfusu (Ο πληθυσμός των νησιών του Αρχιπελάγους), Disigma Yayınevi, Selanik.
• Gemelıarıs, I. (2014). Ege Adalarının Ekonomik - Turizm Gelişimi. Kikladlar Hakkında Örnek Olay (Οικονομική - Τουριστική ανάπτυξη των νησιών του Αιγαίου. Μελέτη περίπτωσης των Κυκλάδων), Peloponnese Üniversitesi Ekonomi Yüksekokulu, Yönetim Ve Bilgi Teknolojisi Ekonomi Bölümü. Tripoliçe/Yunanistan.
• Gkanti, V. (2018). Provided Health Services On A Small İsland Of Cyclades Evaluation Of The Services By The Permanent Residents Of The Area. Athens University School of Medicine, Athens.
• Karampela S., Kizos T., Papatheodorou A., (2015). Patterns transportation for tourists and residents in the Aegean Archipelago, Greece. In Baldacchino G. Archipelago tourism: policies and practices, Farnham: Ashgate, 35-50.
• Kenna, Κ. (1976) “The idiom of Family”, στο J.G. Peristiany ed., Mediterranean Family Structures. Cambridge: Cambridge University Press, 347-362.
• Kolodny, E., Y. (1974). La population des îles de la Grèce: essai de géographie insulaire en Méditerranée orientale, Edisut Yayınevi, Fransa.
• Konsolas, N. (2012). Güney Ege Bölgesi Operasyonel Programı Statejik Plan (Επιχειρησιακο Προγραμμα Περιφερειασ Νοτιου Αιγαιου), Pantetio Sosyal ve Siyaset Bilimleri Üniversitesi, Bölgesel Kalkınma Enstitüsü Yayınları, Atina.
• Kotzamanis, B. (2011). Yunanistan’daki Nüfus Sayımları (Οι απογραφές πληθυσμού στην Ελλάδα), EDKA Demografik ve Sosyal Analiz Laboratuvarı, Demografik Haberler No:14. 1-3.
• Kurumahmut, A. (1998). Ege’de Egemenliği Tartışmalı Adalar Sorununun Ortaya Çıkışı, Ege’de Temel Sorun, Egemenliği Tartışmalı Adalar, TTK Yayınları, Ankara.
• Kutbay, E., Y. (2005). Doğu Ege Adaları’nın Osmanlı Hâkimiyetinden Çıkısı ve Bunun Aydın Vilayetine Etkileri, (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, İzmir.
• Küçük, C. (2007). Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 33, 353-355.
• Mansel, A., M. (1995). Ege ve Yunan Tarihi, 6. Baskı, TTK Yayınları, Ankara.
• Maroudas L. Kyriakaki A. (2001) The perspectives of ecotourism development in small. Anatolian: An İnternational Journal of Tourizm and Hospitality Research, Volume:12, Number: 1. 59-71.
• Mengeş, Y. (2017). İkinci Dünya Savaşı’nda Menteşe (Rodos, 12 Ada ve Meis) Adaları, Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi Journal Of Modern Turkish History Studies XVII/34 (2017-Bahar/Spring), ss. 279-318.
• Modern Yunanistan Nüfusu, Gelişmeler, Belirleyiciler ve Sonuçlar (Ο Πληθυσμοσ Τησ Συγχρονησ Ελλαδασ Εξελίξεις, Προσδιοριστικοί Παράγοντες και Συνέπειες), https://e-book.ddounas.com/joomla/chapter-12. Erişim Tarihi: 23.12.2020
• Orhonlu, C. (1964). Oniki Ada’da Türk Eserleri ve Türk Nüfusu, Türk Kültürü, Sayı: 24, 29-34.
• Örenç, A., F. (2001). Yakın Dönem Tarihimizde Rodos Adası. İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilimi, Yakınçağ Tarihi Bilim Dalı, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), İstanbul.
• Pafılı, E. (2013). The Education Of The İndıvıdual As A Factor Of Social And Fınancıal Development In The Perfecture Of Cyclades, PhD Thesis, University of Piraeus, Department of Statistics and Insurance Science.
• Pazarcı, H. 1989. Uluslararası Hukuk Dersleri, II. Kitap, Ankara.
• S.D.N., (1930). Conférence pour la codification du droit international-Rapport de la Deuxième Commision (Mer territoraile), Doc. C. 230, M. 117.
• Siampos, G. (1983) “La population de la Grece insulaire” in Demographie et destin des sous populations: colloque de Liege (21-23 septembre 1981). Paris, Association Internationale des Demographes de Langue Francaise [AIDELF], 387-96.
• Spilanis, G. Kizos, T. (2015). Atlas of Island, Yunanistan Ege Üniversitesi Yayınları, Midilli/Yunanistan.
• Spilanis, I. Kizos, T. Karampela, S. Metaxakis, M. ve diğerleri. (2016). Atlas of the Islands, Değişen Dünyada Haritacılık (14. Ulusal Kartografya Kongresi Bildirileri), Selanik, 2-4 Kasım 2016.
• Spilanis, I., Kizos, T. & Petsioti, P. (2012) “Accessibility of Peripheral Regions: Evidence. İsland Studies Journal, Vol:7, No:12. 199-214.
• Stavrinoudis, T., P. Tsartas, P. (2006), I efarmogí ton archón tis Topikís Atzénta 21 gia ti viósimi touristikí anáptyxi Ligótero Evnoiménon Periochón: I períptosi ton mikrón nisión tou Aigaíou Pelágous, Keimena Poleodomias, AEICHOROS Dergisi, Teselya Üniversitesi Yayınları, Cilt:5, Sayı:1, 38-57.
• Şahoğlu, V. Sotirakopoulou, P. (2011). Karşıdan Karşıya, MÖ. 3. Bin’de Kiklad Adaları ve Batı Anadolu, Mas Matbaacılık, İstanbul.
• Tağmat, Ç., D. (2018). Trablusgarp Savaşı’ndan Lozan Antlaşması’na On İki Ada Konusunda (Gizli) Görüşmeler, Türkiyat Mecmuası, c.28/1, 139-161.
• Tandoğan, A. (1998). Demografik Temel Kavramlar ve Türkiye Nüfusu. Eser Ofset Matbaası, Trabzon.
• Tanoğlu, A. (1969). Nüfus ve Yerleşme. İstanbul Üniversitesi Yayınları, No: 1183, Edebiyat Fak. Coğrafya Enst. Neşriyatı, No: 45, İstanbul.
• Tesalya Üniversitesi Mekânsal Planlama ve Bölgesel Kalkınma Mühendisliği Bölümü Demografik ve Sosyal Analiz Laboratuvarı www.e-demography.gr, Erişim Tarihi:27.05.2020.
• Tuncel, M. Bostan, M. (1998). Dünden Günümüze Ege Adaları, Coğrafya Dergisi, Cilt:0 Sayı:6, 27-58.
• Turan, Ş. (1965). Rodos ve 12 Ada’nın Türk Hâkimiyetinden Çıkışı, Belleten, C. XXIX, Sayı: 113, 77-119.
• Tümertekin, E. Özgüç, N. (2009). Beşeri Coğrafya, İnsan, Kültür, Mekân. Çantay Kitapevi, İstanbul.
• UNEP, Global Islands Network http://islands.unep.ch, Erişim Tarihi:10.02.2020.
• Vernicos N. (1990) "The islands of Greece", στο Beller W., D’ Ayala P. and Hein P., Sustainable development and environmental management of small islands, Paris: Unesco, s. 141–168.
• Visit Greece- Greek İslands. http://www.visitgreece.gr/en/greek_islands, Erişim Tarihi:22.12.2020
• Yunanistan İstatistik Kurumu-Basın Bülteni, (2019). https://www.statistics.gr/documents/20181/79d452ad-8f9e-c6eb-9f0e-82916e714866, Erişim Tarihi: 27.12.2020