Mağduriyet, Sosyal Uyum ve Eğitim Hakkı Ekseninde Türkiye’de Yaşayan Suriyeli Çocuklar: Ulusal Haberler Üzerinden Çözümleme

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 3, 938 - 960, 17.10.2022

Hülya Yüksel , Zeynep Hiçdurmaz

Öz

Suriye'de 2011 yılında başlayan iç savaşın ardından Türkiye'ye kitleler halinde gelen Suriyeliler, toplumsal ve siyasi arenada tartışmaların ve kutuplaşmaların kaynağı olmuştur. Toplumsal sorunların inşasında kitle iletişim araçlarının gücü düşünüldüğünde Suriyeli çocukların medyada nasıl çerçevelendiğini ortaya koymak, halkın algı ve yorumlama eğilimlerini anlamak bakımından son derece önemlidir. Bu amaçla sırasıyla ana akım ve muhalif medyada yer alan Sabah ve Sözcü gazetelerinde 1 Ağustos 2018-1 Ağustos 2019 tarihleri arasında Suriyeli çocuklara dair yer alan haberler taranarak içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Haber çerçeveleri metin içinde ilk bakışta görünür olmadıkları için, bu çerçeveleri belirleyebilmek amacıyla niteliksel ve niceliksel içerik analizi tekniğinden yararlanılmıştır. Gazete haberlerinin ve ilgili literatürün incelenmesi sonucunda beş tema belirlenmiştir: Uyum ve toplumsal kabul, Destek ve koruma, Trajedi, Güvenlik sorunları ve Göçmen politikaları. Tema ve kategorilerin belirlenmesinden sonra literatürden de yararlanarak bu tema ve kategorilerin içinde yer aldığı dört haber çerçevesi belirlenmiştir: (1) Çözüm çerçevesi, (2) Yardım ve güçlendirme çerçevesi, (3) Mağduriyet çerçevesi ve (4) Politika çerçevesi. İncelenen haberlerde çocuklar sıklıkla eğitime dair konularda haberlerde yer almışlardır. Temel bir hak olarak çocukların eğitimi; hem topluma uyumları ve bu konuda yapılan destek çalışmaları açısından hem de yaşadıkları sorunların çözümü bağlamında, en temel yorumlama çerçevesini oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Göç, Suriyeli Çocuklar, Medya Temsili, İçerik Analizi, Çerçeveleme.

Destekleyen Kurum

İzmir Demokrasi Üniversitesi

Proje Numarası

FEF-2019-H-01

Syrian Children Living in Turkey at The Intersection of Victimization, Social Cohesion and The Right to Education: Analysis of National News

Öz

After the civil war that started in 2011 in Syria, Syrians who came to Turkey in masses have been the source of debates and polarizations in the social and political arena. Considering the power of the mass media in the construction of social problems, revealing how Syrian children are framed in the media is extremely important in terms of understanding the perception and interpretation of the people. The aim of this study is to reveal how Syrian children are framed in the news in Sabah and Sözcü newspapers. For this purpose, news about Syrian immigrant children in two newspapers which considered to be in mainstream media and dissident media, Sabah and Sözcü were analyzed. Since the news frames are not visible at first glance in the text, qualitative and quantitative content analysis techniques were used to determine these frames. As a result of the examination of newspaper news and related literature, five themes were identified: Integration and social acceptance, Support and protection, Tragedy, Security issues and Immigration policies. After determining the themes and categories, four news frameworks including these themes and categories were determined by making use of the literature: (1) Solution framework, (2) Aid and empowerment framework, (3) Victimization framework, and (4) Policy framework. In the analyzed news, children were frequently featured in the news on education-related issues. Education of children as a fundamental right; It constitutes the most basic interpretation framework, both in terms of their adaptation to society and the support activities carried out in this regard, and in the context of solving the problems they experience.

Anahtar Kelimeler

Migration, Syrian Children, Media Representation, Content Analysis, Framing.

Proje Numarası

FEF-2019-H-01

Kaynakça

• Akgül Gök, F. A., & Gökçearslan Çifci, E. G. (2017). Position of the Syrian refugee children in printed media. Border Crossing, 7(2), 231-248. DOİ: https://doi.org/10.33182/bc.v7i2.463
• Alp, H. (2018). Suriyeli Sığınmacılara Yönelik Ayrımcı ve Ötekileştirici Söylemin Yerel Medyada Yeniden Üretilmesi. Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 5(15), 22-37.
• Ardıç Çobaner, A. (2015). Çocuk Hakları Bağlamında Suriyeli Mülteci Çocukların Haberlerde Temsili. Marmara İletişim Dergisi, 24, 27-54. DOİ: 10.17829/midr.20152419996
• Arslan, A. (2011). Medyanın birey, toplum ve kültür üzerine etkileri. Journal of Human Sciences, 8(1), 1-12.
• Atasü Topcuoğlu, R. (2019). Türkiye’de Göçmen Çocukların Katılım Hakkı. İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 8(1), 408-430.
• Bourdieu, P., & Passeron, J. C. (1990). Reproduction in education, society and culture. London: Sage Publications.
• Carragee, K. M., & Roefs, W. (2004). The neglect of power in recent framing research. Journal of communication, 54(2), 214-233. DOİ: https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.2004.tb02625.x
• Castles, S., & Miller, M. J. (2008). Göçler çağı: Modern dünyada uluslararası göç hareketleri (B. U. Bal ve İ. Akbulut, Çev.). İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Crabtree, B. F., & Miller, W. L. (1992). Doing Qualitative Research (Research Methods for Primary Care Volume 3). California: Sage Publications.
• Demir Başaran, S. (2021). Suriyeli Mülteci Öğrencilerin Öğretmeni Olmak: Öğretmenlerin Okul Deneyimleri. Eğitim ve Bilim, 46 (206), 331-354. DOİ: http://dx.doi.org/10.15390/EB.2020.9182
• Entman, R. M. (2007). Framing bias: Media in the distribution of power. Journal of communication, 57(1), 163-173. DOİ: https://doi.org/10.1111/j.1460-2466.2006.00336.x
• Erdoğan, İ. (2011). Gündem Koyma ve Saptama Yaklaşımında Bir Araştırma Geleneği ve Tasarımı Olarak Çerçeveleme. Erciyes İletişim Dergisi, 2(1), 48-62.
• Erdoğan, İ. (2014). Siyasal Liderlerin Haber Fotoğraflarında Görsel Çerçeveleme Yanlılığı: 2014 Türkiye Yerel Seçim Kampanyası Örneğinde Gazete Haberciliğinin Karşılaştırmalı Çözümlemesi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 39, 1-25.
• Erdoğan, M. (2014). Türkiye’deki Suriyeliler: Toplumsal kabul ve uyum araştırması. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Göç ve Siyaset Araştırmaları Merkezi.
• Erdoğan, M. (2020). Suriyeliler Barometresi 2019, Suriyelilerle Uyum İçinde Yaşamın Çerçevesi. Ankara: Orion Kitabevi.
• Erdoğan, M., Kavukçuer, Y., & Çetinkaya, T. (2017). Türkiye’de yaşayan Suriyeli mültecilere yönelik medya algısı. Özgürlük Araştırmaları Derneği, 5, 1-25.
• Erken, F., & Atabek, N. (2016). Suriye Haberlerinin Türkiye Basınında Çerçevelenişi. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 42, 77-94.
• Georgiou, M. ve Zaborowski, R. (2017). Council of Europe report. Media coverage of the “refugee crisis”: a cross-European perspective. Council of Europe. https://edoc. coe. int/en/refugees/7367-media-coverage-of-the-refugee-crisis-a-cross-european-perspecfive.html adresinden erişildi.
• Goffman, E. (1986). Frame analysis: An essay on the organization of experience. Boston: Northeastern University Press.
• Göker, G., & Keskin, S. (2015). Haber medyası ve mülteciler: Suriyeli mültecilerin Türk yazılı basınındaki temsili. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 41, 229-256.
• Göktuna Yaylacı, F., & Karakuş, M. (2015). Perceptions and newspaper coverage of Syrian refugees in Turkey. Migration Letters, 12(3), 238 – 250. DOİ: https://doi.org/10.33182/ml.v12i3.277
• Gölcü, A., & Dağlı, A. (2017). Haber Söyleminde ‘Öteki’yi Aramak: Suriyeli Mülteciler Örneği. Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 28, 11-38. DOİ: https://doi.org/10.31123/akil.437410
• İçguygu, A. (2016). Turkey: Labour Market Integration and Social Inclusion of Refugees. European Parliament, Economic and Scientific Policy, Brussels. http://www.europarl.europa.eu/supporting-analyses adresinden erişildi.
• Koyuncu, A. (2016). Nimet mi? Külfet mi? Türkiye’nin Suriyeli Sığınmacıları ve Göç Ekonomisi Üzerine Bir Derkenar. A. Esen ve M. Duman (Ed.), Türkiye’de Geçici Koruma Altındaki Suriyeliler: Tespitler ve Öneriler içinde (s.189-213). İstanbul: Dünya Yerel Yönetim ve Demokrasi Akademisi Vakfı (WALD) yayınları.
• Kuş, Z., Karatekin, K., Öztürk, D., & Elvan, Ö. (2016). When the child gets in the news? A case study on the national written media in Turkey. Educational Media International, 53(2), 118-138. DOİ: https://doi.org/10.1080/09523987.2016.1211337
• Miles, M. B.,& Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. (2. bs.). California: Sage Publications.
• ORSAM ve TESEV (2015). Suriyeli Sığınmacıların Türkiye’ye Etkileri 2015, ORSAM Rapor No: 195, Ocak 2015. https://orsam.org.tr/tr/suriyeli-siginmacilarin-turkiye-ye-etkileri/ adresinden erişildi.
• Özer Yürür, Y., Komsuoğlu, A., & Ateşok, Z. (2016). Türkiye’deki Suriyeli Çocukların Eğitimi: Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Asos Journal, 37, 76-110. DOİ: 10.16992/ASOS.11696
• Pandır, M., Efe, İ., & Paksoy, A.F. (2015). Türk Basınında Suriyeli Sığınmacı Temsili Üzerine Bir İçerik Analizi. Marmara İletişim Dergisi, 24, 1-26. DOİ: : 10.17829/midr.20152419995
• Rosen, R., & Crafter, S. (2018). Media representations of separated child migrants: From Dubs to doubt. Migration and Society, 1(1), 66-81. DOİ: https://doi.org/10.3167/arms.2018.010107
• Sarıer, Y. S. (2020). Türkiye’de mülteci öğrencilerin eğitimi üzerine bir meta-sentez çalışması: Sorunlar ve çözüm önerileri. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(1), 80-111.
• Sarıkaya, T. (2020). Çerçeveleme Kuramı Bağlamında Türkiye’nin Suriyeli Göçmenlere Avrupa Sınırlarını Açmasının Gazetelere Yansıması: Sabah ve Cumhuriyet Gazetesi Örnekleri. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 12(4), 402-414.
• Schittenhelm, K. (2011). İkinci Kuşağın Akademik Kariyerinde Statü Geçişleri. A.M. Nohl, K. Schittenhelm, O. Schmidtke ve A. Weiß (Ed.), Göç ve Kültürel Sermaye, Türkiye, Almanya, Kanada ve Büyük Britanya’da Yüksek Vasıflı Göçmenler (T. Noyan, Çev.) içinde (s.53-72). İstanbul: Kitap yayınevi.
• Soremski, R. (2011). Göçmen Ailesinin Kültürel Sermayesi: Akademik Vasıflı Göçmenlerin İkinci Kuşağının Eğitim Yönelimleri. A.M. Nohl, K. Schittenhelm, O. Schmidtke ve A. Weiß (Ed.), Göç ve Kültürel Sermaye, Türkiye, Almanya, Kanada ve Büyük Britanya’da Yüksek Vasıflı Göçmenler (T. Noyan, Çev.) içinde (s.73-92). İstanbul: Kitap yayınevi.
• Şen, F. (2017). Bir ‘Öteki’ Olarak Mülteciler: Suriyeli Mültecilerin Anaakım ve Alternatif Medyada Temsili. Atatürk İletişim Dergisi, 12, 27-42.
• Taylor, S., & Sidhu, R. K. (2012). Supporting refugee students in schools: What constitutes inclusive education? International Journal of Inclusive Education, 16(1), 39-56. DOİ: https://doi.org/10.1080/13603110903560085
• Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Başkanlığı (20.01.2022). Geçici Koruma Kapsamındaki Suriyeliler. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638 adresinden erişildi.
• Türkiye Cumhuriyeti Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü Göç ve Acil Durum Eğitim Daire Başkanlığı (2020). Türkiye’de Yıllara Göre Geçici Koruma Altındaki Eğitim Çağındaki Suriyelilerin Dağılımı. https://hbogm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_01/27110237_OCAK_2020internet_BulteniSunu.pdf adresinden erişildi.
• Tüzün, I. (2017). Türkiye’de Mülteci Çocukların Eğitim Hakkını ve Karşılıklı Uyumu Destekleyen Yaklaşımlar, Politikalar ve Uygulamalar. European Liberal Forum. http://liberalforum.eu/wp-content/uploads/2018/09/publication_final.pdf adresinden erişildi.
• UNHCR. (2020). Refugee Population Statistics Database. https://www.unhcr.org/refugee-statistics/ adresinden erişildi.
• UNHCR. (2020). Refugee Education Report 2020. https://www.unhcr.org/5f4f9a2b4 adresinden erişildi.
• UNICEF. (2019). Child displacement. https://data.unicef.org/topic/child-migration-and-displacement/displacement/ adresinden erişildi.
• Yaylacı, F. G. (2017). Eskişehir Yerel Basınında “Mülteciler” ve “Suriyeliler”. Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, 20(1), 1-40.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (20. bs.). Ankara: Seçkin Yayınevi.