İŞSİZLİKLE FAİZİN TÜRKİYE'DE EKONOMİK BÜYÜMEYE ETKİSİ :1980-2016

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 12, 15 - 29, 26.12.2017

Ceren Pehlivan , Nergis Bingöl Ferhat Özbay

Öz

Çalışmada Türkiye’de işsizlik ve faizin ekonomik büyümeyle olan ilişkisi 1980-2016 dönemi için yıllık veriler
alınarak incelenmiştir. Zaman serisinde değişkenlere ilk olarak birim kök testi uygulanmış ve değişkenlerin
birincil seviyede durağan olduğu saptanmıştır. Eş bütünleşme analizi sonrasında değişkenlerin kısa dönem
etkisi analiz edilerek hata düzeltme modeli ve denklemi oluşturulmuştur. Yapılan analiz sonucunda;
değişkenler arasında kısa ve uzun dönemli ilişkilerin olduğu görülmüştür. Granger nedensellik testi ile işsizlik
ve GSYİH arasında çift yönlü bir nedenselliğin, faizle işsizlik arasında ise tek yönlü bir nedenselliğin olduğu
saptanmıştır. İncelenen yıllar içerisinde Dünya' da ve Türkiye'de meydana gelen ekonomik krizlerin ve
uygulanan politikaların yapısal değişikliğe neden olduğu sonucu ortaya çıkmıştır. Bai-Perron kırılma testi ile
faiz, işsizlik ve GSYİH değişkenleri için üç yapısal kırılma döneminin olduğu tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

İşsizlik, Johansen Eş bütünleşme Analizi

THE EFFECT OF UNEMPLOYMENT AND INTEREST ON ECONOMIC GROWTH IN TURKEY: 1980-2016

Öz

In the study, the relationship between unemployment and interest rate with growth in Turkey was examined by
taking annual data for 1980-2016 period. In the time series, the unit root test was first applied to the variables
and the variables were found to be stationary at the primary level. After cointegration analysis, error correction
model and equation were developed by analyzing short term effect of variables. As a result of the analysis; it
is seen that there are short- term and long- term relationships among the variables. The Granger causality test
revealed that there was a two-way causality between unemployment and GDP, and one-way causality between
interest and unemployment. The conclusion that the economic crises that took place in the world and in Turkey
and the policies that have been applied during they ears that have been examined, caused structural changes.
TheBai- Perron fracture test has identified three structural fracture periods for interest, unemployment and
GDP. 

Anahtar Kelimeler

Unemployment, Johansen Cointegration Analysis, Bai-Perron Multi-Structural Fracture Test

Kaynakça

• ARI, Ayşe (2016),’’ Türkiye’deki Ekonomik Büyüme ve İşsizlik İlişkisinin Analizi: Yeni Bir Eş Bütünleşme Testi’’,Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 4 (2), 57- 67. ALTUNÇ, Ömer. F. (2008),’’Türkiye’de Finansal Gelişme ve İktisadi Büyüme Arasındaki Nedenselliğin Ampirik Bir Analizi’’, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 3(2), 113-127. ATGÜR, Musa ve Oğuzhan ALTAY (2015),’’Enflasyon ve Nominal Faiz Oranı İlişkisi: Türkiye Örneği (2004-2013) ’’,Yönetim ve Ekonomi, 2(22), 521- 533 AY Ahmet ve Zeynep KARAÇOR (2006),’’2001 Sonrası Dönemde Türkiye Ekonomisinde Krizden Büyümeye Geçiş Üzerine Bir Tartışma’’, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 67- 86. BARŞIK, Salih; İsmail E. ÇEVİK ve Kırcı N. Çevik,(2010),’’ Türkiye’ de Okun Yasası, Asimetri İlişkisi ve İstihdam Yaratmayan Büyüme: Markow- SwitchingYaklaşımı’’, Maliye Dergisi, 159, 88- 102. BOZDAĞLIOĞLU, Yasemin E.(2008),’’Türkiye’de İşsizliğin Özellikleri ve İşsizlikle Mücadele Politikaları’’, Sosyal Bilimler Dergisi, 20, 45- 65. BOZKURT, Hilal ve Gülten Dursun, (2007). Zaman Serileri Analizi, Bursa: Ekin Kitabevi. CAHUCP, Michelp (1996)’’Minimum Wage Unemployment and Growth’’European Economic Review ELSEVIER, 40, 1463-1482. ÇONDUR, Funda ve Mehmet BÖLÜKBAŞ (2014).’’Türkiye’de İşgücü Piyasası ve Genç İşsizlik-Büyüme İlişkisi Üzerine Bir İnceleme’’,Amme İdaresi Dergisi, 2(47), 77-93.
• DOĞRUL, H. Günsel ve Uğur Soytas, Relationship between Oilprices,İinterest Rate, and Unemployment: Evidencefrom an Emerging Market Energy Economics 32 (2010) 1523–1528 Journal Homepage: www.elsevier.com/locate/eneco. DUTKOWSKY, H. , Donald, (1987)’’Unanticipated Money Growth, Interest Rate Volatility and Unemployment in the United States’’, Journal of Economic, 1489-1521. DİKMEN, Nedim (2012), Ekonometri Temel Kavramlar ve Uygulamalar, İkinci Baskı, Bursa: Dora Basım Yayın Dağıtım. ELEREN, Ali ve Mehmet KARAGÜL (2008),’’1986- 2000 Türkiye Ekonomisinin Performans Değerlendirmesi’’, Yönetim ve Ekonomi, 15 (1), 1- 14. ESER, B. Yılmaz ve Harun TERZİ (2008),’’Türiye'de İşsizlik Sorunu ve Avrupa İstihdam Stratejileri’’, Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 30, 229 GRANGER, Clive (1988),“Causality, Cointegrationand Control”,Journal of Economic Dynamics and Control, 12, 551-559. GÜRİŞ, Selahattin ve Ebru ÇAĞLAYAN (2005),Ekonometri, 2. Basım, İstanbul: Der Yayınları
• HERWARTZ, Helmut ve Annekatrin Niebuhr, (2011) Growth, UnemploymentandLabour Market İnstitutions: Evidencefrom a Cross-Section of EU Regions, AppliedEconomics, 43:30, 4663-4676, DOI: 10.1080/00036846.2010.493142
• JOURNAL of theAmerican Statistical Association, Vol. 74, No. 366 (Jun., 1979), pp. 427-431 KARAGÖL, Tanas E. Ve Ülkü, İ. ORTAKAYA (2014),’’Faiz Kıskacında Ekonomik Büyüme’’,Seta Perspektif, 47, 1- 5. KÖSE, Zeynep(2016),’’ Türkiye Ekonomisinde 2003- 2014 Döneminde Ekonomik Büyüme İşsizlik ve Enflasyon İlişkisi’’, Türk Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1 (1), 58- 76. ŞAHİN, Hüseyin (2014), Türkiye Ekonomisi, 14. Baskı, Bursa: Ezgi Kitabevi. SEVÜKTEKİN, Mustafa ve Mehmet Nargeleçekenler,  ’’ Nobel Yayın Dağıtım Ltd. ’’, Ankara, 2007 ŞOLTAN, Tarık (2009), ’’ Enerji Tüketimi İle Gayri Safi Yurt İçi Hasıla Arasındaki Nedensellik İlişkisinin Granger, Todayamamoto ve ARDL Testleri İle İncelenmesi’’ (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul: Marmara Üniversitesi ŞİRİNER, İsmail ve Yılmaz DOĞRU (2005),’’Türkiye Ekonomisinin Büyüme Dinamikleri Üzerine Bir Değerlendirme’’, Yönetim Bilimleri Dergisi, 3(2), 162- 185. TARI, Recep (2009)’’Türkiye’de Doğrudan Yabancı Sermaye Yatırımlarının Temel Belirleyicileri: 1990-2008 Dönemine İlişkin Ekonometrik Analiz’’,Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,24/2009 , ss.40 TESFASELASSİE, Mewael F. Ve Maik H. WOLTER (2017),TheImpact of Growth on Unemployment in a Low vs. a High Inflation Environment. Review of Economic Dynamics, (Erişim Adresi: http://dx.doi.org/10.1016/j.red., Erişim Tarihi 05. 07. 2017).
• TORUN, Nazlı (2015), Birim Kök Testlerinin Performanslarının Karşılaştırılması,Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı, İstanbul.
• ULUSOY, Ahmet; Rahmi YAMAK ve Burak ŞAHİNGÖZ (2016)’’Faiz Dışı Dengenin Ekonomik Büyüme ve İşsizlik Üzerine Etkisi’’, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 8(1), 1- 33.
• UYSAL, Doğan ve Volkan ALPTEKİN (2009),’’Türkiye Ekonomisinde Büyüme- İşsizlik İlişkisinin Var Modeli Yardımıyla Sınanması (1980- 2007) ’’, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (25), 69- 78. YARDIMCI, Pınar (2006),’’İçsel Büyüme Modelleri ve Türkiye Ekonomisinde İçsel Büyümenin Dinamikleri’’, Selçuk Üniversitesi Karaman İ. İ. B. F. Dergisi, (10), 96- 115. YAVUZ, N., (2010), “Reel döviz Kurunun Dış Ticaret Dengesine Etkisi: Türkiye İçin Marshall-Lerner Koşulunun Testi”, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 24(287), ss.69- 90.
• YILMAZ, Özlem, G. (2005),’’Türkiye Ekonomisinde Büyüme ile İşsizlik Oranları Arasındaki Nedensellik İlişkisi’’, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 2, 11- 29. YÜCEOL, Hüseyin M. (2006),’’ Türkiye Ekonomisinde Büyüme ve İşsizlik İlişkisinin Dinamikleri’’, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, (243), 81- 95. Türkiye Ekonomisi 1998- 2010: Dışa Açılma, Dış Ticaret, Büyüme, İşsizlik (Erişim Adresi: http://www.academia.edu/15110160/T%C3%BCrkiye_Ekonomisi_1980_2010_D%C4%B1%C5%9Fa_A%C3%A7%C4%B1lma_D%C4%B1%C5%9F_Ticaret_B%C3%BCy%C3%BCme_%C4%B0%C5%9Fsizlik Erişim Tarihi: 13. 08. 2017). World Development Indıcators (Erişim Adresi: http://databank.worldbank.org/data/reports.aspx?Code=NY.GDP.MKTP.KD.ZG&id=1ff4a498&report_name=Popular-Indicators&populartype=series&ispopular=y Erişim Tarihi: 14.08.2017).