Kapalı Otobüs Durağı Uygulamalarının Kullanıcı Beklentileri ve Memnuniyeti Doğrultusunda İncelenmesi: Gümüşhane ve Antalya Örneği

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 4, 1027 - 1038, 15.10.2020

Emine Çoruh , Metin Mutlu Aydın , Eren Dağlı , Ömer Faruk Öztürk , Mehmet Sinan Yıldırım

https://doi.org/10.17714/gumusfenbil.700832

Cited By: 1

Öz

Toplu taşımanın daha cazip bir hale getirilmesi için çok sayıda çalışma yürütülmektedir. Bu çalışmaların en önemlilerinden birisi de kullanıcıların genellikle dikkat çektiği bir sorun olan duraklara erişim ve durakların kötü fiziksel koşullara sahip olmasıdır. Son yıllarda, belirtilen bu soruna çözüm bulabilmek amacıyla çok sayıda konforlu ve akıllı duraklar inşa edilerek, iyi koşullarda bekleme olanağı sağlanmaya çalışılmaktadır. Bu amaçla birçok şehirde yaygın olarak kullanılan toplu taşıma araçlarından olan otobüs ve minibüs duraklarının kalitesini arttırmak amacıyla özellikle tamamen kapalı, ısıtma/soğutma özelliği olan, dijital ya da görsel bilgilendirme vb. birçok özelliğe sahip kapalı durak tasarımları uygulanmaktadır. Fakat toplu taşıma sistemlerinin önemli bir parçası olan bu kapalı durakların tasarım özellikleri, benzer karakteristik özelliklere sahip kentlerde benzer ihtiyaç ve kullanıcı beklentilerine sahip olabilmektedir. Bu yüzden ülke genelinde benzer karakteristik özelliklere sahip kentler için ortak bir kapalı durak tipi belirleyerek onu ihtiyaç olan şehirlerde uygulamak, durakların kalitesi konusunda bir iyileşme sağlayabilecektir. Bu kapsamda bu tür ortak özelliklere sahip şehirler için tasarlanacak duraklarda kullanıcıların beklentilerinin önceden belirlenmesi, durakların işlevselliğine önemli katkı sağlayabilecektir. Bu amaçla çalışmada kapalı durak tasarımı için kullanıcıların özellikle farklı hava koşullarına sahip büyük/küçük ölçekli şehirlerdeki mevcut kapalı duraklardan memnuniyeti ile bu duraklarda olmasını istedikleri özellikler bir anket çalışması ile incelenerek ortak bir durak yapısı önerilmeye çalışılmıştır. Analizler kapsamında hazırlanan anket soruları, yüz yüze yapılan anketlerden elde edilen sonuçlara göre faktör analizi ile alt gruplara ayrılmıştır. Sonrasında ise durak kullanıcıları ve bunların duraklardan memnuniyetleri arasındaki ilişki Sıralı Logit Regresyon (SLR) analizi ile incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre kapalı durak kullanıcılarının yaşadığı şehrin, meslek grubunun memur ve öğrenci olmasının, durakta bekleyen kişi sayısının ve durakta bekleme süresinin 10’dk ve daha fazla olmasının durak memnuniyeti üzerinde istatistiksel olarak anlamlı değişkenler olduğu belirlenmiştir. Yapılan çalışma ile elde edilen sonuçlara göre kapalı durak kullanıcıları, mevcut duraklardan memnun gibi görünse de bu tür duraklarda olmasını bekledikleri bazı farklı ve önemli özelliklerin olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Kapalı Otobüs Durağı, Kullanıcı Beklentileri, Otobüs Durak Kullanımı, Tasarım Konsepti, Toplu Taşıma

Teşekkür

Çalışmaya olan değerli katkılarından dolayı yazarlar İnş. Müh. İsmail Furkan ÇOLAKOĞLU'na teşekkür etmektedirler.

Investigation of Enclosed Bus Station Applications in Terms of User Expectations and Satisfaction: Case of Gümüşhane and Antalya Cities

Öz

Many studies are being carried out to make public transportation more attractive. One of the most important of these studies is the access to the bus stations, which is a problem that the users usually draw attention, and the stations have poor physical conditions. In recent years, to find a solution to this problem, numerous comfortable and smart bus stations have been built and the opportunity to wait in good condition has been tried. For this purpose, to increase the quality of bus and minibus stations, which are widely used in many cities, especially in fully enclosed bus station designs with many features such as digital or visual information and heating/cooling features are implemented. However, the design features of these enclosed stations, which are an important part of public transportation systems, maybe had similar needs and user expectations in cities with similar characteristics. Therefore, by determining a common type of enclosed bus stations for cities with similar characteristics across the country, applying it to the cities in need will provide an improvement in the quality of the stations. In this context, pre-determining the expectations of the users in the stations to be designed for cities with such common features can make a significant contribution to the functionality of the bus stations. For this aim, in the study, the satisfaction of the users from the existing stations in the large and small-scale cities with different weather conditions was investigated and the features that the users want to be at these stations by making it a survey study and a common station structure was tried to be proposed. Survey questions prepared within the scope of the analysis are divided into sub-groups by factor analysis according to the results obtained from a face-to-face survey. Subsequently, the users of the bus stations and the relationship between their satisfactions from the stations were examined by Ordinal Logistic Regression (OLR) analysis. According to the results obtained, it was determined that the city where the users of the enclosed bus station live in, user occupation (student or public servant), the number of people waiting at the station and the waiting time at station for 10 minutes or more were statistically significant variables on the satisfaction the bus stations. According to the results obtained from the study done, even though the passengers of the enclosed bus stations seem to be satisfied with the existing stations, but it is seen that there are some different and important features that they expect to be in such stations.

Anahtar Kelimeler

Enclosed Bus Station, User Expectations, Bus Station Utilization, Design Concept, Public Transportation

Kaynakça

• Akbaş, A. ve Akdoğan, E., 2001. İstanbul Kent İçi Trafik Kontrol Sistemi Üzerine Bir Durum Değerlendirmesi, İstanbul’da Kent İçi Ulaşım Sempozyumu, İstanbul.
• Ali, A.N., 2010. An Assessment of the Quality of Intra-Urban Bus Services in the City of Enugu, Enugu State, Nigeria. Theoretical and Empirical Researches in Urban Management, 6(15), 74-91.
• Ali, A.N., 2014. Assessment of Passenger Satisfaction with Intra-City Public Bus Transport Services in Abuja, Nigeria. Journal of Public Transportation, 17(1), 91-119.
• Aydın, M.M. ve Yıldırım, M.S., 2018. Bisiklet Paylaşım Sistemlerindeki Yolculuk Uzunluğu Üzerinde Etkili Parametrelerin İncelenmesi. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 9(1), 163-172.
• Bordagaray, M., dell’Olio, L., Ibeas, A. ve Cecín, P., 2014. Modelling User Perception of Bus Transit Quality Considering User and Service Heterogeneity. Transportmetrica, 2014(10), 705–721.
• Eboli, L. ve Mazzulla, G.A., 2009. A New Customer Satisfaction İndex for Evaluating Transit Service Quality. J. Public Transp. 2009, 12(3), 21-37.
• Fellesson, M. ve Friman, M., 2008. Perceived Satisfaction with Public Transport Service in Nine European Cities. Journal of the Transportation Research Forum, 47(3), 93–103.
• Hickman, R., Ashiru, O. ve Banister D., 2010. Transport and Climate Change: Simulating the Options for Carbon Reduction in London. Transport Policy, 17(2), 110–125.
• Ilıcalı, M., Camkesen, N. ve Kızıltaş, M., 2011. Kent içi Toplu Taşımada Verimliliğin Artırılması, TRANSİST 2011 2.Toplu Taşıma Haftası 4.Ulaşım Sempozyumu ve Sergisi, İstanbul.
• Kamaruddin, R., Osman, I. ve Pei, C.A.C., 2012. Public Transport Services in Klang Valley: Customer Expectations and its Relationship Using SEM. Procedia –Social and Behavioral Sciences, 36, 431-38.
• Kaplan, H., 2010. Kentiçi Toplu Taşımada Durak Erişilebilirliği, TRANSİST 2010, Ulusal Toplu Ulaşım Sempozyumu ve Sergisi, İstanbul.
• Kim, S., Ulfarsson, G.F. ve Hennessy, J.T., 2007. Analysis of Light Rail Rider Travel Behavior: Impacts of Individual, Built Environment and Crime Characteristics on Transit Access, Transportation Research Part A: Policy and Practice, 41(6), 511-522.
• Murat, Y.S. ve Cakici, Z., 2017. Comparative Analysis of Public Transport Users' Perception Targeting Sustainable Transportation, Engineering Tools and Solutions for Sustainable Transportation Planning, IGI Global Publishing Chapter 4, 76-98.
• Murat, Y.S. ve Demirkollu, M., 2017. Determination of an Ideal Frequency of Daily Bus Trips with Goal Programming Method. First International Turkish World Engineering and Science Congress, December 7-10, Antalya, Turkey.
• Murat, Y.Ş., Kutluhan, S. ve Uludağ, N., 2014. Use of Fuzzy Optimization and Linear Goal Programming Approaches in Urban Bus Lines Organization, Soft Computing in Industrial Applications, Springer, 223, 277-287.
• Nehir, Y., 2009. İzmir’de Otobüs Duraklarının Etkin Kullanımları Üzerine Bir İnceleme, Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir, 180s.
• Oña, J.D., Oña, R.D. ve López, G., 2016. Transit Service Quality Analysis Using Cluster Analysis and Decision Trees: A Step Forward to Personalized Marketing in Public Transportation. Transportation, 43, 725–747.
• Saplıoğlu, M. ve Aydın, M.M., 2018. Choosing Safe and Suitable Bicycle Routes To Integrate Cycling and Public Transport Systems. Journal of Transport & Health. 10, 236-252.
• Shaaban, K. ve Khalil, R.F., 2013. Investigating the Customer Satisfaction of the Bus Service in Qatar. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 104(2), 865-874.
• Tekin, S., Köfteci, S., Aydın, M.M. ve Yildirim, M.S., 2018. Trip Optımızation for Public Transportation Systems with Linear Goal Programming (LGP) Method. Sigma: Journal of Engineering & Natural Sciences, 36(4), 921-933.
• Türkiye İstatistik Kurumu, 2018. 2018 Yılı Nüfus İstatistikleri, Ankara, Türkiye.
• Tyrinopoulos, Y. ve Constantinos A., 2008. Public Transit User Satisfaction: Variability and Policy Implications. Transport Policy, 15(4), 260-272.
• United Nations, (UN), 2014. World’s Population Increasingly Urban with More than Half Living in Urban Areas. http://www.un.org/en/development/desa/news/population/world-urbanization-prospects-2014.html.
• URL-1, http://www.un.org/en/development/desa/news/population/world-urbanization-prospects-2014.html. 5 Mayıs 2019.
• Weng, J., Di, X., Wang, C., Wang, J. ve Mao, L., 2018. A Bus Service Evaluation Method From Passenger’s Perspective Based on Satisfaction Surveys: A Case Study of Beijing, China. Sustainability, 10(8), 2723-2738.
• Wojuade, C.A. ve Badiora, A.I., 2017. Users Satisfaction with Public Transport Operations in Ibadan, Nigeria. The Journal of Social Sciences Research, 3(9), 88-96.
• Yaşar, A.B., 2009. Kentiçi Otobüs Taşımacılığında Talep Tahmini, Y. Lisans Tezi, Fen Bilimler Enstitüsü, Pamukkale Üniversitesi, Denizli, 82s.